O Consenso sobre o TDAH - Lecturas de TDAH

O grupo abaixo asinante de científicos internacionais, estamos profundamente preocupados sobre a representación periódica e inexacta do Trastorno por Déficit de Atención e Hiperactividade (TDAH) nos medios de comunicación.

Este é un trastorno co cal estamos familiarizados e ao que moitos de nós, dedicamos non só os nosos traballos de investigación científica, senón toda a nosa carreira. Tememos que as historias inexactas que presentan o TDAH como mito, fraude, ou condición benigna poidan levar a milleiros de vítimas a non buscar tratamento. Isto tamén deixa ao público cun sentido xeral de que este trastorno non é válido ou verdadeiro e que consiste nunha aflición bastante trivial.

Creamos esta declaración consensuada sobre o TDAH como referencia do estado dos resultados científicos vinculados con este trastorno, a súa validez, e o seu impacto adverso nas vidas das persoas diagnosticasdas co trastorno, ao momento de escribirse o presente Consenso (xaneiro de 2002).

A cobertura mediática ocasional do trastorno en notas xornalísticas é confeccionada ao xeito dos eventos deportivos, nos que os competidores son enfrontados de xeito nivelado, coma se fosen iguais. As opinións dun puñado de profesionais non-expertos que afirman que o TDAH non existe ponse en contraste coas visións da corrente principal de científicos que si afirman a existencia do TDAH, coma se ambas opinións tivesen mérito similar. Tales intentos de equilibrio dan ao público a impresión que existe un substancial desacordo científico sobre se o TDAH é unha condición médica verdadeira.

De feito, non hai tal desacordo, polo menos, non máis que sobre se o fumar causa o cancro, por exemplo, ou se un virus causa a SIDA.

O United States Sugeon General, a Asociación Médica Americana (AMA), a Asociación
Psiquiátrica Americana (APA), a Academia Americana de Psiquiatría do Neno e do Adolescente (AACAP), a Asociación Psicolóxica Americana, e a Academia Americana de Pediatría (AAP), entre outras, todos recoñecen o TDAH como un diagnístico válido. Aínda que algunhas destas organizacións teñen publicado pautas para a avaliación e tratamento do trastorno para os seus profesionais, esta é a primeira declaración de consenso publicada por un consorcio independente de científicos, principais referentes, con respecto ao estado actual do trastorno. Entre os científicos que dedicaron anos, se non as súas carreiras enteiras, ao estudo deste trastorno non hai controversia con respecto á súa existencia.

TDAH e Ciencia

Non poderemos salientar nunca o suficiente, como un feito de natureza científica, que a afirmación de que o TDAH non existe, é simplemente incorrecta. Todas as asociacións e axencias médicas principais da saúde do goberno recoñecen o TDAH como un trastorno real, porque a evidencia científica que así o indica é abafadora.

Téñense empregado abordaxes variadas para establecer se unha condición alcanza os niveis requiridos para ser considerada un trastorno médico ou psiquiátrico válido. Unha de gran utilidade, estipula que debe haber evidencia científica de que quen sofre tal condición padece unha deficiencia ou a falta seria dun mecanismo físico ou psicolóxico que sexa universal aos seres humanos. É dicir, sería esperable que todos os seres humanos normalmente, sen importar cultura, desenvolvesen esa capacidade mental.

E debe haber evidencia científica igualmente indiscutible de que esta seria deficiencia
conduce a danar ao individuo. O dano pode establecerse sobre diferentes bases: a
mortalidade, a morbilidade, ou a debilitación crecente nas actividades principais da
vida, requiridas nas distintas etapas do ciclo vital. As actividades importantes da vida
abarcan aqueles dominios de funcionamento tales como a educación, as relacións sociais, o funcionamento familiar, a independencia e a autosuficiencia, e espérase, que o funcionamento ocupacional de cada nivel de desenvolvemento se realice do xeito esperado ao momento do ciclo vital en que se atopa.

Como foi testemuñado polos científicos que asinan este documento, non hai cuestionamento ou dúbida entre os directores de investigación clínica no mundo, de que o TDAH implica unha deficiencia en varios destes dominios e que estas supón un
prexuízo serio para a maioría dos individuos que padecen o trastorno.

A evidencia actual indica que o déficit na inhibición do comportamento e a atención sostida é central a este trastorno --- feitos demostrados por medio de centenares de estudos científicos. E non hai dúbida de que o TDAH conduce a debilitar actividades vitais importantes, incluíndo as relacións sociais, a educación, o funcionamento familiar e ocupacional, a autosuficiencia, e a adherencia ás regras, normas, e leis sociais. A evidencia tamén indica que as persoas con TDAH son máis propensas a sufrir lesións físicas e envenenamentos accidentais. Esta é a razón pola cal ningunha organización médica, psicolóxica, ou científica profesional dúbida a existencia de TDAH como un trastorno lexítimo.

