Jaime Solá Mestre, nado en Vigo o 11 de setembro de 1874 e finado en Vigo o 9 de xaneiro de 1940, foi un escritor e xornalista galego.
Foi sobriño do tamén xornalista Luis Antonio Mestre e viviu no Grove na súa infancia. A súa nai foi herdeira dunha parte do Gran Hotel da Toxa en 1891.
Estudou Dereito en Santiago de Compostela e Valladolid, pero profesionalmente dedicouse ao xornalismo. En 1903 mercou o xornal El Independiente de Vigo, que pasou a chamarse Noticiero de Vigo. Pasou un tempo en Madrid, onde formou parte da redacción de El Globo e colaborou noutros xornais. Dirixiu as revistas Poquita Cosa e Vigo Juvenil.
A súa contribución máis importante foi a revista Vida Gallega, que dirixiu dende a súa creación en 1904 ata o final da súa segunda época en 1938. Desde as páxinas de Vida Gallega fixo unha clara promoción do complexo hoteleiro da Toxa, sendo accionista da sociedade anónima que o xestionaba. Tamén dirixiu o semanario satírico Don Verdades.
Ingresou na Real Academia Galega o 22 de abril de 1939. Wikipedia. Fotos de 1924 e 1930.
RAXÓ é un pequeno pobo do Concello de Poio ( limítrofe cos de Pontevedra e Sanxenxo) situado no litoral norte das Rías Baixas.
Raxó foi un pobo esencialmente mariñeiro, quedando actualmente esta actividade reducida industria mexilloneira e á extracción con pequenas embarcacións da pesca da lura, navalla ou ameixas. Produtos que se poden saborear en algún dos seus restaurantes.
Raxó conta con catro praias, todas con acceso peatonal dende onde me atopo. Son Xiorto (a 750m), Raxó (600m), Sinás ( 300m) e Fonte Maior (250m)
Hai varios restaurantes e bares para xantar ou tapear no porto e na estrada N 308
QUE VER, QUE FACER?
Ruta dos muíños de Samiera. Senderismo a través da marxe do río Freiría onde se aprecian estas construcións en distinto estado de conservación. Os muíños de auga xunto cos cruceiros e os hórreos son os elementos etnográficos máis representativos de Galicia. Esta ruta iníciase na Praza de Alfredo Romay Besada en Samieira ( a 2 Km camiñando, 3 min en coche). Aínda que a ruta é de 10 Km , non é necesaria facela na totalidade, bastaría con ver os muiños que están distribuidos polo pobo de Samieira aproveitando para ver tamén a Igrexa de Santa Lucia.
Ruta polo litoral da Praia do Laño. ( a 17 min camiñando) Iníciase na Praia do Laño e chega ata Covelo, podendo facela circular ou regresar pola mesma senda. Un paseo moi agradable. Actualmente estase a traballar na conexión de ambas rutas.
Mirador de A Granxa (22 min camiñando) vistas do pobo de Raxó e a Ría de Pontevedra de Pontevedra, coa illa de Tambo ao fondo.
Mosteiro da Armenteira. ( 11 Km ) Mosteiro románico do s.XII. Aproximadamente a medade de traxecto atópase o Mirador sobre a Ría de Pontevedra con espectaculares vistas. Dende a Armenteira iníciase unha das rutas senderistas máis importantes da zona, Ruta da pedra e da auga (recorrido lineal 6,5 Km)
QUE POBOS VISITAR
COMBARRO. ( 5 Km ) Moi recomendable. Combarro é o pobo das Rías Baixas con máis densidade de visitas turísticas durante todo o ano. O pobo é un conxunto de pequenas rúas e prazas con cruceiros e hórreos que forman un valo marítimo. Foi declarado Conxunto histórico artístico en 1972.
Onde comer en Combarro. Hai varios restaurantes onde se fai necesario reservar para non atoparnos a hora do xantar cos aforos completos. Os prezos van a depender dos produtos a degustar.
