narciblog



O meu perfil
 CATEGORÍAS
 BUSCADOR
 BUSCAR BLOGS GALEGOS
 ARQUIVO
 ANTERIORES
 DESTACADOS

AS LINGUAS ROMÁNICAS E O SEU AVÓ

Xa soubemos que das 7000 linguas do mundo, hai en Europa unhas 200 e destas hai un número máis reducido aínda que son fillas ou derivadas do latín. Estas linguas fillas da lingua de Roma chámanse linguas romances ou neolatinas.

Outro concepto que debemos lembrar é o do indoeuropeo, o avó de case todas as linguas de Europa.

1- Investiga cales das linguas do mapa que aparece máis arriba son romances ou románicas, é dicir, fillas do latín.

2- Que diferenza hai entre linguas romances e linguas indoeuropeas?

3- Procura tamén localizar no mesmo mapa cales das linguas que se falan en Europa non son indoeuropeas.

4- Investiga, tras consultar o seguinte enlace grandes familias de linguas, cales son, ademais da familia de lingua indoeuropeas, as cinco grandes familias de linguas do mundo.
Comentarios (0) - Categoría: AS LINGUAS DO MUNDO - Publicado o 25-10-2016 21:33
# Ligazón permanente a este artigo
DAS PALABRAS ÁS FRASES

1-Escribe no teu caderno un par de frases simples seguindo os modelos de análise da estrutura da mesma en árbore como aparece na ilustración.

2- Le no enlace Tipos de frases que son as frases simples, complexas e compostas e escribe un exemplo de cada analizándoas e tamén desenvolvendo a súa estrutura en árbore.

3- Analiza as frases seguintes:

A casa de Pedro.

O coche de portas amarelas.
Comentarios (0) - Categoría: GRAMÁTICA - Publicado o 23-10-2016 17:14
# Ligazón permanente a este artigo
Maxicamente vello, eternamente novo

Un idioma é a chave coa que abrimos o mundo, como o poeta Manuel María deixou dito. Tamén dixo que era maxicamente vello, eternamente novo porque a lingua está constantemente en evolució, crea e recrea novas palabras con mecanismos como os que imos describir a continuación que ti xa coñeces e imos lembrar:

A estrutura das palabras variables.


PALABRAS CULTAS E PATRIMONIAIS

O galego é fillo do latín polo tanto a meirande parte do seu léxico ten esa orixe. Pero dende que na Gallaecia comezamos a falar latín ata hoxe, aquelas palabras do latín vulgar foron evolucionando de xeito natural ata se convertiren en palabras patrimoniais, é dicir, sufriron evolucións fonéticas e morfolóxicas propias do paso do latín ao galego. Por exemplo: Gallaecia> Galiza/ Galicia.

Tamén hai palabras no noso idioma que se incorporaron máis tarde directamente do latín ou do grego e manteñen a súa forma orixinal. Son os cultismos: latín Olfactu > galego Olfacto.

Ás veces esa palabra latina ou grega deu lugar a unha palabra patrimonial (con evolucións) e outra culta (sen evolucionar) que se coñecen como pares léxicos: madeira/ materia (ambas do latín "materia").

Hai casos nos que mesmo atopamos tres palabras unha patrimonial, outra culta e unha terceira semiculta (porque non evolucionou por completo)
Por exemplo: do Latín "regulam" temos a patrimonial rella, a culta regular e formas como regra.

EXERCICIOS COAS PALABRAS

1- Identifica a palabra simple de cada serie:
A) cariña, casiña, mesiña, cociña.
B) homazo, golpazo, balonazo, cabazo.
C) prezar, predispoñer, previr, predicir.
D) armamento, pemento, casamento, pasamento.

2- Sinala os constituíntes das seguintes palabras e que tipo de palabras forman (derivadas, compostas...):
ombreiro, pasamáns, centrocampista, desvantaxe, surafricano, vacaloura, vagalume, inmortal, fermosura, humidade, xordomudez.

3- Escribe dúas palabras derivadas a partir destas simples: pan, flor, mesa, pé, campo, terra, árbore, cor, morte.

4- Escribe palabras compostas unindo dous grupos dos lexemas seguintes:
garda- saca- para
raios- augas- montes- rollas- meta- moas -costas-brisas.