As deficiencias centrais nas persoas con TDAH foron relacionadas a través de numerosos estudos, utilizando diversos métodos científicos, con varias rexións específicas do cerebro (o lóbulo frontal, as súas conexións cos ganglios basais e as áreas centrais do cerebelo). A maioría dos estudos neurolóxicos atoparon que os que padecen TDAH teñen menor actividade eléctrica e amosan menor reactividade aos estímulos nunha ou máis das rexións mencionadas. Ademais, os estudos con técnicas de neuroimaxe sobre grupos de pacientes con TDAH, tamén demostran áreas relativamente máis pequenas da materia cerebral e menor actividade metabólica que nos casos dos grupos de control usados en tales estudos.

Estas mesmas deficiencias psicolóxicas na inhibición e a atención atopáronse en numerosos estudos de xemelgos idénticos e fraternais, levados a cabo en diversos países (os EE.UU., Reino Unido, Noruega, Australia, etc.), que sinalan que o TDAH é, sobre todo, herdado. A contribución xenética a estes achados é, xeralmente considreada como entre as altas entre os trastornos psiquiátricos coñecidos (70-95% de variación da herencia na poboación), achegándose, á contribución dos xenes, no establecemento da talla humana.

Recentemente, demostrouse que un xene está, asociado, de xeito fiable, con este trastorno e tal investigación está sendo levada a cabo neste momento, por máis de 12 equipos científicos diferentes en todo o mundo.

Numerosos estudos de xemelgos demostran que o ambiente non produce unha diferenza significativa e separada nestes patróns. Isto non quere dicir, que o ambiente, as pautas parentais para educar ao neno, os sucesos estresantes, ou as relacións anormais cos pares sexan pouco importantes ou que non teñen ningunha influencia nos individuos que padecen esta desorde, como o fan certamente.As tendencias xenéticas exprésanse na interacción co ambiente.

Tamén, os que padecen TDAH teñen a miúdo outros trastornos e problemas asociados, algúns dos cales relaciónanse claramente cos seus ambientes sociais. Pero o si quere dicir, a afirmación inicial deste parágrafo, é que as deficiencias psicolóxicas que abarca o TDAH non son nin unicamente nin principalmente, o resultado destes factores ambientais.

Esta é a razón pola cal os científicos internacionais máis destacados, como os abaixo
asinantes, recoñecen a crecente evidencia neurolóxica e xenética deste trastorno. Estas evidencias, xunto cos incontables estudos sobre os prexuízos asociados co trastorno e os centenares de estudos sobre a eficacia da medicación, reforzan a necesidade de que en moitos -aínda que de ningún xeito todos os casos- se leve a cabo o tratamento por mediante terapias combinadas. Incluíndo a medicación, combinada con intervencións educativas, familiares e sociais.

E isto en rechamante contraste coas opinións enteiramente acientíficas dalgúns críticos sociais en medios xornalísticos, de que o TDAH constitúe un fraude, que a mediación para as persoas afectadas é cuestionable e mesmo rexeitable; e que calquera problema do comportamento asociado a TDAH é simplemente o resultado de problemas no fogar, visión excesiva da TV ou xogar dos vídeo xogos, dietas, carencia do amor e/ou atención, ou á intolerancia dos docentes ou a escola.

O TDAH non é unha desorde benigna e a quen o padece pode causarlle problemas devastadores. Os estudos de seguimento de mostras clínicas suxiren que os que o padecen teñen moita maior probabilidade de fracasar no sistema educativo (32-40%), de apenas rematar os estudios universitarios (5-10%), que tenden a ter poucos ou ningúns amigo (50-70%), que obteñen traballos de natureza inferior (70-80%), que presentan maiores posibilidades de involucrarse en actividades antisociais (40-50%), e maior tendencia a consumir tabaco ou drogas ilícitas que a poboación normal.

Máis aínda, os nenos e nenas que medraron con TDAH teñen máis probabilidade de teren embarazos na adolescencia (40%) e de padecer enfermidades de transmisión sexual (16%), de conducir con exceso velocidade excesiva e ter accidentes de tráfico, padecer depresión (20-30%) e trastornos de personalidade (18-25%) como adultos, así como outros xeitos de manexaren de forma inapropiada as súas vidas, póndoas en risco.

A pesar destas serias consecuencias, os estudos indican que menos da metade daqueles que padecen o trastorno están recibindo tratamento. Os medios de comunicación poden axudar de xeito substancial a mellorar estas circunstancias. Isto poden facelo
presentando o TDAH e os feitos científicos sobre o mesmo do xeito máis exacto e responsable que sexa posible, e non dando eco propagandístico a críticos e doutores marxinais, que manteñen o empeño de facer crer ao publico que non estamos fronte a un trastorno verdadeiro.

Publicar historias sobre que o TDAH é un trastorno ficticio ou simplemente un conflito entre os Huckleberry Finn de hoxe en día e os seus coidadores é equivalente a declarar que a terra é plana, que a lei de gravidade é discutible e que a táboa periódica de elementos é unha fraude. O TDAH debe ser presentado nos medios de xeito tan realista e exacta como se fai na ciencia --como un trastorno válido que ten impactos variados e substanciais naqueles que o padecen e que non se debe a erros ou fallas propias, dos seus pais ou profesores.