Os sentimentos pola paz sonche ben antigos. Un dramaturgo grego, Eurípides, exclamaba nunha das súas traxedias: Non hai ninguén tan estúpido que prefira as guerras á Paz. Mesmo un poeta latino, Tibulo, na época das cruentas guerras civís na Roma Imperial, comezaba un longo poema antibelicista interrogándose:
Quis fuit horrendos primus qui protuli armas?
Quam ferus et ver ferreus ille fuit!
Tum caedes hominum generi, tum proelia nata,
tum brevior dirae mortis aperta via est...
Que quere dicir:
Quen foi o primeiro que empuñou as horrendas armas?
Qué cruel e insensible foi aquel!
Daquela naceron as batallas e as matanzas do xénero humano, daquela foi aberto un camiño máis breve cara a terrible morte...
Comezamos así un periplo pola literatura grecolatina na procura das mulleres, sempre silenciadas,pero sempre presentes.
CUESTIÓNS:
1- As palabra sde Eurípides pronunciadas hai 2500 anos cres que teñen validez no mundo de hoxe? Argumenta a resposta.
2- Quen cres que son os protagonistas da obra de Eurípides? Por que cres que escolle a estes personaxes como protagonistas?
3-Como expresarías coas túas palabras os versos de Tibulo?
Os sentimentos pola paz sonche ben antigos. Un dramaturgo grego, Eurípides, exclamaba nunha das súas traxedias : Non hai ninguén tan estúpido que prefira as guerras á Paz. Mesmo un poeta latino, Tibulo, na época das cruentas guerras civís na Roma Imperial, comezaba un longo poema antibelicista interrogándose:
Quis fuit horrendos primus qui protuli armas?
Quam ferus et ver ferreus ille fuit!
Tum caedes hominum generi, tum proelia nata,
tum brevior dirae mortis aperta via est...
Que quere dicir:
Quen foi o primeiro que empuñou as horrendas armas?
Qué cruel e insensible foi aquel!
Daquela naceron as batallas e as matanzas do xénero humano, daquela foi aberto un camiño máis breve cara a terrible morte...
Os sentimentos pola PAZ sonche ben antigos. Un dramaturgo grego exclamaba nunha das súas traxedias : Non hai ninguén tan estúpido que prefira as guerras á Paz e mesmo un poeta latino, Tibulo, na época das cruentas guerras civís na Roma Imperial comezaba un longo poema antibelicista interrogándose:
Quis fuit horrendos primus qui protuli armas?
Quam ferus et ver ferreus ille fuit!
Tum caedes hominum generi, tum proelia nata,
tum brevior dirae mortis aperta via est...
Que quere dicir:
Quen foi o primmeiro que empuñou as horrendas espadas? Qué fero e certamente férreo foi el!
Daquela naceron as batallas e as matanzas do xénero humano, daquela foi aberto un camiño máis curto cara a cruel morte...
Escollemos para comentar o seguinte texto de Tibulo ( Elegiarum liber primus) no día escolar da Paz e a non violencia:
X
Quis fuit, horrendos primus qui protulit enses?
QUEN FOI O PRIMEIRO QUE EMPUÑOU AS HORRENDAS ARMAS?
quam ferus et uere ferreus ille fuit!
QUE CRUEL E INSENSIBLE FOI AQUEL!
tum caedes hominum generi, tum proelia nata,
DAQUELA NACERON AS BATALLA E AS MATANZAS ENTRE OS HOMES,
tum breuior dirae mortis aperta uia est.
UNHA VÍA MÁIS CURTA FOI ABERTA CARA A TEMIBLE MORTE.
an nihil ille miser meruit, nos ad mala nostra
QUIZÁS EL EN NADA É CULPABLE, NÓS COMO UN MAL NOSO
uertimus, in saeuas quod dedit ille feras?
TROCAMOS O QUE EL NOS DEU CONTRA AS FERAS SALVAXES?
Diuitis hoc uitium est auri, nec bella fuerunt,
A CULPA É DO PRECIADO OURO, NON HABÍA GUERRAS,
faginus astabat cum scyphus ante dapes.
CANDO O VASO DE MADEIRA REPOUSABA NAS MESAS,
non arces, non uallus erat, somnumque petebat
NON HABÍA FORTALEZAS, NIN EMPALIZADAS E SOÑABA
securus uarias dux gregis inter oues.
O PASTOR SEGURO ENTRE AS OVELLAS DISPERSAS.
