Despois do atropelo dun oso pardo en Trabadelo (León) e como fai pouco outro exemplar foi abatido a tiros, tamén nas proximidades; queremos aclarar:
1.- Trabadelo atópase na ribeira do río Valcárcere, liña divisoria entre as serras do Courel e Ancares, pertencentes ambas a Cordilleira Cantábrica. O oso pardo estase a recuperar gracias aos fondos europeos que xestionan a Fundación Oso Pardo e varios concellos asturianos, entre eles o de Somiedo.
O aumento do nº de exemplares fai que a súa presencia na Serra do Courel sexa habitual, detectándose no 2008 a presencia de exemplares diferentes en Trabazas do Cebreiro e en Ferreirós de Arriba.
2.- Lamentamos a falta de coidado da Xunta de Galicia e da Xunta de Castela-León, ao non habilitar pasos de fauna para a Autovía A6 e para a N-VI, véndose estes ?exemplares viaxeiros? obrigados a sortear a circulación de vehículos, ou quedar illados en calquera das dúas marxes.
3.- Lamentamos tamén, que a Xunta de Galicia, esconda a presencia do oso no Courel, co fin de evitar, o escándalo da desgraciada xestión ambiental que están a levar a cabo as Consellerías de Medio Ambiente e Medio Rural, así como a ausencia total do Concello.
4.- Esta ocultación intencionada, fai que o Courel perda ano tras ano a chegada de Fondos Europeos, que si reciben o Pricipado de Asturias e os seus Concellos.
5.- Mentres en Asturias presumen de oso e fan unhas reforestacións e coidados no monte destinados a proporcionarlle alimento ao plantígrado, con castiñeiros, faias e árbores froiteiras; no Courel a Xunta está a repoboar con plantas pirófitas e desolando o monte con pistas e cortalumes.
6.- En Asturias todos os territorios con presencia de oso están protexidos con varias figuras de protección solapadas; nembargantes o Courel aínda non é Reserva da Biosfera, cando xa gozan de tal galardón o 60% dos territorios da Provincia de Lugo, e por suposto a Xunta non ten intención de declaralo Parque natural, a pesares da acostumada e cansiña rumoroloxía preelectoral de sempre, coa única intención de protexer ?lucros varios?.
7.- O Courel cos seus centos de cavidades subterráneas calcarias, cos seus soutos, devesas e prados naturais, desgraciadamente é o único hábitat galego apropiado para recuperar e presumir de oso en Galicia.
8.- Pero desgraciadamente a Xunta de Galicia, comezará coas súas profecías disuasorias de que se o oso vai pasar fame, que se vai pasar moito frío, de que ten nostalxia e que quere marchar, como xa ocorreu cada vez que o pobre animal se asoma nos medios de comunicación:
"Foi incrible. O recinto estaba cheo e a xente portouse xenial", sobre todo cando Aid tratou de explicar coa súa música o significado de xeito, comparándoo co flow americano e o trasgo andaluz.
Ti dis: Galicia é ben pequena. Eu dígoche: Galicia é un mundo? Pode ela ser pequena en extensión; en fondura, en entidade é tan grande como queiras?
Vicente Risco
Roma?, Porvenza? Babilónia? Egipto?
Talvez sejamos o país do mundo com mais topónimos por metro cadrado e deveriamos estar no livro Guiness dos recordes, no capítulo das línguas, -como nom-, ao lado do holandés que fala 37 idiomas ou da palavra mais longa do mundo que, por certo, é um topónimo neozelandés: ?Taumatawhakatangihangakoauotamateturipukakapikimaungahoro-
Nukupokaiwhenua kitanatahu?, e vém significar ?O cumio do outeiro onde Tamatea, o home com os geonlhos grandes, conhecido como o devorador de terra, baixou, subiu e enguliu as montanhas, mentres tocava a frauta para a sua namorada."
