Unha crítica formidábel nun suplemento cultural levoume a adquirir de inmediato Para toda a vida, a novela de Eva Moreda acabada de publicar polo selo allaricense Aira.
“Enorme dominio dos recursos da oralidade ao servizo da alta literatura”, “Quere cuestionar os límites da linguaxe”, “A autora profundiza, tamén, na propia gramática e sintaxe do idioma galego”, son algúns dos sintagmas laudatorios que afiaron os meus dentes de lector curioso.
O abuso de preposicións e un coloquialismo premeditado, practicando ao tempo o aforro de termos predecíbeis, supoñen certamente un experimento inquietante; saberemos co tempo se crean escola na novelística galega ou non.
Para toda a vida vén sendo un diario de nostalxias e incertezas, a recreación desa sensación de que o espazo vital dun mesmo aínda non te distinguiu como inquilino. É ben certo -e xa o expresaba aquela crítica asinada por R.L. nun número do Táboa redonda do mes pasado- que esta vai ser a tónica de varias xeracións actuais, e non só das circunscritas a ese territorio en desputa chamado mocidade.
Coa superficialidade como atmosfera latente, a trama vai augurando e desvelando o gran crack en que desembocarán as crises socioeconómicas que nos deixaron as décadas pasadas, aquelas nas que aínda se adoitaba planear a longo prazo. E todo isto sen pandemias polo medio! Pois o argumento navega nun tempo anterior.
O mercantilismo instaurado na educación universataria actual, e mais a futilidade dun sistema que vende títulos no canto de formación, proxéctanse ao longo desta trama estreitamente ligada a ese alumnado cosmopolita de hoxe en día.
Aviso a lectores distantes do inglés: Será recomendábel manter aberto o tradutor en liña durante a lectura ou ter un dictionary á man, pois non son infrecuentes os “remendos” nesta lingua.
Do mesmo xeito, encontraremos algunhas licenzas na lingua de noso (“qué”, uso de canda a no canto de a carón de, etc.) que poden estar contribuíndo ao experimento amentado.
Botamos de menos os xiros propios da narrativa superior, esa complexidade esperada nun xénero que, aínda estando ben emparentado co relato curto, enseñórase nas reviravoltas ás que se presta o traxecto de longo alcance. É certo que nas derradeiras páxinas nos sacode facendo gala dunha destas estratexias literarias, mais talvez dun xeito pouco críbel nos perfís dos personaxes concibidos.
A edición de Aira é impecábel, e outros selos deberían fixarse na pulcritude do traballo, no axeitado tamaño de grafías e grafismos, e noutros detalliños de estilo que converten o libro nun confortábel e atractivo volume.