Cartafol literario de experiencias, teimas e inquedanzas |
|
"...E ás doce da noite voan dacabalo de vasoiras de xibarda..."
Contos do Valadouro. XP,IF,ML. |
|
O meu perfil |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
TAKETORI MONOGATARI |
|
 Tal é o título orixinal do conto do cortador de bambú, a considerada primeira obra literaria en lingua xaponesa.
Pese a tratarse dun pequeno volume, esta edición a cargo da profesora Kayoko Takagi resulta ben completa, pois consegue aproximarnos a unha distante tradición oral, cando menos xeograficamente falando.
Tan interesante coma o propio conto, resultaranos o breve ensaio sobre oralidade nipoa ofrecido na primeira parte do libro, introdución ben oportuna á hora de abordar o relato.
Iníciase El cuento del cortador de bambú como calquera lenda que nos resulte familiar: un ser sobrenatural xorde inesperadamente, o descubridor humano sérveo, e desde ese momento, a fortuna en forma de ouro capitaliza a existencia do solícito mortal. Non nos recorda isto os contos de mouras e encantos da mitoloxía galaica?
A partir de aquí, o relato familiarízase co conto medieval europeo, cortesán e cabaleiresco.
Polo medio da narración asaltarannos de novo as reminiscencias atlánticas, nomeadamente cando na illa máxica se deixe ver unha estraña muller recollendo auga nun cunco de prata, para, a seguir, desaparecer misteriosamente. Inevitabelmente, a evocación das aureanas a peitearen as cabeleiras nas fontes xurdirá no lector galego.
Xa no remate da lenda, o tan contemporáneo estudo de mundos extraterrestres e aeronaves fabulosas cruzarásenos no camiño, no entanto, estamos ante unha narración tradicional datada entre os séculos IX e X. Nada novo baixo o sol.
Advertencia para lectores impetuosos: Até o derradeiro parágrafo non se desvela o senso do conto.
Na introdución desta versión castelá publicada en 2005 pola Unesco e a Editorial Trotta, fálasenos dunha antiga crenza nipoa denominada kotodama; trátase dunha sorte de superstición oral pola que determinados poderes máxicos son atribuídos a certas palabras. Se cadra, non está lonxe esta convicción da eufemística presente na tradición galega, fenómeno polo que determinados animais son chamados con sobrenomes. Moito leva falado Cunqueiro dos sabios raposos a quen os paisanos chamaban “García” por precuación, pois que, segundo o autor mindoniense, o golpe entende perfectamente a nosa fala.
Volvendo ao texto que nos ocupa, no ensaio previo aclárase que tal temor condicionou o nacemento da literatura xaponesa, posto que algúns conceptos e acepcións supuxeron tabús en certas épocas e momentos sociais.
Aprenderemos no Taketori Monogatari que a rebeldía e o amor, quen sabe se conceptos irmandados no Oriente, adoitan chegaren doutros mundos.
Non esquezamos que en ocasións os mundos descoñecidos, máis ca afastados, preséntansenos imperceptíbeis.
|
|
|
|
EXHIBICIÓN DE FERRAMENTAS POÉTICAS |
|
 Existen moitas maneiras de chegar a un libro, mais que cho venda o propio autor nun posto de ferramentas e antigüidades, non resulta das máis comúns.
Camiñaba eu polo mercado semanal cando me decatei de que entre coitelos, engras, campaíñas e cataventos, tres libros destacaban sobre ferro e metal.
A disonante tríade compúñana un ensaio, unha novela e un poemario.
Tras comprobar os títulos e informarme sobre os prezos, recórdolle ao tendeiro que o libro usado adoita gozar dunha rebaixa considerábel no seu importe. Con naturalidade, el asegurarame que a novela de Stephen King que sosteño non presenta mostras de deterioración. É certo, mais eu aludía ao concepto do comercio de segunda man.
Non entramos en disquisicións sobre o negocio do libro de vello, pois fica claro que aquel posto non é unha libraría de lance, con todo, a predisposición do tendeiro convida á conversa.
Logo de conseguir unha rebaixiña en calquera dos tres volumes continúo dubidando, mais só até o preciso instante en que o solícito vendedor me participe que o poemario é da súa autoría.
Confésolle entón que eu tamén escribo, cavilando para os meus adentros que resultaría unha falta de camaradaría marchar sen adquirir a súa obra.
Pídolle que me asine o exemplar e accede cortesmente, anotando ao tempo os títulos das miñas publicacións.
