Para os que teñen a 3ª avaliación pendente son tres temas do libro (7, 8 e 9) e as Letras Galegas 2015 (Filgueira Valverde).
Moi importantes neste grupo de temas son os verbos: regulares, con alternancia e irregulares.
Repasar: Vocabularios dos tres temas,a parasíntese, préstamos e estranxeirismos, Adverbios, locucións adverbiais, preposicións e locucións prepositivas. Tipos de oracións e distinción de suxeitos e predicados. Os signos de puntuación. Os distintos prexuízos lingüísticos, os conceptos de lingua minorizada e minoritaria.E os recursos literarios.
Para os que teñan aínda pendente a 2ª avaliación deberán estudar os tres temas ( 4-5 e 6) nos que hai dúas cuestións moi importantes:
Os pronomes tónicos e átonos (a súa colocación)e a definición e distinción dos tres xéneros literarios: lírica, narrativa e teatro.
Repasar: En léxico: Vocabularios dos seres fantásticos, a compossición e derivación de palabras con prefixos e sufixos, un repaso as regras de acentuación e aos acentos diacríticos. En gramática: Os distintos tipos de pronomes e o seu uso. En literatura: a medida dos versos e a rima, tipos de narradores e elementos da estrutura dun texto narrrativo. E na lingua e sociedade: as variedades da lingua (vulgar, estándar e culta).
-MEMORIZAR un poema (o himno galego).
-CONXUGAR verbos (só para os que o precisen).
-LÉXICO: Dunha listaxe de palabras e locucións ou frases feitas procurar sinónimos ou expresións semellantes.
-EXPOSICIÓN dun tema coñecido seguindo un guión.
-RESPOSTAR a cuestións con coherencia e corrección sobre temas variados relacionados co curso.
Vaite,noite vai fuxindo
vente aurora, vente abrindo,
co teu rostro que sonrindo
¡a sombra espanta!.
¡Canta paxariño,canta
de poliña en ponla,
que o sol se levanta
polo monte verde, polo monte
alegrando as herbas
alegrando as fontes!
¡Canta paxariño alegre,canta!
¡Canta porque o millo medre, canta!
¡Canta porque a luz te escoite,
canta! Canta que fuxeu a noite.
Noite escura logo ven e moito dura
co seu manto de tristura,
con meigallos e temores,agoreira de dolores,
agarimo de pesares, cubridora en todo mal.¡Sal!
Que a auriña co ceu colora
cuns arbores que namora,
cun sembrante de ouro e prata
teñidiño de escarlata.
Cuns vestidos de diamante
que lle borda o sol amante
entre as ondas de cristal.
¡Sal! señora en todo mal,
que o sol xa brilla
nas cunchiñas do areal que a luz do día
viste a terra de alegría,que o sol,
derrete con amor a escarcha fría.
II
Branca auro-
ra?ven chegan-
do,?i ás porti-
ñas?vai chaman-
do?dos que dor-
men?esperan-
do?¡o teu folgor...!
Cor...
de alba hermosa
lles estende
nos vidriños
cariñosa,
donde o sol
tamén suspende,
cando aló
no mar se tende,
de fogax
larada viva,
dempois leve,
fuxitiva,
triste, vago
resprandor.
Cantor
dos aires,
paxariño alegre,
canta,
canta porque o millo medre;
cantor
da aurora,
alegre namorado,
ás meniñas dille
que xa sal o sol dourado;
que o gaiteiro,
ben lavado,
ben vestido,
ben peitado,
da gaitiña
acompañado
¡á porta está...!
¡Xa...!
Se espricando
que te esprica,
repinica,
repinica
na alborada
ben amada
das meniñas
cantadeiras,
bailadoras,
rebuldeiras;
das velliñas
alegriñas;
das que saben
ben ruar.
¡Arriba
todas, rapaciñas do lugar,
que o sol
i a aurora xa vos vén a dispertar!
¡Arriba!
¡Arriba, toleirona mocidad,
que atru-
xaremos?cantaremos o ala... lá...!!!
Imos ter que aprender o Himno galego para a próxima proba oral que imos realizar, pero antes imos coñecer a súa orixe e por que este himno é tan peculiar entre os himnos todos. Logo saberemos que recursos literarios podemos atoparmos nos seus versos.