Para facer máis exercicios:En galego.eu
Comentarios (0) - Categoría: GRAMÁTICA - Publicado o 11-10-2016 07:49
# Ligazón permanente a este artigo
OS NOMES DAS COUSAS: O NOSO CORPO
Lembrando o que estudamos o ano pasado en Primaria imos dar un repaso e ampliar a 50 palabras que debemos coñecer sobre o léxico do noso corpo, a casa dos sentidos. Probemos a facer unha descrición do noso corpo dos pés á cabeza poñéndolle nome a cadansúa parte ata chegar a usar esas 50 palabras no texto.



Podemos ademais xogar e aprender máis con varias propostas que esperan por nós no portal das palabras. Outros espazos para xogar aprendendo na rede e dun xeito interactivo coas distintas partes do corpo en educaplay

Uns exercicios prácticos na rede.
Comentarios (0) - Categoría: A LINGUA DOS NOSOS AVÓS - Publicado o 06-10-2016 09:39
# Ligazón permanente a este artigo
PALABRA, FRASE E ORACIÓN
De palabras, das frases e das oracións

A palabra, a frase e a oración son unidades da lingua que están xerarquizadas do seguinte xeito: unha oración está composta por frases e unha frase por palabras. E aínda que existen unidades maiores como o parágrafo e o texto, ou menores como os lexemas e morfemas, imos comezar logo por estas tres: palabra, frase e oración.

A palabra é a unidade mínima da lingua do discurso, é dicir, con sentido completo. Debemos lembrar as distintas clases de palabras que podemos atopármonos na nosa lingua. As palabras están compostas por lexemas e morfemas. Un lexema é a parte invariable da palabra que contén o seu significado básico. Por exemplo: "cant-", "terr-". E logo existen os morfemas flexivos (que son elementos variables que indican xénero, número ou desinencias verbais) e morfemas derivativos (que mudan o significado básico da palabra ben con sufixos ou prefixos).

A frase está formada por unha ou varias palabras e desenvolve unha función dentro da oración. Distinguimos tamén varios tipos de frases segundo a clase de palabra que constitúe o seu núcleo.

A oración é unha unidade con independencia sintáctica e sentido completo que contén como mínimo un verbo e remata en pausa. Podemos clasificar as oracións seguindo distintos criterios:
-A estrutura: simples, compostas...
-A natureza do predicado: predicativas, atributivas...
-A actitude do falante: enunciativas,interrogativas...


Como diferenciamos predicado nominal e verbal?

O predicado nominal está formado por un verbo copulativo (ser, estar, parecer ou semellar) acompañado de atributo. O predicado verbal esta formado por un verbo predicativo (expresa accións)e pode levar complementos ou non.

Dentro do predicado poden aparecer as seguintes funcións sintácticas que iremos estudando: Obxecto directo(OD), Obxecto indirecto(OI), complemento de réxime(CR), atributo(ATRIB) só nas oracións de predicado nominal, predicativo(PVO) e complemento circunstancial(CC).

Saberías...
1. Que 5 categorás de palabras son variables? Pon tres exemplos de cadansúa clase.

2.Que 4 categorías de palabras son invariables? Por que se denominan así? Pon tres exemplos de cadansúa clase.

3. Sabes distinguir entre lexema e morfema?
avoa, avós, cantamos.

4. Sabes distinguir un morfema flexivo dun morfema derivativo.Escolle a resposta axeitada e logo pon un exemplo de cada.
a)Dan información gramatical. Exp.:___________
b) Elementos variables que transforman o significado das básico e crean palabras novas.Exp.:________

5. Que diferenza hai entre un prefixo e un sufixo? Pon un exemplo de cada.

6.Escribe un exemplo dos seguintes tipos de frases:
Frase nominal: (Determinante + Nominal)
Frase preposicional:(Director + Termo)
Frase substantiva: (Núcleo + modificador)
Frase adxectiva:(Núcleo + modificador)
Frase adverbial:(Núcleo + modificador)
Frase verbal:(Núcleo (verbo) + modificador)

7.Identifica nas seguintes oracións as funcións sintácticas que se indican e distingue oracións con predicado verbal e con predicado nominal.

- Lugo posúe un importante patrimonio (SUX,PRED, OD).

-O bater do mar é un gran espectáculo (SUX, PRED, ATRIB).

-A ruta comeza en Roncenvalles. (SUX, PRED, CC)


-Galicia é un atractivo turístico para os mesmos españois. (SUX, PRED, ATRIB, OI).


8.Distingue oración simple e composta, e explica o por qué:

Un barco saía cara ás Américas.