Que ver cerca de Combarro. O ideal é ver o pobo pola mañán, xantar nun dos seus restaurantes e pola tarde dar un paseo. Se imos visitar Combarro, pódese aparcar sen problemas en A Seca. Partindo de A Seca ( 1,9 Km de Combarro, dirección Pontevedra) podemos facer 3 rutas camiñando. Ruta dos muíños da Freixa, é unha andaina cortiña de 1,8 Km constítuida por 7 muíños. Ruta costeira entre a Seca e Campelo podendo prolongala ata Lourido, onde podemos ollar unha antiga ostreira ( antigos valos de pedra que delimitaban os cultivos) aves migratorias e con sorte pola mañá ( agás sábados e domingos) mariscadores a pé ou en barcos recolectando ameixas e berberechos.
Ruta Conxunto do Mosteiro de San Xoan de Poio, Igrexa e hórreo. ( 3,1 Km dende Combarro. 1,2 Km dende a Seca). Está ruta tamén a podemos facer en coche, non hai problemas de aparcamento.
Ruta fervenzas do Pereiro ( 3 Km dende Combarro) e unha pequena ruta seguindo o río onde pasamos por pequenas fervenzas e restos de muíños en estado de abandono, ata chegar ao salto do anxo e regreso. Hai indicacións para chegar.
Tamén dende o peirao de Combarro parte un catamarán que fai rutas turísticas por Illa de Tambo e Marín que inclúe degustación de mexillóns incluído no prezo da viaxe. Ver horarios e reservas en https://crucerospelegrin.com/barco-mejillones-combarro/ .
PONTEVEDRA capital da provincia, a 12 Km . A cidade do Lérez faise fermosa especialmente as súas prazas e rúas do centro histórico facilmente paseables. Merece a pena adicarlle medio día a desfrutar dela. Hai mercadillo xeral os sábados na Alameda e de antigüidades os domingos na rúa Serra xunto á praza de abastos. Dende Pontevedra hai comunicación por autoestrada con Bueu, Cangas, Vigo, Baiona (recomendable) e A Guarda. E tamén coa fronteira portuguesa a 55 Km (tódolos mércores mercado en Valença e sábados en Vila Nova de Cerveira)
SANXENXO ( a 6,8 Km) é sen dúbida a capital do turismo das Rías Baixas, a súa Praia de Silgar, a restauración e o ambiente nocturno fano merecedor da tal escalón turístico. PORTONOVO é continuidade de Sanxenxo, unidos por un paseo sobre o mar, ten bonitas praias, bares e restaurantes onde se pode degustar a saborosa “raia en caldeirada”. Durante os meses estivais dende os peiraos destes dous pobos saen varios barcos catamaráns rumbo a Illa de Ons. Mellor reservar.
O GROVE E A ILLA DA TOXA ( a 20 Km) O Grove forma unha península bañada pola ría de Arousa. Agradable paseo marítimo e multitude de restaurantes ofertando mariscadas. Importante praia “A Lanzada” que comparte con Sanxenxo, considerada unha das mellores de Galicia. Está unido cunha ponte coa Illa de A Toxa coñecida dende tempos moi antigos polas súas augas medicinais con balneario e fábrica de xabóns. O Gran Hotel e a igrexa de San Caralampio, recuberta de cunchas de vieira, son os edificios máis significativos.
Moi recomendable é o paseo por pasarelas de madeira de San Vicente do Mar (O Grove), que se inicia na Praia de Pedras Negras. A pé do mar, paisaxe rocoso espectacular. Inevitable fotografías. Ten unha duración de aproximadamente unha hora.
CAMBADOS ( a 24Km) fermosa vila da ría de Arousa, capital da península del Salnés e do viño Albariño. Casas señoriais e pazos forman parte do seu conxunto histórico. Imprescindible visitar a igrexa de Santa Mariña, o pazo de Feifiñans e o barrio de Santo Tomé. Non abandonar o concello sen degustar o albariño. Dende Cambados poderíamos continuar ruta a Illa de Arousa e Vilagarcía de Arousa.
¿DONDE ME ENCUENTRO?
