| A pé da porta é un lugar da parroquia de Combarro.Concello de Poio.Pontevedra.Galiza. |
|
.jpg)
|
| O meu perfil |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| Casas dos mariñeiros |
|
Casas de los marineros, con la cal de sus muros mordida por el salitre del mar. Casas de los marineros. Están en callejas empinadas,son casas limpias, como la arena de la playa, con sus redes secándose a la puerta. Cuando anochece, se dijera que estas redes, agitadas por el viento, más obscuras aún en la obscuridad de la hora, semejan velos de viudas de todos los hombres que murieron en el mar. Pero el marinero vive alegremente su propia tragedia. La mujer del marinero canta alegre sus tristezas:
Xa non teño home
que me vai n'o mar;
vaime n'a taberna,
foixe a emborrachar.
Y el cantar marinero sube ría arriba entre villas y aldeas, y se va haciendo campesino poco a poco. Porque el campo y el mar son de Galicia hermanos; y asi, no es raro ver un aparejo de pesca a la puerta de un establo, ni asomar en una casa de marineros, por la balaustrada de un viejo corredor, las mazorcas del maíz doradas por el otoño. Las calles están solitarias. Los hombres están en el mar, mientras las mujeres andan afanadas en los trajines domésticos o trabajando en el pedazo de tierra que la casa tiene al fondo. Los chicos, si no están en la escuela, estarán enredando junto a la dársena, haciendo juguete de las barcas amarradas, ejercitándose ya, sin darse cuenta, en el duro oficio con que han de ganarse el pan el día de mañana.
En una placita hay un antiguo crucero. Al pie de él se detienen a charlar las viejas del pueblo, a recordar historias, a lamentarse por el hijo que se fué a América a probar fortuna y no volvió, o por el mozo a quien un golpe de mar arrebató de la lancha en un invierno negro. El Cristo está allá arriba, con los brazos en cruz, y ellas son ahora también como aquellas mujeres llorosas de la'Pasión, caídas al pie del judío soñador y rebelde.
De tarde en tarde cruza algún barco de pesca, que va a algún pepueño puerto cercano. El capitán, que es de este pueblo, echa a grito la sirena, y entonces las ventanas, las callejas, los caminos que rodean al pueblo se llenan de pañuelos y delantales que saludan y dicen adiós. Calma, pausa melancólica después. Al corredor de aquella casa asoma ahora un marinero. No es viejo aún; pero el reuma lo tiene casi baldado. Aunque no haga frío, él tiene que andar lleno de ropa, como si estuviese tiritando Sus ojos tristes miran un instante la barca abandonada, que, sin brea y sin pintura, van destruyendo poco a poco las lluvias. El marinero contempla la barca como si en ella estuviese la imagen de su vida, y se vuelve a meter para adentro. No quiere oír la voz que suena allá fuera, detrás de las rocas, porque él es ahora, al oír la voz del mar, como el hombre viejo que ve pasar una mujer hermosa y no se atreve a mirarla siquiera. ¡Casas de los marineros! ¡Qué bien estarse solo en un atardecer de domingo, sentado en uno de vuestros corredores, sin pensar en nada , oyendo un acordeón lejano.
ÁNGEL LÁZARO
Revista ilustrada: Mundo Gráfico.Madrid 26/12/1934. |
|
|
|
|
| Francisco LLoréns |
|
"Os hórreos" Francisco LLoréns (foto de M. Moreno)
Francisco Lloréns Díaz (A Coruña 1874-Madrid 1948), profesor, pintor e debuxante, está considerado como o primeiro paisaxista galego da Historia da Arte.
Compaxinou a súa carreira comercial cos estudos na Escola de Artes e Oficios de A Coruña, onde foi alumno do pintor de escenas castrenses Román Navarro. Decidido finalmente pola pintura, a Madrid, para acudir á Escola de Belas Artes de San Fernando, sendo alumno de Carlos de Haes. Completou a súa formación no taller de Joaquín Sorolla, entre 1863 e 1927. Despois viaxou a Roma, Bélxica, Holanda e París, onde quedou seducido por Cézanne e os impresionistas. O seu regreso, instalouse en A Coruña, participando nas Exposicións Nacionais de Belas Artes. A Guerra Civil sorprendeuno en Madrid e trasladouse a Valencia co Goberno republicano. Ao finalizar a guerra, alternou a súa residencia entre A Coruña e Madrid, onde foi nomeado, en 1943, académico numerario da Real Academia de San Fernando. Tamén foi socio de honor da Academia de Belas Artes e da Real Academia Galega. Hai obras súas en diversas institucións e museos galegos. Faleceu o 11 de febreiro de 1948 en Madrid, onde foi soterrado xunto a súa dona, mais os restos de ambos foron trasladados posteriormente polo concello de A Coruña ao cemiterio de San Amaro.
