Blog da Comisión Cultural MARTÍN SARMIENTO de Vilafranca para a potenciación do uso do galego nos centros do ensino no Bierzo e a promoción dos Intercambios escolares Bierzo-Galicia.
Anxo Angueira vén de publicar un tratado sobre o Rexurdimento no que se cuestiona o termo en base a impronta de Sarmiento no XIX como pode verse nesta reseña que saiu na prensa.
No acto interviñeron "distintas Rosalías bercianas" é dicir, un grupo de mulleres de distintas idades que quixeron evocar coa lectura de distintos versos de Cantares a proximidade coa que se sente no Bierzo a Rosalía. Marisa Cela foi quen no nome dos organizadores do acto ( Comisión Cultural MartíN Sarmiento, Fala Ceibe, Xarmenta e a Escola de Gaitas de Vilafranca) ía dando paso ás recitadoras. Tamén interviñeron Mar Palacio, presidenta do Instituto de Estudios Bercianos lembrando ao recentemente homenaxeado, tamén no teatro vilafranquino,Ramón González-Alegre que nos anos difíciles da posguerra fixera un gran labor na reivindicación de Rosalía nos ambientes literarios de Madrid. Por outra banda, Héctor Silveiro fixo fincapé no vencello de autores bercianos coa obra de Rosalía, Sarmiento como modelo, Morales como poeta coetáneo que participa desde o Bierzo do mesmo movemento literario, o Rexurdimento, que Rosalía sitúa no seu punto máis álxido de maduración, á vez que se citaban outros vencellos sentimentais e culturais evidentes como a lingua dos Cantares ou a música que o cantautor berciano Amancio Prada puxo aos versos de Rosalía.
Finalmente Anxo Angueira fixo unha exposición na que ademais de incidir na personalidade de Rosalía como muller libre, independente e solidaria insistindo en distintos datos da súa biografía, argumentou como a súa edición incorpora a importancia que Sarmiento ten para a creación dos Cantares que veñen sendo un punto final dun proceso que na literatura galega nace coas Cantigas medievais, onde a música e a poesía ían da mao, logo virían as coplas de Sarmiento, concebidas tamén como composiciois cantadas e finamente os Cantares de Rosalía. Sinalou logo coincidencias entre autores como Morales e Rosalía nos seus personaxes populares os que veñen da sega de Castela. Angueira tentou á vez explicar como Rosalía facía acopio do cancioneiro tradicional establecendo unha relectura, utilizando a tradición oral, pero tamén sendo crítica coa mesma. Puxo como exemplo o poema dialogado entre unha costureiriña e unha santa, poema que recitou completo e de memoria (como fixo ao longo do seu relatorio con outros poemas que foron correspondidos con cariñosos e fervorosos aplausos do numeroso e entregado publico asistente). Angueira tamén manifestou a importancia do discurso social, feminista e político da autora.
O remate foi cantado. Aínda, o cantautor berciano, coa súa filla no colo, sorprendeu ao público cantando unha cantiga de berce en galego berciano tirada da recolleita realizada por Alicia Fonteboa, ademais do seu coñecido tema "A lingua das bolboretas", atrevéndose finalmente a invitar ao público a cantar con el o "Adiós ríos, adiós fontes..."
O acto tivo ademais o seu seguimento mediático en medios bercianos e galegos fixéronse eco do acto.
Unha serie de colectivos que traballamos pola defensa do galego no Bierzo quixemos lembrar os 150 anos da publicación do seu primeiro traballo en lingua galega a poucos días da celebración do Día de Galicia, nun acto que terá lugar o próximo día 22 de xullo ás 20,30 no Teatro de Vilafranca do Bierzo onde se fará a presentación do libro: Cantares Gallegos en edición do actual presidente da Fundación Rosalía de Castro, Anxo Angueira, poeta e especialista na obra da gran escritora.
No acto intervirán ademais do autor da edición Anxo Angueira, Marisa Cela, no nome da Comisión Cultural Martín Sarmiento e os restantes colectivos organizadores, Mar Palacio presidenta do Instituto de Estudos Bercianos IEB, Héctor Silveiro, académico correspondente polo Bierzo na Academia Galega e o cantautor berciano Aínda, que interpretará uns temas na honra da poeta.