RAXÓ es un pequeño pueblo del Ayuntamiento de Poio ( limítrofe con los de Pontevedra y Sanxenxo) situado en el litoral norte de las Rías Baixas.
Raxó fue un pueblo esencialmente marinero, quedando actualmente esta actividad reducida a industria mejillonera y a la extracción con pequeñas embarcaciones de la pesca del calamar, navaja o almejas. Productos que se pueden saborear en alguno de sus restaurantes.
Raxó cuenta con cuatro playas, todas con acceso peatonal desde donde me encuentro. Son Xiorto (a 750m), Raxó (600m), Sinás ( 300m) y Fonte Mayor (250m).
Para comer: Hay restaurantes y otros bares de tapas ubicados sobre el mar y en la carretera N 308.
QUE VER, QUE HACER?
Ruta de los molinos de Samiera. Senderismo a través del margen del río Freiría donde se aprecian estas construcciones en distinto estado de conservación. Los molinos de agua junto con los cruceros y los hórreos son los elementos etnográficos más representativos de Galicia. Esta ruta se inicia en la Plaza de Alfredo Romay Besada en Samieira ( a 2 Km caminando, 3 m en coche). Aunque la ruta es de 10 Km , no es necesaria hacerla en la totalidad, bastaría con ver los molinos que están distribuidos por el pueblo de Samieira aprovechando para ver también la Iglesia de Santa Lucia.
Ruta por el litoral de la Playa del Laño. ( a 17 m caminando) Se inicia en la Playa del Laño y llega hasta Covelo, pudiendo hacerla circular o regresar por la misma senda. Un paseo muy agradable. Actualmente se está trabajando en la conexión de ambas rutas.
Mirador de A Granxa (22 m caminando) vistas del pueblo de Raxó y la Ría de Pontevedra, con la isla de Tambo al fondo.
Mosteiro de la Armenteira. ( 11 Km ) Mosteiro románico del s.XII. Aproximadamente a la mitad del trayecto se encuentra el Mirador sobre la Ría de Pontevedra con espectaculares vistas. Desde la Armenteira se inicia una de las rutas senderistas más importantes de la zona, Ruta de la piedra y del agua (recurrido lineal 6,5 Km)
QUE PUEBLOS VISITAR
COMBARRO. ( 5 Km ) Muy recomendable. Combarro es el pueblo de las Rías Baixas con más densidad de visitas turísticas durante todo el año. El pueblo es un conjunto de pequeñas calles y plazas con cruceros y hórreos que forman un muro marítimo. Fue declarado Conjunto histórico artístico en 1972.
Donde comer en Combarro. Hay varios restaurantes donde se hace necesario reservar para no encontrarnos a la hora del almuerzo con los aforos completos. Los precios van a depender de los productos a degustar.
Que ver cerca de Combarro. Lo ideal es ver el pueblo por la mañana, almorzar en uno de sus restaurantes y por la tarde dar un paseo. Partiendo de A Seca ( 1,9 Km de Combarro, dirección Pontevedra) Aquí, incluso se vamos a visitar Combarro, se puede aparcar sin problemas.
Podemos hacer 3 rutas caminando:
Ruta de los molinos de A Freixa que consiste en un paseo de dificultad baja de 1,8 Km, nos encontraremos con 7 molinos y algún salto de agua.
Ruta costera entre A Seca y Campelo pudiendo prolongarla hasta Lourido, donde podemos mirar una antigua ostreira ( antiguos muros de piedra que delimitaban los cultivos) aves migratorias y con suerte por la mañana ( excepto sábados y domingos) mariscadores a pie o en barcos recolectando almejas y berberechos.
Ruta Conjunto del Mosteiro de San Xoan de Poio, Iglesia y hórreo. ( 3,1 Km desde Combarro. 1,2 Km desde A Seca). Está ruta también la podemos hacer en coche, no hay problemas de aparcamiento.
Ruta cascadas del Pereiro ( 3 Km desde Combarro) y una pequeña ruta siguiendo el río donde pasamos por pequeñas cascadas y restos de molinos en estado de abandono, hasta llegar al salto del ángel y regreso. Hay indicaciones para llegar.
