A situación do BNG é similar á franquicia galega dpo PSOE só que peor. Se os socialistas poden explicar a traxedia do 20N pola crise, o BNG nin sequera ten esa posibilidade. Até 300.000 votantes socialistas de 2008 decidiron retirar o seu apoio á candidatura de Rubalcaba. E o BNG non só non se beneficiou desta sangría, senón que mesmo perdeu outros 29.264 apoios. A súa mensaxe de ser a única forza de esquerda e galega quedou flotando no vento. O seu problema é estrutural, non conxuntural. Se no peor resultado histórico do PSOE o BNG non é quen de crecer, cando o fará? Se a este feito súmase que Converxencia i Uniu conseguiu un gran resultado (16 deputados), que o PNV saíu indemne (5) pese ao terremoto de Amaiur (7), compréndese que os tambores de guerra xa resoen nas ringleiras do BNG. E é que de forza nacionalista emerxente no panorama estatal, o BNG pasou a ser unha sorte de excentricidade no Congreso, unha formación case pintoresca, con só un deputado máis, por exemplo, que o Foro do inefable Francisco Álvarez Cascos. E este deterioro non pode sorprender. De feito, o pasado agosto, 18 alcaldes do BNG -o verdadeiro poder institucional do BNG- lanzaban un manifesto crítico para esixir á dirección do BNG a renovación do discurso e dos seus referentes políticos. Nunha organización tradicionalmente hermética e opaca, a irrupción destes rexedores interpretouse igual que cando saltan as luces vermellas nun avión: o problema é moi grave, ou se arranxa ou a catástrofe será inminente. Aínda que estes alcaldes heterodoxos decidiron postergar as súas esixencias para non danar ao BNG na contenda electoral, o lóxico é que esas reclamacións resuciten se cabe con maior forza.
Non parece, con todo, que esta petición de cambios drásticos de discurso e persoas vaia a atopar unha cálida acollida no seo da UPG, formación estalinista dominante no BNG. De feito, a delirante análise de Guillerme Vázquez, portavoz nacional, dos resultados é, cando menos, singular. "O BNG tocou chan, freamos o descenso, dos últimos anos e agora remontaremos ate a vitoria total", asegurou na noite eleitoral. Mais a realidade é ben outra. Vexamos: en 2007 (municipais), o BNG obtivo o 19,15%; en 2008 (españolas), o 11,51%; en 2009 (galegas), o 16,57%; en 2011 (municipais), o 16,52%; e o 20N, o 11,25%. A forza dos números indica que o que se deixa o PSOE non o gaña o BNG, senón que, en liñas xerais, queda en casa ou llo leva a esquerda españolista de Izquierda Unida. Así o pasado 20N o grupo de Cayo Lara pasou en Galiza de 25.000 votos a 70.000. Este fenómeno non é novo. Xa en Vigo, por exemplo, nas municipais de maio, IU gañou máis de 4.000 votos, mentres que o BNG deixábase outros 12.000. "Estou disposto á autocrítica, pero non a flaxelarme", advertiu Vázquez cando se lle preguntou pola súa responsabilidade como líder da formación. O BNG, unha fronte de partidos, seis formacións e varias correntes, atópase nunha posición delicada: non medra cando si o fai o PSOE e tampouco toma osíxeno cando os socialistas españois perden fol. A marcha de Xosé Manuel Beiras e de Anxo Quintana deixou un baleiro de liderado aínda por encher. É evidente que Vázquez non foi unha substitución natural, senón unha imposición da UPG e con data de caducidade. Carlos Aymerich, portavoz parlamentar e líder de Máis Galiza, xa se postulou como home forte. Con todo, as resistencias que vaise atopar non serán poucas. Á UPG non lle gusta. E a Teresa Táboas, exconselleira e antiga aliada de Aymerich, tampouco. Seica porque é hora de que o BNG o dirixa unha muller e que non estea contaminada polas tradicionais liortas do BNG. A cuestión é que o túnel no que esvara o BNG xa é demasiado longo e a luz non parece atoparse no dito de "Nunca choveu que non escampara". Porque isto non é orballo nin sequera un intenso chuvieiro, senón unha choiva pertinaz que está a deixar ao BNG calado até os ósos. E é sabido que os ósos permanentemente expostos á auga tenden a crebarse.