Había moito tempo que non precisaba tantas semanas ?meses quizais?- para rematar un libro; se matizamos que se trata dun libro de relatos, o diagnóstico sobre a calidade do mesmo pode ser preocupante. Así e todo, non ditaremos unha sentenza severa.
Splassshf é unha obra de Quim Monzó que o Círculo de Lectores editou na década pasada, composta por contos curtos -algúns deles microrrelatos- de dimensións variábeis e temática dispar.
Desde que comecei a lectura até que a concluín, con intermedios considerábeis para abordar outras creacións máis atractivas, transcorreu tanto tempo que non son quen de recordar se na primeira parte do volume xurdiu algún relato que me conquistase; con todo, non gardo recordo de que a obra de don Quim me ilusionase especialmente, polo menos até que cheguei ás derradeiras páxinas de Splassshf e dei con Vacaciones de verano; daquela, reencontreime coa literatura de calidade.
Pagou a pena tragar algún sapo sen moita sustancia para ser conducido até un conto que parece elaborado con outras inquedanzas, ou polo menos cunha habelencia superior á empregada en moitos dos textos que nutren o compendio.
Unha curiosidade: A obra que nos ocupa foi traducida do catalán ao castelán por Javier Cercas e Marcelo Cohen; o primeiro anda estes días por Galiza a presentar a súa última novela, participando en eventos culturais e atendendo entrevistas dos medios galegos.
Láiase Monzó no texto que pecha Splassshf da seguinte maneira: ?Todo el mundo habla, últimamente, de las virtudes de la narrativa corta, pero él, si pudiese ser sincero, confesaría que detesta los cuentos en general y los cortos en particular. A pesar de eso, para no perder comba, se ha visto obligado a unirse a la oleada de farsantes que fingen ser unos apasionados de la brevedad?.
A confesión, revela unha evidencia e ao tempo deixa entrever ?ao meu modo de entender- a suposta présa coa que deberon seren redactadas varias das narracións que acabaron conformando Splassshf.
A evidencia da que falamos ten que ver coas modas e tendencias que tamén inzan o eido literario; se no mercado libreiro florece o relato curto, os autores son forzados polas súas editoras a traballaren coas liñas contadas. De feito, o texto de onde tiramos as frases reproducidas entre aspas no parágrafo anterior, intitúlase Treinta líneas.
Estamos pois, a falar da tiranía do produto comercial. E a literatura, como calquera arte, non é intocábel nin inmutábel, mais tampouco resultará frutífero que fique suxeita ás regras do mesmo mercado que escolle a cor de moda nos utilitarios.