De tal xeito me fixen con Delta, o poemario de Xacobe Sánchez Quintela.
Este libro, enfeitado con ilustracións e fotografías, foi publicado en 2014 pola Asociación Cultural Xermolos e mais a Irmandade Manuel María, ambos os dous colectivos guitiricenses de senlleira traxectoria.
Ao longo de Delta iremos apreciando técnicas, estilos e mesmo calidades desiguais, cruzándonos polo camiño con xoias como Aldea e outros versos dignos de seren esculpidos.
Percibiremos vestixios de lecturas de Díaz Castro e Manuel María, mais non se queda no ruralismo bucólico o Xacobe, senón que alanca tamén pola senda da poesía canalla e intimista.
Talvez, poderemos apreciar en Delta aromas do hilozoísmo de Amado Carballo, nada raro nun autor con moitas lecturas ás costas, como deducimos das explícitas e reiteradas mencións enunciadas na obra.
Distintas técnicas irán planeando sobre o poemario, e mesmo degustaremos unha narrativa poética dignamente lograda contra o final do volume.
Quédanos claro, e non só pola datación dalgúns poemas, que as composicións da obra pertencen a épocas ben diferentes, pois evidentes vivencias memorábeis houberon achegaren unha madureza ao poeta que o lector advertirá.
É dicir, non estaremos ante un libro de encarga nin elaborado á lixeira, senón descifrando un caderno de bitácora nutrido a partir de numerosas experiencias vitais.
O poemario estrutúrase en seccións nomeadas con termos fluviais, e será á metade do libro (xustamente ao iniciarse a parte denominada Meandros) cando a obra experimente un salto cara á alta calidade: é aí, xunto a algunhas composicións da sección Fervenza, onde Sánchez Quintela dá o mellor de si como poeta.
|
|
|
|
CRÓNICA DA EXPULSIÓN DUN HÓSPEDE INGRATO |
|
 O sábado 2 de xullo tiven o pracer de participar na presentación de Un año contigo, o testemuño de Raquel Amieiro e Pepe Peinó verbo dunha profunda experiencia: A loita da coautora por recuperar a saúde tras lle ser diagnosticado un tumor mamario.
Raquel optou por verter a súa ansiedade nunhas anotacións e Pepe, escritor con experiencia, propúxolle converter tales apuntamentos en redacción canónica. Grosso modo, esta foi a semente de Un año contigo.
Desde logo, non hai xénero co que clasificar unha narración que peteira nas formas do diario e da biografía, na literatura de viaxes e tamén no suspense vital; mais tampouco é preciso. Un año contigo é unha crónica desa andaina na que, con absoluta determinación, a coautora e protagonista vai caneando os embates da doenza e o tratamento.
Non obstante, neste libro encontraremos moito máis, porque a vida continúa e xorden oportunos amigos, novas doenzas na familia, sofisticados hoteis da Europa do leste e moitas outras vivencias para nutrir a existencia, e por extensión as páxinas desta bitácora de asedio ao asediador.
A crónica, perfilada con determinados logros técnicos, consegue transmitir sensacións como a intriga, a angustia e o acougo, e todo en virtude da xenerosidade de Raquel Amieiro, quen non dubida en compartir episodios circunscritos ao ámbito privado: os primeiros amores, a maternidade, o seu segundo matrimonio ou mesmo as expectativas frustradas pola aparición do “huésped ingrato”.
Esta implicación e entrega á narración lograrán que o lector se sensibilice, até o límite do nó na gorxa, coas vicisitudes duns personaxes absolutamente reais.
Nesta obra destérrase todo pudor ante a enfermidade, naturalizando igualmente os condicionamentos físicos provocados polas terapias agresivas. De tal xeito, o texto logrará conmover sensorial e emocionalmente o lector.
Esta vibrante crónica de combate cuxos beneficios de comercialización se destinarán á investigación do cancro (tras satisfacer os gastos de autoedición), non é unha obra avaliábel desde os baremos acostumados, pois Un año contigo, xa o dixemos, non é novela nin relato senón un libro para reconfortar, e o carácter sereno dos autores lógrao con solidez.
Vivín moitas presentacións de obras literarias, tanto miñas como alleas, sobre a tarima e máis entre o público, non obstante, esta foi a máis emotiva con diferenza.
O pasado sábado en Ferreira do Valadouro, por riba de expor un documento escrito, estabamos a celebrar o triunfo de Raquel sobre o hóspede ingrato.
|
|
|
|
|
|