A toponímia da Galiza é umha caixa de sorpresas. Os nomes dos lugares nesta parte do planeta podem explicar a nossa história, desde a colonizaçom pre-indoeuropea á romana, desde a invasom árabe á dominaçom espanhola, desde a prehistória até manhá mesmo.
Com a história da nossa toponímia ?deturpada até extremos paroxísticos?Meijide, Oterino, La Coruña, Niño de La Guia, Tierra Llana- podemos botar umhas gargalhadas ou deprimir-nos, dependendo do dia. Mais umha cousa é segura: nunca deixará de nos sorprender.
Com a intençom lúdica própria do coleccionista de curiosidades lingüísticas, fomos reunindo umhas dúcias de topónimos do mais curioso. Som nomes de lugares de todo o planeta que aparecem espalhados polo país. Lugares, parróquias, aldeias que se chamam como capitais orientais ou metrópoles europeias, como países africanos ou cidades americanas. De lugar em lugar, nuns poucos dias poderiamos dar a volta ao mundo sem saír da Galiza!
Sobre a origem de muitos nomes estranhos de lugares, o toponomista Gonzalo Navaza explicou: ?Canto máis peregrina é a explicación dun topónimo máis se difunde éste, e todo nome en orixe tivo un significado transparente.?
Aqui estám pois os topónimos internacionais da Galiza. Egipto ou Babilónia, a umha carreirinha de cao!!
E a quem passe da nossa língua ou a desprece, umha vez mais diremos-lhes: só podes conhecer os caminhos do mundo que nacem na Galiza se compartes o caminho das palavras. A língua é o nosso lugar comum. Na Galiza o idioma une todos os caminhos. Nom fiques fóra. Nom te perdas.
Boa viagem!
Portugal, em Coristanco
Roma, em Bárbadas, Ourense.
Bretonha, em Barro e na Pastoriza.
Loira, em Valdovinho.
Lens, em Ames.
Franza, em Mugardos e o Francés e o Franco, em Compostela.
Cans, em Porrinho.
Sao Milao, em Cualedro.
A Loira, em Fene e Marim.
Toscanha, em Maside, Ourense.
Porvenza, na Póvoa do Brolhom.
Nantes, en Sanxenxo e em Meanho.
Germanha, em Nigram.
Bronx, popularmente, o bárrio da Picota, em Redondela, e barriada tamém de Vilagarcia.
Ohío, em Cangas
Bichita -de Wichita- em Vigo e Ourense.
Montana, em Vigo, na parróquia de Alcabre.
Florida, em Teo.
Bos Aires, em Salvaterra do Minho. Os Anxeles, em Brióm e Sam Mamede.
A Cuba, em Mondonhedo.
Gotam, entre Abadim e Monforte.
Manchúria, entre Castrelos e Sárdoma, Vigo.
Japom, em Chapela, Vigo.
Corea, um bárrio de Baiona.
Nirvana, Oleiros.
Egipto, em Boiro.
Belém, em Cervo e em Compostela.
Xudán, na Pontenova.
Ceilám, na Serra de Outes e negreira e Seilám, em Muras.
A Babilónia, no lugar de Liáns, em Oleiros.
A Casabranca, em Cospeito e Láncara.
Xava, no Bolo.
Sióm, em Cotobade.
Em Carvalho está Troiam.
Segóvia, no concelho do Corgo.
Astureses, em Boborás.
Bascos, em Monforte. Os Basquinhos, em Compostela
Bizcaia, em Sober, Lugo.
O Catalám, em Fene.
Arám, em Vilalba.
Triana, em San Miguel de Reinante.
A Castelhana, Zaragoza, o Espanhol, em Sam Cibrao de Lás, e o Escorial no Valadouro.
Leganitos, em Muras.
Alpuxarras, em Tominho.
Valhadolid, entre Touro e Arzua.
Galegos, em Frades.
Valença, em Coristanco e em Vila-Martim.