ORIXE E AUTORES
Eduardo Pondal compuxo un longo poema de 10 estrofas no seu libro Queixumes do Pinos. Os galegos da Habana en 1907 procurando unha letra para o que sería o Himno de Galicia escolleron as catro primeiras estrofas deste poema ao que logo poría música Pascual Veiga.
Neira Vilas remarca o papel fundamental do emigrante ferrolán Xosé Fontenla Leal -«home lúcido e apaixonado que amaba a súa patria de orixe, á que lle dedicou de por vida todas as súas enerxías»-, quen primeiro pensou en Curros Enríquez e o mestre Chané para a letra e a música do himno, respectivamente. Pero un enfado entre ambos os dous impediu o proxecto e finalmente serían o poeta Eduardo Pondal e o músico Pascual Veiga os autores. A súa colaboración arranca en 1890, cando o poeta lle envía ao compositor Os Pinos para presentarse ao premio para unha «Marcha Regional Gallega» nun concurso musical celebrado no Recreo de Artesanos da Coruña. Non obstante, a estrea non chegaría ata o 20 de decembro de 1907, na Habana, aínda que nos últimos anos hai investigadores que apuntan que o himno debeu de interpretarse en público con anterioridade.
ORIXINALIDADE DO POEMA
Pondal escribiu o único himno do mundo, que nós coñezamos, que comeza con preguntas e interrogantes.
Pero que se pregunta o noso himno? E quen fala?
O recurso fundamental será o símbolo dos Pinos (ver imaxe).
Imos logo descubrir que é o que nos di o noso himno:
OS PINOS
Que din os rumorosos
na costa verdecente
ao raio transparente
do prácido luar?
Que din as altas copas
de escuro arume arpado
co seu ben compasado
monótono fungar?
Do teu verdor cinguido
e de benignos astros
confín dos verdes castros
e valeroso chan,
non des a esquecemento
da inxuria o rudo encono;
desperta do teu sono
fogar de Breogán.
Os bos e xenerosos
a nosa voz entenden
e con arroubo atenden
o noso ronco son,
mais só os iñorantes
e féridos e duros,
imbéciles e escuros
non nos entenden, non.
Os tempos son chegados
dos bardos das edades
que as vosas vaguedades
cumprido fin terán;
pois, donde quer, xigante
a nosa voz pregoa
a redenzón da boa
nazón de Breogán.
BOTEMOS LOGO UNHA OLLADA INICIAL AO LÉXICO DO HIMNO:
-os rumorosos: ruidoso, adxectivo referido aos pinos.
- luar:nunha noite de lúa.
- arume arpado: a folla en forma de arpa do pino.
- monótono fungar: un ruído ou son uniforme.
- cinguido: que rodea.
- confín: terra do lindeiro.
- castros:construción da cultura prerromana.
- inxuria: insulto
- rudo: bruto
- encono: rancor
- Breogán: rei celta de Galicia
- arroubo: admiración
- féridos: cruel
- bardos: cantor da memoria da tribo
- vaguedades: imprecisión.
- pregoa: anuncia
- redenzón: liberación
- nazón: pobo, xentes
RECURSOS (exercicio de clase)
Cales son os seus principais recursos:
SEMÁNTICOS (do contido e significado das palabras)
No épiteto "rumorosos" hai unha metonimia, como a explicas?
O símbolo dos pinos, que pode significar?
A personificación, en que versos a podes atopar?
Onde ves algunha antítese?
Galicia aparece evocada como termo real dunha fermosa metáfora, sabes cal?
MORFOSINTÁCTICOS (da forma e o ritmo)
O Hiperbato neste poema é frecuente, sinala un exemplo?
Podemos asomarmos na FESTA do CORPUS CHRISTI e ao seu dragón ou Coca de Redondela:
A aparición de elementos representativos do Mal ( xigantes e dragóns) fronte ao Ben que está simbolizado polo Corpus Christi que sae en procesión polas rúas tal día como hoxe.
Imos ter que aprender o Himno galego para a próxima proba oral que imos realizar, pero antes imos coñecer a súa orixe e por que este himno é tan peculiar entre os himnos todos. Logo saberemos que recursos literarios podemos atoparmos nos seus versos..jpg)