Até dezanove edís nacionalistas presentan hoxe en Compostela un manifesto crítico no que alertan que o Bloque necesita escoitar máis as demandas das rúas para evitar novos retrocesos como os sufridos nas eleccións locais. Os resultados das eleccións locais proban que o BNG necesita un inmediato cambio de rumbo. Esta é a mensaxe de fondo do manifesto lanzado hoxe pola maioría dos alcaldes do Bloque, procedentes de 19 dos 29 concellos onde os nacionalistas lograron a maioría. Asinaron edís da A Bola, A Mezquita, A Pobra de Brollón, Arbo, Castrelo de Miño, Maseda, Manzaneda, Mondoñedo, Monforte, Mugardos, Rianxo, Ribadeo, Salceda de Caselas, Teo, Tomiño, Vilar de Santos, Vimianzo e Zas. O manifesto supón un importante revés á xestión a Executiva. O BNG vivirá unha Asemblea Xeral para elixir candidato á Xunta este Outono. A protesta é máis relevante porque chega dos únicos mandatarios nacionalistas que lograron un soporte electoral maioritario nos últimos comicios. Entre outros, Martiño Noriega (Teo), Sandra González (Tomiño), Xurxo Rodríguez (Castrelo de Miño) e Fernando Barcia (Ribadeo) prestaron hoxe en Compostela o texto. "Somos conscientes de que moitos militantes e simpatizantes e unha boa parte da cidadanía galega percibe esta asemblea como a derradeira oportunidade para que o BNG sexa quen, de atopar o punto de inflexión que nos permita esa resintonía coa sociedade para avanzar no camiño de liderar o noso País" di o Manifesto. "Ás veces, o Bloque dá a impresión de non entender o país no que está" lamentou Barcía. O mandatario de Ribadeo argumenta que ás veces o BNG lanza mensaxes que os cidadáns non o entende polo que cómpre "ampliar a base social". Os mandatarios demandan a renovación do discurso da fronte, actualmente gobernado maioritariamente pola APU, tras a vitoria desta alianza de indepententes e a UPG na última Asemblea. Segundo Martiño Noriega, a Exectiva do Bloque foi informada previamente da presentación do texto, seguindo os cauces regulamentarios. Os alcaldes insisten en que cómpre unha renovación de discurso tras os resultados das eleccións locais. Para Noriega o nacionalismo pasa por unha "catarse" e a fronte necesita "resontinizar" coas demandas da rúa.
De Ferrol a Mauthausen
Un historiador recupera las figuras de 19 gallegos que sufrieron el horror nazi
ALBERTO LEYENDA - Vigo - 10/08/2011 Registrado con el número 3.640 y con el triángulo azul de los apátridas cosido en su uniforme, Víctor Manuel Ares entró en Mauthausen en 1940, después de haber pasado por otro campo de exterminio, y salió de allí con graves secuelas por la desnutrición cinco años después, el 5 de mayo de 1945, cuando los aliados penetraron en territorio nazi y se toparon con la industrialización de la muerte que había perpetrado el régimen de Adolf Hitler. Como Víctor Manuel, otras 18 personas de las comarcas de Ferrolterra, Eume y Ortegal padecieron en su piel el horror de los campos en los que los presos, considerados infrahumanos, eran exterminados a través del trabajo esclavo. Ahora las asociaciones Memoria Histórica Democrática y Fuco Buxán se han propuesto rescatar sus figuras, a través de la investigación del historiador Enrique Barrera. Pretenden levantar un monumento con sus nombres inscritos y publicar un libro en el que se recopilen sus historias.
No todos tuvieron la fortuna de sobrevivir -fallecieron cerca de la mitad de los 19-, pero el caso de Víctor Manuel, natural de Ares, es paradigmático. Era un suboficial de la Marina que combatió en el bando republicano. Tras la victoria franquista, se exilió en Francia y como otros muchos españoles fue internado en un campo de refugiados. Cuando comenzó la II Guerra Mundial, lo reclutaron para una Compañía de Trabajadores Extranjeros, que hacía labores de apoyo al ejército francés. Sin embargo, una vez que las tropas nazis rompieron la Línea Maginot y el Gobierno galo se rindió, las autoridades alemanas y españolas acordaron enviar a unos 9.000 republicanos a campos de exterminio, de los que fallecieron el 63%. Víctor Manuel fue de los que sobrevivió, a base de comer mondas y patatas crudas y gracias a una "medio novia" que era hija de un proveedor y que le daba comida a escondidas, según relató a un sobrino que le fue a visitar en 1962.
A pesar de esa alimentación extra, tras ser liberado tuvo que estar varios años recuperándose de la desnutrición. A diferencia de los campos de exterminio para judios(lager), en los de presos (stalags) no existía un programa de asesinato masivo, sino que se aprovechaba la fuerza de trabajo de los reclusos y se les subalimentada, hasta que el deterioro les impedía realizar las labores asignadas. Entonces los mataban y los incineraban en hornos crematorios. En uno de ellos trabajó Víctor Manuel. Otros presos, enfermos físicos y mentales, entre ellos alguno de los ferrolanos, eran enviados al cercano Castillo de Hartheim, donde, tras ser sometidos a experimentos científicos, eran gaseados.
Al salir de Mauthausen, Víctor Manuel volvió a Francia y allí rehizo su vida. Tras la guerra, en las iglesias francesas se solían poner los nombres de los españoles liberados, por si alguien quería reclamarlos. En Perols, cerca de Montpellier, había una comunidad de exiliados de su mismo municipio, Ares. Cuando vieron su nombre contactaron con él, y allí se trasladó. Trabajó como maestro de obras y promotor inmobiliario y acabó casándose con una española, también exiliada.
Los otros 18 represaliados de esta comarca presentan peripecias bastante análogas, aunque cada una con sus particularidades. Uno de ellos, Juan José Casal, fue salvado in extremis por un amigo judío, que ejercía como kapo -preso de confianza de las SS utilizado para controlar al resto-e intercedió para evitar su asesinato. Volvió a España a finales de los sesenta, pero nunca quiso hablar de su pasado en los campos. Otro, Marcelino Pardal, se valió de sus habilidades futbolísticas para salvar la vida. Había jugado en el Racing de Ferrol, y cuando los nazis descubrieron su talento lo alistaron en el equipo del stalag. Las SS organizaban partidos entre los distintos campos, por motivos propagandísticos o de simple entretenimiento.
Para realizar esta investigación, que ya dura más de un año, Barrera ha echado mano de los archivos de Mauthausen, en los que los nazis apuntaban el lugar y fecha de nacimiento de cada recluso, y les asignaban un número de identificación. También ha escudriñado registros municipales y realizado una amplia labor de campo, con entrevistas a los descendientes vivos. Algunos desconocían que sus parientes había estado en campos de exterminio, otros siguen viviendo en Francia.
Barrera destaca que es la tercera generación, la de los nietos, ,la que se interesa por lo ocurrido con sus familiares, frente a la actitud de la generación anterior, que optó por el olvido. "Forma parte de la naturaleza humana que se quiera restaurar la dignidad", enfatiza el historiador, que se revela contra la justificación sin fundamento -con el tópico de "algo haría"-de asesinatos y condenas "sin razón ni juicio". Frente a eso, opone las 19 historias de sufrimiento y muerte por formar parte del bando perdedor.