Portugalete, na aldeia de Sobrevinhas, Carvalhedo e Muros.
E para acabar, Bárrio Sésamo, em Culheredo e O Quinto Pino, em Arteixo.
......
Se conheces algum topónimo exótico mais, nom dubides em aporta-lo.
Obrigado!
O alfabeto, os livros, o teatro escrito, as doutrinas, os manifestos, foi isso que interrompeu a comunicaçao.
Os sinais já nao sao os da comunidade. Tagarelam, cada qual para si, cada qual no seu sítio, como pássaros. Tagarelam; e entretanto outros sinais, os sinais malditos da dominaçom e da escravatura, unem seus esforços e rebentam os olhos e os tímpanos.
Palavras novas, terríveis palavras que adejam no ar das cidades, em busca de presas. Palavras gigantescas que cobrem as paredes de cem metros de altura, assim, sem mais, com as suas letras vermelho-sangue. Palavras uivadas pelos altifalantes nos corredores das avenidas, e as suas consoantes rolam como os estrépitos do trovao.
Palavras que entram para dentro do corpo, e saltam e voltam a saltar, desencadeando os mecanismos da alma.
Como esquecê-las? Como as nao ver, nao as ouvir, quando por toda a parte no espírito reina o silêncio? Estao abolidas as defesas.
As palavras ávidas de rapina esvoaçam constantamente pelo ar, e fixam nos olhos dos homens as suas ratonas pupilas amarelas, astros funestos cuja luz distila o sono.
J.M.G. Le Clézio, Índio branco, Fenda Ediçoes, Lisboa, 1989.
Visiblemente nervioso e sensible por todo o que está a vivir, contesta con gratitude ás preguntas consciente de que canto máis apoio haxa desde fóra ós presos e canto máis se saiba da situación real, máis respectados serán estes dentro da cadea. "Diso estou convencido", insiste, mentres dá as grazas a todos os colectivos que os están apoiando.
A ver se conseguimos eleger entre todo o mundo que queira partiicpar os melhores e os piores ofícios nos que trabalhar na Galiza.
De momento vam estes:
Os mais desejados:
1. Crebeir@ na Costa da Morte.
2. Surrealista de garda.
3. Domador/a de pulgas.
4. Ecografista.
5. Arqueólogo no Courel
6. Responsable de urbanismo municipal con escrúpulos
7. Labreg@
8. Catador profissional nas festas do verao.
9. Bibliotecaria da facultade de história de Santiago.
10. Profesora de Filosofía (em galego) nun instituto.
11. Fareira em qualquer das ilhas
12. Gaiteiro.
13. Regueifeiro.
14. Catador de viños do país.
15. Artesán do cartón pedra.
16. Poteiro (de augardente)
17. Peiteador de lámpadas.
18. Panadeiro diurno (o que fai o pan para os panadeiros normais).
19. Xastre de Tarzán.
20. Amonestador de preguiceiros.
21. Técnico instalador de sacapuntas eléctricos
22. Furtivo.
23. Promotor imobiliário respeitoso com a natureza.
24. Linguista no gabinete de Taurino
25. Vicepresidente.
26.Ex propietario de Fadesa (o que estará a rir Manolo Jove...)
27. Condutor de bicicletas
28. Primeiro speaker en galego do xogo dos camelos e as boliñas nas feiras.
29. Concursante do Cifras e Letras
30. Pantasma nun castelo ou santuario
31. Mestra de unitária no Courel
32. Activista na liberación de animais
33. Especialista-transformador/a de soños em realidades
34. Ecoloxista radical (de raíz)
35. Papador de ovos fritos de "plastilina" amasada cos pés polo meu fillo
36. Cultivólogo de pergaminos
37. Trodavor displéxico
38. Mezclador (en xeral)
39. Utopista de peaxe
40. Inventor de costumbres
41. Gandul
42. Sexador de gaitas
43.
