Tras grandes períodos de apoxeo sitúase nos s.VIII ao V a.C o declinar da sociedade grega, a partir do período helenístico IV a.C. comeza a decadencia. Aínda que os poderosos reis macedonios Filipo II e Alexandro Magno edificaron en Olimpia o Filipeo e axudaron ao Santuario e aos xogos. Houbo ocasións en que a tregua sagrada non foi respeitada(ano 388 a.C.), varios osn os casos de violación das normas deportivas. Outro signo da profesionalización das probas atléticas foi a construcción dun novo estadio fóra do Altis. Todo evidencia a perda de relevancia do seu carácter relixioso e a tendencia dos gobernantes a utilizar o enclave sagrado como manifestación das súas ambicións. O esplendor dos Xogos foise apagando trala morte de Alexandro Magno.
GRECIA E OS XOGOS BAIXO O PODER DE ROMA
Grecia foi sometida polos romanos a partir do 146 a. C. e foilles recoñecido o dereito de participar nos Xogos Olímpicos aos cidadáns romanos e a cada vez máis nacionalidades non gregas, pero os xogos seguiron facéndose cun carácter internacional. de todos os países do Imperio Romano chegaban a Olimpia.
Unha gran insolencia foi a de Sila que saqueou o Santuario de Olimpia e festexou a súa victoria sobre os Mitríades obrigando aos atletas a competir na Olimpíada 175 ª en Roma (80 a.C.), transladando alí as Olimpíadas. Coa chegada dos emperadores volveuse a mirada cara Olimpia. Octavio Augusto reconstruíu o santuario.
Na época do emperador filohelénico Adriano, o santuario renaceu de novo. Pero dende o s.III d.C. o seu brillo
A figura romana do gladiador pouco tiña xa que ver co antigo atleta da Grecia arcaica de orixe aristocrática, o atleta romano podería ser un esclavo adestrado expresamente polo seu amo, que era ademais co nome que competía como atleta.
NERÓN NOS XOGOS OLÍMPICOS
Nerón era aficionado ás carreiras de cuadrigas e certames poéticos, musicais e teatrais. Organizou e engadiu outras competicións buscando a súa auto exeltación en Olimpia. Retrasou dous anos os Xogos Olímpicos para poder estar neles e guiou un carro tirado por dez cabalos, pero non puido dominalo e desistiu antes de rematar a carreira. O seu regreso de Grecia entrou en Nápoles, Ancio, Albano e Roma, nunha carroza tirada por cabalos brancos a través dunha brecha aberta nas murallas. Vestía un traxe púrpura e levaba na cabeza a coroa olímpica.
O FINAL DOS XOGOS
Os Xogos Olímpicos achéganse ao seu fin no momento en que se deixan de inscribir aos vencedores no ano 267 d.C. Axiña veu a prohibición das Olimpíadas tras a celebración da 293ª Olimpíada (393 de. C.). Duraran 1168 longos anos.
No 394 d.C. Teodosio o Grande decretaba a prohibición e ao ano seguinte a estatua de Zeus de ouro e marfil foi levada a Constantinopla. Olimpia terminou despoboándose.
Sobre os restos do Santuario ensañouse o afán destrutor do fanatismo cristián ( no ano 426 d.C. ordenouse queimar) e uns terribles terremotos completaron a destrución. Os desprendementos da colina de Crono e as inundacións dos ríos Álfeo e Cladeo cubrírona de terra facendo desaparecer as ruínas. Co paso do tempo Olimpia cambiou mesmo de nome, primeiro Servíana e logo Antilalo.
O DECLIVE INEVITABLE
O factor principal do declive foi a desaparición paulatina do vinculo relixión ? deporte, pero tamén os honores sociais e as prestacións económicas das que gozaban os gañadores. A institución recibiu o golpe mais duro polo comportamento humillante de emperadores como Nerón.
AS EXCAVACIÓNS
En 1829 realizáronse algunhas excavacións no templo de Zeus e na Igrexa Bizantina. Os achádegos consérvanse no Museo do Louvre. Nas primeiras excavacións atopáronse, edificios do Santuario, estatuas, moedas, inscricións, obxectos de barro, de ouro e de bronce. As excavacións continuaron, así coma reconscruccións da Cripta e do templo de Hera. De 1958 a 1961 rematáronse as excavacións que dan lugar ao actual Museo de Olimpia.