Estamos seguros de que os bercianos sentimos a Rosalía, a poeta de Padrón (aínda que nacer nacer, naceu en Compostela) de xeito ben diferente ao que a poden sentir un leonés ou un madrileño, ou un catalán, non porque non haxa xente sensible, entre as persoas nacidas nestes lugares, senón porque os bercianos sentimos máis próxima a Rosalía. Muitos, non un, nin dous, un bo número de bercianos descubriron esta proximidade coa poeta da mao do cantautor berciano Amancio Prada que aló polo ano 75 realizara un gran traballo de interpretación e difusión , o seu segundo traballo, que espertou a conciencia desta relación tan especial coa que o Bierzo recibe a Rosalía.
Os argumentos que nos permiten facer tal afirmación son os seguintes: En primeiro lugar, ler con devoción a Rosalía, escoitar os seus versos nun idioma que nos é común a galegos e bercianos, fainos sentila como propia. Esa lingua que a poeta usa conscientemente coa intención de dignificala nos seus Cantares.
En segundo lugar, os Cantares son compostos seguindo o modelo dun ilustrado, Martín Sarmiento, que todo o mundo sabe que é un erudito polígrafo berciano e galego, considerado o Pai das Letras non só por ser o seu primeiro estudoso e documentar o galego dende o Bierzo a Pontevedra, senón e sobre todo , como nos descobre Anxo Angueira detalladamente no prólogo da súa edición, ao constituírse como autor cuxa fórmula será vital para os poetas do Rexurdimento.
E, por último, os Ensayos poéticos en dialecto berciano de Antonio Fernández Morales, composición que vén a demostrar, tres anos antes da publicación dos Cantares de Rosalía de Castro, que o Bierzo contribúe ao nacemento desa nova etapa literaria para o galego, escribindo un canto á Terra e conformando cos poemarios de Rosalía e doutros poetas o chamado Rexurdimento da Literatura galega contemporánea.
Logo, non é estraño que os bercianos interioricemos a Rosalía como se naceramos en Galicia pois, como deixou escrito na súa Historia de Galicia Manuel Murguía, o marido de Rosalía e polo tanto unha persoa ben próxima a ela, o Bierzo pertence non administrativamente, pero si sentimentalmente a ese espazo cultural no que Rosalía é lida con devoción.
ORGANIZAN: Comisión Cultural Martín Sarmiento,Colectivo Fala Ceibe, Asociación Berciana da Lingua Xarmenta e Asociación Cultural Escola de Gaitas.
Colaboran: Editorial Xerais de Galicia e o Concello de Villafranca del Bierzo.
Acaba de ver a luz unha nova edición dos Cantares Gallegos de Rosalía de Castro onde podemos descubrir ao fin, sen prexuízos, a fonda pegada da obra literaria de Sarmiento no Rexurdimento Pleno. Desde que se homenaxeou no seu tricentenario e máis recentemente coa celebración do Día das Letras no ano 2002 a figura do Pai das Letras está día a día ocupando un papel máis determinante á hora de entender os primeiros pasos e evolución da Literatura Galega contemporánea.
Trátase dunha edición crítica con prólogo e comentario realizada polo catedrático da Universidade de Vigo e presidente da Fundación Rosalía, Anxo Angueira, que edita Xerais e trae unha actualización dos estudos sobre esta obra senlleira da literatura galega. Un traballo froito de anos de estudo que no seu prólogo destarta que os Cantares de Rosalía foran un libro sen modelo, produto da improvisación ou da espontaneidade. Rosalía, como se demostra con detalle, botou man do modelo creado por Sarmiento no seu Coloquio dos 24 galegos rústicos,e será a xenialidade da autora a que elabore un produto literario equiparable ao seu segundo poemario en importancia e transcendencia para as Letras galegas, para a poesía europea e universal.
Anxo Angueira amosa, unha vez máis e de xeito contundente, a depencia que Rosalía ten dos textos de Sarmiento, como a poeta de Padrón recrea fórmulas empregadas polo frade e como ademais ese modelo (cousa que xa temos constatado noutras ocasións neste mesmo blog) é un común denominador nas obras de moitos autores do Rexurdimento, polo que o Padre Sarmiento se converte en referente fundamental para comprender o movemento literario do que é el o primeiro e máis destacado dos Precursores. A lectura do Coloquio de Martín Sarmiento vólvese así imprescindible para entender con profundidade a obra de Rosalía.
Dende eiquí animamos aos amantes da poesía, do galego e de Rosalía a facerse con esta magnífica edición dos Cantares e damos tamén, os parabens por esta publicación ao seu autor, Anxo Angueira, ao que lle agradecemos de corazón unha vez máis o seu labor de recuperador e difusor da figura do ilustrado galego-berciano.