44.
45.
46.
...
Os ofícios mais detestáveis:
1.Fodechinchos.
2. Cura, monja, bispo, etc.
3. Aristócrata: conde, infante, etc.
4. Ecologista acrítico liberado graças a umha subvençom do governo responsável da desfeita ecológica.
5. Empresario das canteiras.
6. Galegobilingüe belixerante
7. Capador
8. Logopeda de Presidente da Xunta.
9. Escritor neofalante reintegracionista.
10. Presidente da Xunta
11. Polícia (verde, gris, -azul- o marrom, a polícia sempre é repressom)
12. Granjeira de produtos transgênicos [sejam animais, sejam vegetais]
13. Avogado.
14. Rexistrador da propiedade (allea).
15. Carceleiro.
16. Sindicalista vendido.
17. Pregoeiro oficial de festas
18. Garda anti-furtivos da Xunta.
19. Promotor imobiliário normal
20. Cabeleireiro de Iñaki Anasagasti.
21. Capitán de gaseiro de Reganosa
22. Tesoreiro da Cidade da Cultura
23. Militar da BRILAT
24. Subsecretário de Asuntos Poéticos da Conselharia de Cultura
25. Verdugo
26. Expropiador de leiras e minifundios varios
27. Xornalista feixista
28. Monitor nunha campaña da Secretaria Xeral de Política Lingüística.
29. Cazador/a
30. Desecador de animais
31. Ecoloxista a soldo dun partido político
32. Currante em precário
33. Colgador de calzóns a domicilio
34. Hipocomística con bola de cristal
35. Adivinho amnésico
36. Plañidera ou vecinha con tempo libre
37. Despertador
38. Paracaidista das festas alleas
39. Cuñado, sogra, interventor...
40. Dummie para instrumentos de tortura
41. Bolseiro (ou pelador de bananas)
42. Extra no show dos Tonechos
43.
44.
45.
...
E tu que ofícios desejados e detestáveis eligirias?
Durante as guerras entre os maoris e os ingleses, na Terra das Nuvens Brancas, que os británicos mudarom por Nova Zelándia, na comarca das Formigas Gigantes e os Diminutos Canguros, os maoris conseguirom secuestrar o governador inglés numha das suas viages.
O político fora o responsável da queima dum bosque sagrado para o transformar em pasto para ovelhas e os maoris decidirom que aquel home que destruira impunemente a Terra devia ser castigado.
O político foi encerrado numha cabana e inmovilizado boca abaixo sobre um cómodo leito.
Os primeiros dias só lhe derom a comer sementes de Gerderindé ou Árbore que Caminha. A semente desta árbore é umha das mais resistentes e xermola em espaços e condiçons nos que ningumha outra árbore sairia adiante.
O castigo foi terrível: umha das sementes germolou no ventre do político e foi medrando pouco a pouco, procurando ao longo do cativério a saída natural do corpo humano e a luz.
A pequena árbore foi-se abrindo caminho dia tras dia no interior daquel home atado boca abaixo e aos 16 dias a planta ?que viaxou paseninha até o recto- agromou polo cu do gobernador.
Ali rebentou a primeira folha.
Trinta dias despois o talo da árbore levantava 30 cm. do cu e botou a primeira flor.
A memória maori recorda que as dores do governador forom insoportáveis até que o primeiro fruto caeu da planta que enraizava no seu corpo. Só daquela rematou a tortura e o político foi liberado com a árbore no cu.
Di-se que despois deste castigo ninguém se atreveu a atentar contra a Vida Natural na comarca das Formigas Gigantes e os Diminutos Canguros.