También desde el muelle de Combarro parte un catamarán que hace rutas turísticas alrededor de la Isla de Tambo y Marín que incluye degustación de mejillones incluido en el precio del viaje. Ver horarios y reservas en https://crucerospelegrin.com/barco-mejillones-combarro/ .
PONTEVEDRA capital de la provincia, a 12 Km . La ciudad del Lérez es hermosa especialmente sus plazas y calles del casco histórico fácilmente paseables. Merece la pena dedicarle medio día a disfrutar de ella. Hay mercadillo general los sábados en la Alameda y de antigüedades los domingos en la calle Serra junto a la plaza de abastos. Desde Pontevedra hay comunicación por autopista con Bueu, Cangas, Vigo, Baiona (recomendable) y A Guarda. Y también con la frontera portuguesa a 55 Km (todos los miércoles mercado en Valença y sábados en Vila Nova de Cerveira)
SANXENXO ( a 6,8 Km) es sin duda la capital del turismo de las Rías Baixas, su Playa de Silgar, la restauración y el ambiente nocturno lo hacen merecedor de la tal galardón turístico. PORTONOVO es la continuidad de Sanxenxo, unidos por un paseo sobre el mar, tiene bonitas playas, bares y restaurantes donde se puede degustar la sabrosa “raya en caldeirada”. Durante los meses estivales desde los muelles de estos dos pueblos salen varios barcos catamaranes rumbo a Isla de Ons (exquisito pulpo). Mejor reservar.
O GROVE Y LA ISLA DE A TOXA ( a 20 Km) O Grove forma una península bañada por la ría de Arousa. Agradable paseo marítimo y multitud de restaurantes ofertando mariscadas. Importante playa “A Lanzada” que comparte con Sanxenxo, considerada una de las mejores de Galicia. Está unido con un puente con la Isla de A Toxa conocida desde tiempos muy antiguos por sus aguas medicinales con balneario y fábrica de jabones. El Gran Hotel y la iglesia de San Caralampio, recubierta de conchas de vieira, son los edificios más significativos.
Muy recomendable es el paseo por pasarelas de madera de San Vicente del Mar (O Grove), que se inicia en la Playa de Piedras Negras. A pie del mar, paisaje rocoso espectacular. Inevitable fotografías. Tiene una duración de aproximadamente una hora.
CAMBADOS ( a 24Km) hermosa villa de la ría de Arousa, capital de la península del Salnés y del vino Albariño. Casas señoriales y pazos forman parte de su conjunto histórico. Imprescindible visitar la iglesia de Santa Mariña, el pazo de Feifiñans y el barrio de Santo Tomé. No abandonar el ayuntamiento sin degustar el albariño. Desde Cambados podríamos continuar ruta a la Isla de Arousa y a Vilagarcía de Arousa.
WHERE AM I?
RAXÓ is a small town in the municipality of Poio (bordering with Pontevedra and Sanxenxo) located on the north coast of the Rías Baixas.
Raxó was an essentially seafaring town, being nowadays this activity reduced to the mussel industry and the extraction of squid, razor clams and clams with small boats. These products can be tasted in some of its restaurants.
Raxó has four beaches, all with pedestrian access from where you are. They are Xiorto (750m away), Raxó beach (600m), Sinás (300m) and Fonte Mayor (250m).
WHAT TO SEE, WHAT TO DO?
Route of the mills of Samiera. Hiking along the banks of the river Freiría where you can appreciate these constructions in different state of preservation. The water mills, together with the cruisers and the hórreos are the most representative ethnographic elements of Galicia. This route starts at the Alfredo Romay Besada Square in Samieira (2 Km walking, 3 m by car). Although the route is 10 km long, it is not necessary to do it in its entirety, it would be enough to see the mills that are distributed by the village of Samieira taking the opportunity to see also the Church of Santa Lucia.
