Estes días apareceu unha nova explicando que varias bibliotecas públicas da Mariña, víronse obrigadas a rexeitar doazóns e a estabelecer regras para as xestionar.
A cuestión é que o doador actual xa non é un filántropo desprendido que desexa ver medrar a biblioteca da súa localidade, senón alguén que desexa desfacerse de volumes aos que xa non encontra utilidade. Os denominados libros de consulta levan anos perdendo usuarios tras á xeneralización da Rede e a popularización das diferentes enciclopedias dixitais; xa que agora a procura dun concepto ou dunha acepción lévanos uns segundos e pode realizarse desde o teléfono móbil.
Si; parece ser que moitos cidadáns quixeron ver un enorme colector azul nas bibliotecas e daquela, os responsábeis destas infraestruturas tiveron que deter a ?vaga de solidariedade?.
Do mesmo xeito que volven os discos de vinilo e outros obxectos que a nosa memoria non deu abolido, eses libros que hoxe sobran en andeis e faiados, serán botados de menos dentro dun tempo, cando o arrepentimento sinale ocos enchidos con calquera chilindrada insubstancial.
Ninguén cuestiona a utilidade das diversas ?pedias? presentes na Rede, mais a información recollida naquelas fermosas coleccións encadernadas en coiro, non ten por que ser considerada obsoleta. É mais, considero que debemos aprender os nenos a empregar as enciclopedias que moran nas nosas casas; como recurso auxiliar ou como actividade romántica, mais os libros que nos axudaron a abrir mentes e a estudar carreiras, non pertencen á mesma categoría cá vella BH arrombada no garaxe.
Seremos quen de nos desprender dese libro que nos descubriu o pracer da lectura? Reflexionemos sobre esta e outras cuestións ao tempo que cavilamos nunha maneira de aloxar eses libros que veñen de ficar desafiuzados, nomeadamente agora que as bibliotecas decidiron non constituír o pano de bágoas de ninguén.
Cumpriría unha rede de adopción deses volumes que están a piques de perder o seu lugar habitual na vivenda que os viu marelecer, pois estou seguro de que existen moitas persoas que posúen espazo e vontade hospedadora, lectores que acollerían de boa gana algúns exemplares refugados. Cantos fogares carecen de biblioteca de seu? Temo que ben deles.
Á parte do dinámico comercio de libros usados que bole pola Rede, existen outro tipo de mercados, máis traidicionais; ámbitos urbanos onde desfacerse dos libros que non desexamos (mercados e feiras fixos, librarías de vello, rastros?).
Mais, non me vou centrar en quen desexa obter un beneficio a cambio da súa vella biblioteca, senón en persoas que arelan un espazo na casa e agardan por alguén que porfille os seus volumes. Aí, nesa situación, caben opcións imaxinativas, altruístas e edificantes.
Desde organizar sorteos para escolares (lembro un compañeiro da EXB que rifou os seus cómics de Don Miki entre os nenos da aula) até sorprender os veciños cun inesperado agasallo na caixa do correo? Botémoslle imaxinación e pensemos en cadeas de intercambio, redes de obsequios literarios, grupos de troco de obxectos de segunda man? Calquera cousa antes de que os volumes acaben reciclados como cartón para embalaxes, pois un libro non se recicla; un libro hérdase, légase, transmítese ou dóase, mais un libro é algo máis ca papel, pois tras el existen horas de traballo e maxíns estrullados.
Non temamos polo futuro da industria da celulosa, sobran eucaliptos nos nosos montes e faltan libros nos nosos fogares, quizais ese desequilibrio está máis ligado do que nos parece. Poñamos que (agora) falo da Galiza.