A finais da primeira década do século pasado foi cando pasou unha tempada na ría de Pontevedra e a esta época pertencen "Os hórreos" ,"Unha moza de Combarro" e "O cristo da Renda"; estás dúas últimas adquiridas pola señora de Arce, unha distinguida dama arxentina.
|
|
|
|
|
| O home do ganapán |
|
 - Copia.jpg)
En agosto de 1925 Ruth Matilda Anderson e o seu pai parten da Galiza cara os Estados Unidos con 5000 fotos propias e 2800 máis, adquiridas a considerados fotógrafos da época. Para ampliar o arquivo fotográfico encargado pola Hispanic Society of America, onde traballa, volta a Galiza en decembro de 1925, esta vez acompañada de Frances Spalding, que será a súa compañeira de labores fotográficas ata maio de 1926, data na que retornan os Estados Unidos con 2300 fotos novas con motivos de xentes, lugares e costumes da Galiza daqueles anos. É nesta etapa na que se detén en Raxó e realiza dúas fotos, supostamente o 21 de febreiro de 1926.
No ano 1939 publícase en Nova York o libro Gallegan Provinces of Spain. Pontevedra and La Coruña cunha selección de 682 fotos produto daquel traballo. É unha lastima que estas dúas foto non este incluida na selección do libro.
Apéndice da páxina 427 do libro fotografías de Ruth Matilda Anderson en Galicia: "Unha mirada de antaño"
Raxó ? Pontevedra
5927. Escena industrial nunha tarde de domingo de labor de investigación etnolóxica. Deixabamos o coche na estrada mentres subiamos un outeiro onde tiramos as dúas fotografías. No camiño de volta vimos que Nosa Señora (nome do coche no que se desplazaban) se convertera no centro dun activo interese por parte dunha multitude de nenos, mozos, mozas, vacas e ovellas. Desde esta distancia e difícil xulgar quen é o investigador e quen é o investigado, xa que ambos lados observaban e cuestionaban.
Ese mesmo día, domingo 21 de febreiro de 1926, Ruth retratou a un home que leva na man unha pequena rede cun polbo ( foto seleccionada no libro. Escena 5928 ) e os datos ubican a foto nun lugar de Pontevedra con interrogación, que ben podería ser Raxó.
No libro ?Gallegan provinces of Spain. Pontevedra and La Coruña está impresa a imaxe do home, xunto co siguinte texto traducido do inglés:
" A costa sur, cuberta de hedras, silvas e toxos non estaba tan poboada como a do norte. Pobos mariñeiros como o branco Sanxenxo e o gris e branco Raxó, en cuxa punta estaba a columna que se usaba como diana de práctica pola Escola Naval de Marín, que se atopa no lado oposto. Cerca de Raxó, unha vez, atopamos un pescador que falaba un galego sen adulterar (galego enxebre), máis difícil que o grego para nós. A rede na que levaba as súas sardiñas, imaxinamos con dificultade que sería un"ganapán" (breadwinner)pero o nome que se lle deu o sitio onde nos atopamos:"jeibotas" aínda teño que traducilo a algo que un dicionario xeográfico o recoñeza."
Algunhas contradicións do texto: A Escola Naval Militar atópase en Marín dende o ano 1943, mentres o libro a súa única edición é de 1939. O que leva no ganapán o home non parecen sardiñas, máis ben, un polbo pequeno ou un boi. En Raxó non hai ningún lugar que se chame "jeibotas". Algunha vez escoitei a expresión "jeibota" para refirirse a un peixe fraco, sen valor. ¡¡Aí queda a foto!!
|
|
|
|
|
|
|