Comía un bocadillo e bebía un zume de laranxa.
Comentarios (0) - Categoría: GRAMÁTICA - Publicado o 04-10-2016 20:21
# Ligazón permanente a este artigo
A LINGUA DOS AVÓS E A NOSA IDENTIDADE
IGUAIS, PERO DIFERENTES.
Como unha especie de ponte cara ao primeiro tema do libro imos falar da identidade, que aínda que é unha palabra cuxo sinónimo é ?igualdade?(se es idéntico a alguén, es igual a esa persoa) curiosamente é unha cualidade que nos fai realmente distintos a uns dos outros. Aplicado este termo a unha comunidade estable en relación coa Natureza, ao longo da Historia, nun Territorio, cunha Cultura e unha Lingua propias, fai de nós un país.

Vaiamos ao dicionario: IDENTIDADE: Conxunto de características ou elementos que definen unha persoa ou cousa fronte ás demais, o que fai que sexa recoñecida como tal.


LINGUA, HISTORIA E SOCIEDADE.

Como somos seres que vivimos en sociedade, como somos persoas con Historia insertos nunha comunidade con pasado imos reparar na nosa árbore filolóxica ou de identidade para saber de quen veño sendo eu, cales son as raíces idiomáticas que me unen a esta Terra que se chama Galicia, para logo poder analizar o presente e mesmo planear a miña actitude futura cara ao galego. Unha autora moi nova, Berta Dávila, dixo recentemente nunha entrevista:
"...a identidade pasa por entender quen somos, quen fomos e por que somos. Somos en función do pasado, do que fomos antes"? ? a lingua vennos dada, pero nunha situación de conflito como a que temos nós, tamén é unha elección.?


NA PROCURA DA ETIMOLOXíA DA PALABRA: GALICIA

Etimos + logos son dúas palabras gregas en orixe. Procurar a orixe verdadeira das palabras é buscar a etimoloxía dunha palabra, indagar de onde procede e cal é o seu significado orixinario.

Imos saber hoxe de onde procede a palabra GALICIA, quen nos puxo este nome, e mesmo coñecer un sufixo moi usado na nosa lingua, tanto que aparece na palabra gal-ego. Visualiza este dous vídeos e logo responde as cuestións:






Cuestións:
1- Cal é o obxectivo do micro programa "Ben falado"?
2- O galego vén do latín, o latín vén a ser a nai da nosa lingua, pero quen é a avoa do galego?
3- Quen lle puxo o nome de Gallaecia a Nosa Terra?
4- Dos sufixos latinos aic /eic = -ego naceu un sufixo moi galego. Cita tres palabras que o conteñan.
5- Por que cres que a montaxe que inclúe o primeiro dos vídeos denomínase "palabras milenarias"? Argumenta a resposta.

6- "Chover miudiño" e ?ás cuncas" ou "a cachón?, "a caldeiro"... Que diferenza hai?
7- Cal é a etimoloxía de "Galicia" ou de Callaecia?
8- O galego forma parte do privilexiado 5% que significa isto?
9-En que continentes hai máis linguas?
10-Cantas das linguas do mundo se falan en Europa?
11-De quen depende a continuidade das nosas linguas?
12- Expresa coas túas palabras como cres que nace un idioma e por que é tan importante a súa pervivencia no mundo.


PROXECTO DE AULA: DA LINGUA DE 1900 ATA HOXE. Indaga logo: E TI DE QUEN VÉS SENDO?.
A MIÑA ÁRBORE DE IDENTIDADE.
1º Que falaban os meus bisavós entre eles e que lle falaron aos meus avós?
2º Que falaban os meus avós paternos entre eles e que lle falaron aos meus pais? / que falaban meus avós maternos e que lle falaron a miña nai? Uns e outros, sobre que ano naceron, onde viviron, que oficio tiveron? Todas estas cousas influiron no idioma que falan.
3º Que fala o meu pai coa miña nai e en que idioma me fala a min?/ en que idioma fala miña nai ao meu pai e en que idioma me fala ela a min?
Comentarios (0) - Categoría: A LINGUA DOS NOSOS AVÓS - Publicado o 03-10-2016 07:03
# Ligazón permanente a este artigo
© by Abertal

Warning: Unknown: Your script possibly relies on a session side-effect which existed until PHP 4.2.3. Please be advised that the session extension does not consider global variables as a source of data, unless register_globals is enabled. You can disable this functionality and this warning by setting session.bug_compat_42 or session.bug_compat_warn to off, respectively in Unknown on line 0