Ando a ler estes días un volume da miña biblioteca particular, un libriño con certa historia que me regalaron hai, exactamente, trinta anos.
Unha das mellores profesoras que me instruíu chamouse María Ángeles Martín, impartía aulas de grego no instituto San Isidro, de Madrid, e dela, ademais da lingua clásica que deu orixe a varios idiomas actuais, aprendiamos ética do traballo.
Aquela docente citaba os alumnos menos avantaxados no Seminario de Grego (un local destinado, en principio, ao profesorado da devandita materia) ás sete e media da mañá ?unha hora antes do inicio do horario lectivo- co obxectivo de ofrecer clases de reforzo. Todo un exemplo de dedicación, celo e responsabilidade.
Dona María Ángeles tiña por costume regalar un libro o derradeiro día do curso, un para cada alumno! E por suposto, sempre se trataba dun título vinculado á cultura helénica. Na dedicatoria persoal, unha frase en grego debía facer pensar ao alumno en cuestión.
No meu exemplar, unha cita de Menandro (desde logo, escrita en alfabeto grego) aconséllame sobre o razoamento humano. Está asinada esta dedicatoria en maio de 1990.
Antología de la poesía lírica griega. Siglos VII-IV A.C. é o título do libro entregado a aqueles alumnos que rematáramos o COU na primavera de hai tres décadas, e non sei por que razón, estes días tomei o volume do andel con ansias anovadas, disposto a imbuirme da primixenia literatura europea.
Desde os versos iámbicos á lírica popular, a antoloxía fai un repaso por toda aquela poesía primitiva que así e todo, permaneceu vixente (experimentando as evolucións oportunas) até non hai tantas xeracións. Non exaxero. Pensemos que os epitalamios de Safo poden supor a remota orixe das regueifas nupciais, ou o costume de tocar o corno ante o fogar duns viúvos desposados, unha sorte de frívolo himeneo.
Fálasenos neste libro dun ?poeta mendicante? chamado Hiponacte de Éfeso, e ao ler o que se nos conta sobre a súa vida, non puiden evitar pensar nos cegos cantores, mais sobre todo, naqueles poetas que os meus maiores acordan rogando caridade polas portas, tal como foi Eugenio Díaz Martínez ?El aventurero?, tamén alcumado ?O poeta?. Este vadío percorría os camiños do Valadouro a mediados do século pasado e del temos falado aquí con anterioridade.
Poderiamos hoxe divulgar un poema en loor do autor dun magnicidio? Sabemos que non; no entanto, na Hélade, si. Non temos máis que ler En honor de los tiranicidas.
Endebén, hoxe sería reprobada, non sen razón, certa composición machista que se lle ocorreu a Semónides de Amorgos; pura misoxinia.
Desde logo, na actualidade gozamos dunha poesía que pode competir perfectamente coa creación destes primeiros vates, mais dubido, con infindo pesar, que os estudantes de hoxe gocen de profesionais da educación coas cualidades da miña profesora de grego. Síntoo por eles e por todos nós.
O antólogo, tradutor e prologuista desta publicación de Alianza Editorial é o profesor Carlos García Gual, helenista e académico da RAE que a finais do ano pasado manifestou: ?Es un mundo absurdo, pero estaba previsto que fuera así. Los pensadores de la Escuela de Fráncfort se dieron cuenta de que el marxismo no triunfaría porque la gente no iba a hacer la revolución si se contentaba con pequeñas cosas.?
Aquela xeración de profesores educou a quen agora somos hipercríticos e tachados de radicais. A culpa radica na transmisión da paixón pola cultura e o saber. Gloria a eles!