| Pandereiteir@s e festeir@s da beira atlántica da Galiza |
|
|
|
|
| Malmequer |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| ...E cando as mulleres bailaron a danza |
|
 Ata 1968, as mulleres tiñan vetada a danza de Aldán e facíano homes vestidos coas enaguas
A danza de Aldán pervive desde 1678, pero ata 1968 non chegou a liberalización da muller a ela. Ata entón as mulleres tiñan vetado bailar no grupo de 10 galáns e 5 damas cuxa función suplían os homes vestidos de muller. Ían cos chapeus de flores tan propios desta danza, enaguas brancas, mantóns e colares. Maricarmen Valladares, Josefa "Finucha" Martínez, Delia Prieto, Lolita Carballo e Maricarmen Docampo, esta última falecida, foron o primeiras cinco mulleres en bailar a danza. O catro primeiras reuníronse onte en Aldán.
Foron ao colexio xuntas, divertíronse en cuadrilla no antigo teleclub de Aldán, viviron experiencias que, a pesar das carencias propias da época, aseguran fixeron felices a súa infancia e mocidade nesta parroquia de Cangas, romperon moldes vestindo pantalóns vaqueiros e foron as primeiras mulleres en bailar a danza de Aldán. Aquilo supuxo unha revolución xa que se levantou o veto nesta danza a que as mulleres ocupasen o seu sitio nesta danza de 10 galáns, 5 damas e un guía, que se baila en honra a San Sebastián. As outras mulleres de máis idade da parroquia vían con receo os cambios.
Aquel primeiras cinco mulleres foron Maricarmen Valladares, Josefa "Finucha" Martínez, Delia Prieto, Lolita Carballo e Maricarmen Docampo, esta última falecida. Pasaron máis de 40 anos daquela primeira danza e xuntas, onte en Aldán, o catro primeiras, con idades entre os 60 e os 65 anos, lembraban unha experiencia que marcou as súas vidas e tamén significou un antes e un despois na danza. Delia trasladouse a Barcelona polo seu traballou en Telefónica, Carmen vive en Beluso, Lolita en Pontevedra despois de percorrer o norte de España co seu marido garda e Finucha segue vivindo en Aldán. A pesar de tanta distancia, gardan a mesma amizade que desde nenas.
Precisamente mañá, a danza volve bailarse na parroquia, no día da Festa de San Sebastián, e en tres ocasiones ao longo do día: tras a misa solemne do mediodía e coa procesión, e pola tarde, ao cinco, no Torreiro e na alameda.
Cren que os organizadores da danza pensaron nelas para bailar, porque sempre estaban metidas nas actividades da casa parroquial, xa que non había demasiada tradición familiar, salvo no caso de Delia Prieto, cuxo irmando si bailou vestido de muller, despois seguiu de galán e continuou outro irmán. O párroco de entón, Rafael Mallo, tamén quería que as mulleres bailasen porque, chegado da zona de Noia, pareceulle sorprendente que os homes se vestisen de mulleres. De igual maneira, lembran ao irmán do conde de Aldán, José María, que despois morreu en accidente, e que contribuíu a este cambio: "Aquel primeiro día non deixou de facer fotografías. Foi todo un acontecemento", lembran as mulleres mentres una delas pregunta ao resto "lembrades o medo que tiñamos ás venias?"
Delia bailou 3 anos, Finucha só un porque cando o ía a facer ao seguinte tivo que deixalo por falecemento da súa avoa e non o retomou, aínda que si se incorporou a súa irmá; Lolita tamén bailou dous anos xa que ao terceiro casou e nesta danza só poden bailar as mulleres solteiras; e Carmen permaneceu 4 anos. Ela tamén casou e sucedeulle unha irmá e un irmán, que fixo de galán
www.farodevigo.es |
|
|
|
|
| Deixa o teu comentario |
|
|
|
|
|