Atención: Se necesitan buenas españolas (que se vistan por la cabeza) y buenos españoles (que se vistan por los pies) para portar y colocarse detrás de esta maravillosa faja propia que mañana domingo, 19 de octubre de 2008, llevaremos a la manifestación convocada en La Coruña por la Mesa por la Libertad Lingüística (MLL) y el Foro de Ermua e inequívocamente apoyada por Tan Gallego Como el Gazpacho (TGCG), Sei O Que Nos Figestes... Nos Últimos 525 Anos y por nosotros, la Mesa Contra el Libertinaje Lingüístico (MCLL).
Se ruega a los Sres. Voluntarios por la Lengua Común se personen a las 17:30 horas en El Pellizco/O Belisco debidamente vestidos de españoles.
Y aunque en la pérfida Albión sea la hora del té allí mismo será servido un delicioso gazpachito para gratificar tanto esfuerzo voluntário.
Hai uns dias tinha dez peixes de cores no acuário. Som acuarófilo desde hai vinte anos. O meu peixe favorito é o luitador de Siam, despois o fantasma negro.
Mas um dia apareceu um picapeixes pousado no vidro do acuário.
Esconde-se nalgum lugar na sala, detrás da tele, entre as revistas da National Geographic ou onde a Enciclopédia Galega. Nalgures.
Um amigo ornitólogo perguntou-me Passa algum regato pola tua sala de estar? Nom, dixem-lhe eu. Vivo num sétimo andar. Pois que raro, um piso nom é o hábitat natural do picapeixe, umm. Terei que passar algum dia por ali.
Mas nom passou. E ao dia seguinte só tinha oito peixes de cores na peixeira. E o picapeixes, pousado no borde do cristal, olhou-me com um fantasma negro no bico e, shhius, foi-se voando por detrás do sofá.
Quando apartei o sofá, desaparecera. E quando cheguei do trabalho dous dias despois só havia cinco peixes de cores no acuário, e o picapeixes, azul e laranja, com reflexos verdes, estava pousado no borde a olhar com olhada perdida o céu gris pola janela.
Intentei colhe-lo outra vez mas, como umha frecha, shhius!, saiu disparado e meteu-se detrás do televisor. Quando busquei entre os cables, desaparecera.
Assi que aos tres dias só quedava um peixe de cores no acuário. E o picapeixe seguia ali pousado na esquina, onde o tubo do filtro, tomando o sol que entrava pola janela, entre as antenas e o fume dos edifícios de enfrente.
Sentei com coidado no sofá e puxem-me a olha-lo. E de súbito, flassss!, disparou-se cara ao fondo do acuário, mergulhou-se batendo as asas como um lóstrego azul e, slump! caçou o penúltimo peixe de cores.
Voltou ao borde do recipiente com o peixinho no bico, secou a plumaxe num tremor, e enguliu o peixinho, sem mais. Despois olhou cara a mim, que estava com a boca aberta.
O picapeixe acabara com os meus dez peixes de cores.
Ao dia seguinte quando cheguei do trabalho o picapeixe seguia pousado no acuário vazio.
E ao outro dia tamém, como aguardando que entre as plantas do fondo aparecesse umha presa.
Por isso ao terceiro dia fum á tenda de animais e merquei outros dez peixes de cores.
Hai um picapeixe na minha sala de estar. Ás vezes desaparece entre os livros. Outras, por debaixo da mesa. Nom sei onde tem o ninho. Nalgures.
Aí o está. Aínda que deixe a janela aberta nunca sae fóra.
O que seria de nós
Sem a magia da arte
Sem a ilusão que revela
As mais secretas verdades?
O que seria de nós
Sem a magia da arte
Sem a beleza que empresta
Asas pra felicidade?
Vêm poetas a ensinar
O idioma das estrelas
E noite adentro à janela
Todos conversam com elas.
...
Fam falha mais palhasos nas nossas feiras do livro.
O éxito da literatura na pequena vila de Passo Fundo, segundo José Eduardo Agualusa, vem da mao da festa:
"Qual é o segredo de Passo Fundo?