Route along the coastline of the Playa del Laño (17 m walking). It starts at the Playa del Laño and goes to Covelo, and you can make it circular or return along the same path. A very pleasant walk. We are currently working on the connection of both routes.
Viewpoint of A Granxa (22 m walking). Views of the village of Raxó and the Ría de Pontevedra, with the island of Tambo in the background.
Mosteiro de la Armenteira ( 11 Km ). Romanesque monastery of the XII century. Approximately halfway along the route is the viewpoint over the Ría de Pontevedra with spectacular views. From the Armenteira begins one of the most important hiking trails in the area, Route of the stone and water (linear route 6.5 km).
WHICH TOWNS TO VISIT
COMBARRO ( 5 Km ). Highly recommended. Combarro is the village of the Rías Baixas with the highest density of tourist visits throughout the year. The village is a group of small streets and squares with crosses and granaries that form a sea wall. It was declared a Historic-Artistic Site in 1972.
What to see near Combarro. The ideal is to see the town in the morning, have lunch in one of its restaurants and in the afternoon go for a walk. Starting from A Seca (1,9 Km from Combarro, direction Pontevedra). Here, even if you are going to visit Combarro, you can park without problems.
We can do 3 walking routes:
Route of the mills of A Freixa which consists of a low difficulty walk of 1.8 Km, we will find 7 mills and some waterfall. Coastal route between A Seca and Campelo being able to extend it to Lourido, where we can look at an old ostreira ( old stone walls that delimited the crops) migratory birds and with luck in the morning ( except Saturdays and Sundays) shellfish gatherers on foot or in boats collecting clams and cockles.
Route of the Mosteiro de San Xoan de Poio, Church and hórreo (3,1 Km from Combarro. 1,2 Km from A Seca). This route can also be done by car, there are no parking problems.
Route waterfalls of Pereiro (3 Km from Combarro). A small route following the river where we pass by small waterfalls and remains of mills in a state of abandonment, until we reach the jump of the angel and return. There are indications to get there.
PONTEVEDRA capital of the province, 12 km away. The city of Lérez is beautiful, especially its squares and streets of the old town easily walkable. It is worth spending half a day to enjoy it. There is a general flea market on Saturdays in the Alameda and an antiques market on Sundays in Serra street next to the market square. From Pontevedra there are freeway connections to Bueu, Cangas, Vigo, Baiona (recommended) and A Guarda. And also with the Portuguese border at 55 Km (every Wednesday market in Valença and Saturdays in Vila Nova de Cerveira).
SANXENXO (6.8 Km away) is undoubtedly the capital of tourism in the Rias Baixas, its Silgar Beach, the restaurants and the nightlife make it worthy of such a tourist award. PORTONOVO is the continuity of Sanxenxo, united by a promenade on the sea, has beautiful beaches, bars and restaurants where you can taste the tasty "raya en caldeirada". During the summer months from the docks of these two villages depart several catamaran boats bound for Ons Island (delicious octopus). It is better to make a reservation.
O GROVE AND A TOXA ISLAND (20 Km away) O Grove forms a peninsula bathed by the Arousa estuary. Pleasant promenade and many restaurants offering seafood. Important beach "A Lanzada" shared with Sanxenxo, considered one of the best in Galicia. It is linked by a bridge with the island of A Toxa known since ancient times for its medicinal waters with spa and soap factory. The Gran Hotel and the church of San Caralampio, covered with scallop shells, are the most significant buildings.
Highly recommended is the walk along the wooden walkways of San Vicente del Mar (O Grove), which begins at Piedras Negras Beach. At the foot of the sea, spectacular rocky landscape. Inevitable photographs. It has a duration of approximately one hour.
CAMBADOS (24Km away) beautiful village in the Arousa estuary, capital of the Salnés peninsula. Stately houses and manor houses are part of its historical complex. A visit to the church of Santa Mariña, the pazo of Feifiñans and the neighborhood of Santo Tomé is a must. Do not leave the town hall without tasting the Albariño wine. From Cambados we could continue our route to Arousa Island and Vilagarcía de Arousa.