Tunc mihi uita foret uulgi nec tristia nossem
ENTÓN VIVIRÍA E NON COÑECERÍA DA CHUSMA AS FUNESTAS
arma nec audissem corde micante tubam.
ARMAS NIN ESCOITARÍA A TROMPETA CON SOBRESALTADO CORAZÓN.
Nunc ad bella trahor, et iam quis forsitan hostis
AGORA SON ARRASTRADO Á GUERRA E PROBABLEMENTE UN INIMIGO
haesura in nostro tela gerit latere.
LEVA A LANZA QUE SE CRAVARÁ NO MEU COSTADO.
......................................
at nobis aerata, Lares, depellite tela,
MAIS, DEUSES PROTECTORES, LONXE DE NÓS LEVADE AS ARMAS DE BRONCE
. . . . . . . . . .
quis furor est atram bellis accersere Mortem?
QUE TOLERÍA É A DE CHAMAR COAS GUERRAS Á NEGRA MORTE?...
.............................................
interea pax arua colat. pax candida primum
NAMENTRES A PAZ CULTIVE OS CAMPOS,HAI TEMPO QUE A RADIANTE PAZ
duxit araturos sub iuga curua boues:
PUXO BAIXO O CURVO XUGO AOS BOIS PARA ARAR
pax aluit uites et sucos condidit uuae,
A PAZ NUTRIU AS VIDES E GARDOU OS MOSTOS DA UVA
funderet ut nato testa paterna merum:
PARA QUE A XERRA PATERNA SERVISE VIÑO AO FILLO:
pace bidens uomerque nitent, at tristia duri
NA PAZ BRILLAN O ARADO E A PALETA, PERO AS TRISTES
militis in tenebris occupat arma situs.--
ARMAS DO INSENSIBLE SOLDADO CUBRE NA ESCURIDADE A FERRUXE.
........................................
at nobis, Pax alma, ueni spicamque teneto,
MAIS VEN A NÓS,PAZ VIVIFICADORA,SOSTENDO A ESPIGA
profluat et pomis candidus ante sinus.
E ENCHE DE FROITOS A ABADA DA TÚA BRILLANTE TÚNICA.
?Si vis pacem, para bellum? Esta frase belicista de Xulio César convértese na síntese do seu proceder. Elexiu a Galia porque era o lugar que con máis probabilidade podería ofrecerlle riquezas e triunfos(...) non deixou escapar ningunha oportunidade de facer a guerra por inxusta ou perigosa que fose.(,...) obrigou aos galos ao pago dun tributo anual de corenta mil millóns de sestercios (...) na busca do poder absoluto en Roma.
Anos despois de César na Galia conquistada:
TEXTO A)De Tácito, en De Vita Iulii Agricolae 30-32 . Discurso do xefe bretón Calgaco, dirixente dun pobo galo sometido ao poder de Roma:
?Romani, raptores orbis (...) si locuples hostis est, avari, si pauper, ambitiosi, quos non Oriens, non Occidens satiaveriT(...) Auferre, trucidare, rapere falsis nominibus imperium(...) Liberi ac propinqui per dilectus alibi servituri auferuntur(...) Bona fortunaeque in tributum, ager atque annus in frumentum, corpora ipsa ac manus silvis ac paludibus emuniendis inter verbera et contumelias conteruntur. (Imperio romano) tributa et metalla aut ceterae servientium poenae (habemus)..."
Romanización punto de vista dos Romanos:
TEXTO B)Tácito, Historias IV, 74. Sobre un discurso dun legado de Vespasiano ante os galos rebelados:
?Bella per Gallias semper fuere donec in nostrum ius concederetis. Nos, quamquam totiens lacessiti, iure victoriae id solum vobis addidimus, quo pacem tueremur; nam neque quies gentium sine armis neque arma sine stipendiis neque stipendia sine tributis haberi queunt: cetera in communi sita sunt. Ipsi plerumque legionibus nostris praesidetis, ipsi has aliasque provincias regitis... nam pulsis, quod di prohibeant, Romanis quid aliud quam bella omnium inter se gentium existent?...?
1- A frase de César cres que ten vigor na actualidade. ¿En que casos?
2- Despois de traducir ( coa axuda do comentado na clase) comenta a diferente valoración que fan estes dous textos da Romanización.
3- Polo que se deduce da actuación de César e dos romanos qué intencións os moven ou conducen á guerra. Nas guerras da actualidade cres que tamén son esos mesmos os intereses que as provocan? Razóa a resposta.