É tao simples quanto o Ovo de Colombo: a festa. A poesia, por exemplo, mostra-se na sua forma mais dinâmica -dita pela actriz e poetisa Elisa Lucinda, cantada â maneira dos repentistas populares do nordeste, por António Nóbrega, ou recriada ali mesmo, em cima do palco, com a participaçao do público"
Isto vai para a miña aldea, para que vexas, Pardeconde.
Cando era neno sempre ía eu para alí,
tiña un abuelo que sempre me quixo tanto a min,
só cunha bicicleta era feliz,
cun cadelo e escopeta de balíns,
éche así, foi un tempo, ben,
ben entretido como as pelexas do Valiente co Malvino,
como pasaron da segunda,
e comprar Phoskitos,
e xogar con Heman,
Javier tiña o castillo,
os vellos sempre estaban para botar partidas,
e o meu vello sempre me pingaba calderilla,
tomaba sete cocacolas, ai, miña barriga,
e chorei cando morreu o can da Guillermina,
eramos outros, xogábamos no souto,
xogabamos ao couto,
xogabamos cos outros,
xogamos ao balón e se rebota contra a pedra,
vai parar ao pozo ou ao corral da Campecha,
ao corral do Cesáreo ou á ventana da Amalia,
ao poleiro abaixo onde o José das sandalias,
e date conta de que os balóns sempre baixan lanzados,
se te descuidas tes que ir para as da fonte buscalos,
sempre fomos algo brutos eiquí,
sempre levo de recordo máis dunha cicatriz,
sempre fomos todos guapos e que podo dicir,
que máis dunha moza pudo ser actriz, éche así,
nada inventado, todo verdadeiro,
a nosa nave era un castiñeiro,
xúroche rapaz que a súa madeira aínda cheiro,
e o que non quería subir era un pildeiro.
Somos de Esgos, non somos modernos,
sei que houbo un tempo no que non había teléfono,
e para que queres tal cacharro do demo?,
se aquí toda a xente sábeche falar a berros ?cago en Díos?.
E se vacilas pola calle non che teño medo,
que os de aquí sómosche duros tal como penedos,
que vaian de malotes, de chulos ou locos, fuck you, eiqui a xente limpa o cu con toxos.
Xa veras cando chegan festas do San Pedro,
e as orquestas e os xitanos que venden enredos,
xuntaranse todos os vellos e os nenos,
e os da comisión pasan para pedir para o peto,
e ten cuidado se a túa moza baila,
que aquí roubámosche a cadela como o cura en Niñodaiga, eiquí celebran festas por todo e por nada,
pero tes dereito a telas se traballas, rapaz.
O conxuro recitado onde o Amado,
e todos van á barra como un raio,
que esta festa éche super-fértil do carallo,
se contas nove meses moitos nacemos en maio.
E os domingos ir a misa aguantar,
que digo que os que che saben beber tamén che saben rezar,
unha resaca do carallo do rapaz que nunca deu polas de diante e as detrás, que va,
noites inolvidables no alto da Cruz,
unha pandilla de rapaces chea de espírito,
saber quen lle gusta quen, charlas de tu a tu,
E apagar os cigarriños cando vías unha luz.
Este é o meu sitio a miña terra,
unha casa na aira de arriba onde vive a miña abuela,
son o fillo do Amado, o neto da mai Celia,
o meu primeiro cego serio pilleino en Maceda.
E sei que moitos pensan que isto xa está olvidado,
eu seguirei ladrando como o can do Laureano,
que son auténtico, único e orixinal, como a callada do Carranchá.
Ei, ei... que pasa oh, esta merda xa acabou, ou que?
Ponme esa instrumental outra vez que aínda lle hai que facer un refrán a esta xente, ostia, veña, aí está, moitas grazas.
Ei, ei, Pardeconde, estades preparados para o estribillo?
E xa fai tanto tempo que non paso por alí, e cada fun nunca me arrepentín, estea en donde estea, eu sei ben de onde, ¡que carallo! ¡po! ¡po! Son de Pardeconde.