11 fotos Combarro 1930/1952 Emilio Camps Cazorla (Fuensanta de Martos, Jaen 1903-Madrid, 1952) foi arqueólogo, profesor universitario de historia do arte e conservador del Museo Arqueolóxico Nacional de Madrid. Licenciouse en ciencias históricas e doutorouse en filosofía e letras na Universidade Central de Madrid.
Emilio Camps ingresou no Corpo de Arquiveiros, Bibliotecarios e Arqueólogos en 1930, comezando a traballar como conservador del Museo Arqueolóxico Nacional de Madrid. En 1951 optou por concurso á praza de Director, séndolle concedido dito posto o 12 de xaneiro de 1952, aínda que non chegou a tomar posesión pola súa repentina morte.
NON QUERO FOTOGRAFÍAS -DI- NON ME FAN FALTA.
Peirao de Combarro. 1972. Alvaro García-Pelayo
…Combarro debe ser o pobo máis fotografado de Galiza. Imaxino que tódolos veráns isto debe encherse de turistas que cámara ao ombro, intentan incluír o pintoresco de Combarro entre as súas lembranzas da viaxe en toda cor.
Tal vez por iso puido producirse una certa alerxia dos seus habitantes ao obxectivo que os enfoca. Esta muller, simpática e expresiva, que charla con nós increpándonos cando Garcia Pelayo encádraa mentres ela lava a súa roupa na beira mesmo do portiño pesqueiro. Di que por “quitarlle” una fotografía deberíamos darlle mil, dúas mil ou tres mil pesetas “como fan en Madrid”. A oscilante tarifa parécenos demasiado ambiciosa en todo caso. E o mesmo ocorre coa ancián que vende laranxas e chicles á beira dun dos moitos cruceiros da aldea. “Non quero fotografías – di – non me fan falta”, volve a cara e tápaa coas mans…
Traducido do artigo orixinal de Cayetano Luca de Tena na revista “Blanco y Negro” editada en Madrid o 22 de Xullo de 1972. Ver menos
O óleo de Francisco LLoréns que debería chamarse "O Cristo de Renda" en vez de "O Cristo de Rueda" atendendo a inscrición "A DOM DE RENDA AÑO 1727" que se atopa no cruceiro ao que fai referencia o cadro
Escolma dunha crónica de José Lesta Meis sobre o pintor Francisco Lloréns, o poeta da paisaxe.
...Dixérase que a Nosa Terra, celosa das súas marabillas, non as ensina máis que aos seus. Aos que en ela naceron e no seu regazo soñaron.
Por iso ten que ser galego ou vivir aquí moitos anos, queréndoa, o artista que desexa interpretala. A nosa Galiza hai que conquistala con amor, para que se entregue aos ollos forasteiros. Por iso, Sorolla e outros desesperaron da súa conquista. Non é para chegar, ver e facer. E para vivir nela, estudala e seguila nos seus caprichos. E para saír varios días co cabalete e os pinceis e volver sen facer nada. E para desfacer nunha hora o que era labor de varios días. E volta a comezar. Sempre con calma. Sempre con gusto. Sempre con amor. Isto só o pode facer quen leve na alma o sentimento íntimo de que chegará o momento de que a "gran coqueta", convencida que a queren e a buscan, entréguese.
A Francisco LLoréns, ofréceselle todo o seu esplendor emotivo, en toda a súa exaltación estética. Diante do seu cabalete insigne pon as súas mellores galas, gozando verse tan ben comprendida, tan ben interpretada, tan ben sentida...
Eco de Galicia : revista ilustrada e de información da colonia galega en Cuba: Ano VII Número 180 - 1922 decembro 3
Xosé Francisco Lesta Meis, nado en Eirís de Arriba (Oza, A Coruña) o 16 de marzo de 1887 e finado en Eirís de Abaixo o 22 de decembro de 1930, foi un escritor e xornalista galego, vencellado aos intelectuais da Xeración Nós e aos escritores relacionados coas Irmandades da Fala.
.jpg)
 - copia.jpg)