Cando se cumpriu o segundo centenario do encontro de Vila Diodati (aquela xuntanza literaria do verao de 1816 á beira do lago Leman), escribiuse profusamente sobre os textos nacidos das noites de tempestade. É sabido que Frankenstein ou o moderno Prometeo foi concibido na citada mansión durante o enclaustramento propiciado polo clima extremo do denominado ?ano sen verao?, porén, existe outra obra que non gozou da mesma repercusión e transcendencia.
O relato atribuído a John William Polidori - médico persoal de lord Byron- naceu de maneira escura e aínda hoxe arrastra farrapos de misterio verbo de autorías e orixes.
O londiniense de ascendencia italiana artellou unha curtísima novela intitulada O vampiro, e díxose, que oitenta anos máis tarde, Bram Stoker non desaproveitou o argumento á hora de redactar o seu Drácula.
Mais o fuscallo que envolveu daquela a Vila Diodati chega até os nosos días, pois algunhas fontes manteñen que a obra ideada por Polidori non foi esta, e para rematar de enredar o fío, algúns estudosos afirman que O vampiro abrollou a partires de lendas coñecidas polo mesmo Byron nas súas viaxes por Europa do leste. Incluso, chegou a existir algunha edición asinada polo aristócrata, quen cobizaba ser considerado o autor do texto.
O caso é que estes días O vampiro chegou ás miñas mans. O discutido texto non é máis ca unha sinxela nouvelle de pouco máis de trinta páxinas, e na edición que manexo, publicouse abeirado doutros relatos de xénero fantástico polo histórico editor Luis de Caralt.
Coñecendo a tormentosa relación entre Polidori e Byron, o lector ha chegar á conclusión de que O vampiro é unha vinganza do empregado, farto seguramente, das célebres burlas e desprezos aos que era sometido.
N?O vampiro hai personaxes recoñecíbeis e situacións case premonitorias, no entanto, o maior misterio literario deste conto, para min, non radica nas leas amentadas, senón no grao de inspiración que lle puido proporcionar a Stoker.
Pouco se describe na obra de Polidori de poderes e vezos dos chuchadores de sangue, pois que o devandito texto non é outra cousa ca unha metáfora ?maliciosa- sobre as actitudes vitais de Byron. Xa que logo, o autor de Drácula puido atopar vagas ideas, mais non sólidos alicerces para a construción da súa novela.
Unha linguaxe intricada até a extenuación e unha busca continua do preciosismo, orixinan unha lectura complexa que mesmo obrigan a reler frases e comprobar sensos gramaticais, feito este que pode chegar a exasperar o lector, independentemente da súa habitude e acuidade.
Do final só podemos dicir que é previsíbel e carente das arestas propias do bo oficio literario; quizais esta lasitude é o que máis a emparenta con Drácula.

Imaxe: Vila Diodati. Coligny (cantón de Genève)

Foi amentado na Ponte Literaria de 2016 e tamén na de 2017. Lev Tolstói manifestábase como unha sombra a enviar mensaxes, case sempre por boca de Isaac Ferreira.
E foi este sabio amigo quen me recomendou un título concreto, O prisioneiro do Cáucaso. Teño os autores rusos por creadores complexos, mais tal apreciación é tan xenérica como básica; ben o sei.
O volume que adquirín para degustar o recomendado texto foi Relatos de Yásnaia Poliana [Cuentos para niños y El prisionero del Cáucaso], unha tradución ao castelán de Sara Gutiérrez publicada por Rey Lear na súa colección de ?Breviarios?.
Comecei o libro polo conto suxerido e aínda gostando del, debo dicir que non me entusiasmou como agardaba, nomeadamente despois do encomio do que fun testemuña nas amentadas mesas literarias.
En cambio, gocei moito dun relato que pola súa temática mantén certo parentesco co texto aconsellado, trátase de Dios ve la verdad, pero tarda en decirla.
Na actualidade, poucos dos contos asinados por Tolstói nesta obra chegarían a engrosar un volume destinado á infancia; pois violencia, crueza e crueldade poboan boa parte dos textos que don Lev redactou pensando no alumnado da escola de Yásnaia Poliana.
A caza como actividade cotiá e factor de aprendizaxe supón un elemento transversal na colectánea, e hoxe isto, quizais, non atravesase certos filtros.
Somos culturas urbanas ou desruralizadas á forza, mesmo ese exiguo segmento de poboación que continúa a habitar unha parroquia, e fariásenos peado explicar que as suculentas talladas da pota, antes foron tenros animaliños.
Xa que logo, actualmente a literatura de Tolstói sería vetada na educación primaria, por moito que o ruso teimou en educar os seus coetáneos cativos a través das letras. Falo en tempo condicional porque dubido que os plans de estudo do século XXI contemplen a Lev Tolstói.
Con todo, achei varios relatos que farían as delicias de calquera neno de hoxe, pois tamén deixou lugar o autor á dozura e a unha ansia de xustiza moi pedagóxica.
Despois de todo, algún dos títulos posúe un ar de fábula ou de apólogo que pode evocar, non só os fabulistas por antonomasia, senón a todos aqueles autores que legaron obras encadrábeis na literatura infantoxuvenil.
Tamén para os adultos pode supor unha boa maneira de se achegar a Tolstói este libriño, pois non todo lector ?mesmo entre os letraferidos- está disposto a apeitar con A guerra e a Paz ou Anna Karenina; materias pendentes de moitos bibliómanos. Recoñézoo.