E xa fai tanto tempo que non paso por alí, e cada fun nunca me arrepentín, estea en onde estea, eu sei ben de onde, ¡me cago en Dios! Son de Pardeconde.(bis)
Isto foi todo, falándoche do meu pueblo, da miña aldea, nunca me olvidarei de naide, escoita ben:
Javi Ferreño, Javi Blanco, Ana, Susana, Abel, Claudio, Bruno, Montse, Joseciño, Diego, Daniel, Dani, Iván, Severino tamén, Gloria, Manolito, Carmén, e toda a mafia da aira de arriba tamén, Tamara, Mari Carmen, Sito, Javi, Antonio, Amelia, Rosa, Sebe Agustina, tío Antonio, Amalia, Tía María, tamén, Odilo, e o Eliseo e a Isabel, tamén o José a Milagros, Eladio, María Belén e a Maruja tamén e o Juan Carlos, e a Beatriz e o Ricardo, e o Alberto e o Toño e o Roberto, a Venita o Lauréano, o Pepe e a Merecedes, todos volo merecedes, e para non olvidar o Juan e a Pilar, e todos os que son do outro lugar, o tío Amado, a tía Antonia, Alyes, Amadora, a xente de Babilonia, todos os meus primos de Lisboa, un hora, e o Chaparro e o Gandolas, todos na miña mente, nunca me olvidei, xa nos vemos cando pasarei, que esteades vivos ou mortos eu sempre me recordo, oh, Granpurismo, coñecido como Carlos Abad Garridos, a familia dos Abades, esta éche a merda, si, un verdadeiro gallego, que descanse en paz José Garrido Pequeño...
...
Ei, que aqui tes o tema completo -o poema enteiro- para baixar: aqui
Por certo, conhecemos um caso de "Polígono Ecotecnológico" que demostra que o poder da vizinhança é decisivo, como estám a demostrar as gentes de Lamela e Cervanha, em Silheda, que conseguirom parar, de momento, a ameaça.
- Que entre ela e mais eu comemos 10 quilos de maçás em dez minutos.
- E como dis que se chama?
- Luisa.
Marcos chegara da Corunha habia tres dias. Seu pai era de aqui e sua nai, dumha aldeia do lado. E a Rosa caia-lhe bem, aínda que fosse um pouco raro. Falava pouco e andava seguido com um livro na mao.
- Que les?
- A vida de Van Gogh?
- Estava tam tolo como dim?
- Tu estás pior...
E ao lado do rio Rosa dixo-lhe aquilo, que entre Luisa e ela comiam 10 quilos de maçás de umha sentada. Um cesto.
- E Luisa?
- Está arriba.
- Conheço-a? Veu ao rio estes dias?
- Nom, case nunca baixa. Está arriba.
- E que apostamos?
- Um bico?
- Só um bico?
- Hai muitas clases de bicos.
- E se ganho eu?
- O que queiras.
- O que...?
- Ahá.
- Feito.
Subirom.
- Eih, onde ides? Preguntarom os outros rapaces, que estavam comendo gelados na terraza ao lado do rio.
- Imos onde Luisa...
- Dade-lhe saúdos.
- Estám a rir..., dixo Marcos.
- Dá igual. Que lhes dean.
- E as maçás?, perguntou Marcos quando chegarom arriba.
- Meus pais tenhem-nas no alpendre. Colhemos um cesto.
Eram do país, verdes e coloradas ao mesmo tempo.
- Son muitas... É impossível come-las todas em dez minutos.
- Vem...
- Ides comer todo isso entre as duas?
- Fixemos um trato, nom?
- Ahá.
- Pois vem, anda.
- Mira que se perdes...
- O que queiras...
Rosa colheu a Marcos da mao. Andarom tres casas e pararom onde um portal verde.
- Sshhh... Vive aqui. É mui tímida. Nom fagas ruído.
Abriu a porta de madeira e entrarom. Estava escuro e a Luisa deu-lhe toda a luz do dia.
- Trouxem-che maçás, pequena.
Rosa mordeu numha e Marcos olhou como em cinco minutos a égua comia o resto, de tres em tres, a eito.
- E agora vem aquí, dixo-lhe Rosa, e fixo-lhe assi com a mao e sentou na palha... E dixo:
O teu lugar preferido é o asento de atrás do coche.
Porque olhando pola janela do asento de atrás descobriste o mundo.
Umha bolsa de plástico azul no vento.
As casas chegavam por diante e marchavam por tras, e as árvores e as lavadoras abandonadas.
Através do cristal empanhado do inverno, dentro do circulo que fazias com o dedo para poder ver através, olhavas a néboa a difuminar o mundo.
E a chúvia aprendeu-che que o mundo se podia deformar.
Pola janela do coche confundias as estrelas com as luzes das aldeas. As luzes dumha aldea na montanha tinham a forma da osa maior.
O mundo passava e passava por diante da janela do coche e era interminável e tu abrias os olhos a buscar azores e coelhos e gasolineiras e homes com motoserras.
Sempre crias ver mulheres voando entre as nubes.
Deste lado da janela do coche atravesaste o teu primeiro incéndio e viste as primeiras metralhetas nos controis da guardia civil.
Tamém aprendeste a ler nas letras dos sinais com nomes de lugares, pintadas por riba com spray.
Desde o asento de tras, botando assi com a boca -hooouu- vapor no cristal da janela, desenhaste com os dedos as tuas primeiras palavras.
Pola janela do carro aos dous, tres, quatro, once anos..., cruzando corredoiras, estradas e autovias, desde fóra entrava o mundo.
E nunca apartaste a olhada.
Assi foi como, sem querer, Galiza tamém foi entrando-che polos olhos.
Arames com pinzas de cores sobre roupa negra, constelaçons de aldeas, letras pintadas com spray... e o resto.
Gosto de ir á recta de X. É um lugar tranquilo, mui mui tranquilo. É umha recta dum quilómetro mais ou menos ali no alto de X, antes de chegar a X.
Umha vez ou duas ao ano eu digo na casa: Vou á recta dos coelhos. E colho o coche e o cesto e umhas luvas e alá vou.
Adoito chegar aló na madrugada, bem tarde, a partir da umha ou as duas.
As noites mais escuras som as melhores.
Colho, paro o coche ao princípio da recta, nom fai falha apagar o motor, e aguardo fumando um cigarro.
Com a última calada, ras, cinco, dez, vinte, sesenta por hora? E os coelhos começan a aparecer como tolos diante das luzes.
É toda umha técnica, que fum conseguindo ano tras ano, a de saber destelhar com as luzes, saber cambiar das curtas ás longas, pim, pam, pim, pam, para que, num momento dado, o coelho quede cego e paralisado polo fogonazo dos faros.
Os olhos do coelho relampam com toda a luz dentro e a noite fóra e plas!, esse ruidinho amortiguado contra o morro do coche.
Aparco, apago o motor, ponho as luvas, apanho a lanterna e ponho-me a buscar o coelho. Para o cesto!
Ás vezes aparece aginha, no asfalto, ou na beira. Outras tarda em aparecer, num prado, ou entre as giestas.
Hai coelhos que nunca aparecem. Um mistério.
Volto ao coche e conduzo até a outra ponta da recta. Prendo num cigarro e aguardo escoitando a rádio. E com a última calada, outra volta.
Luzes e acçom!
Tenho apanhado bem de coellos nessa recta, uuuii!. Umha noite cheguei aos catorce!
Parece mentira, animalinhos, como quedam paralisados com os olhinhos brilhando para ti.
Se me paro a pensa-lo..., um pouco bruto si que som.