Presentación de Sofía Rama

¡Ai!, se noso Deus
galego se face,
vamos a cantar
á chociña en que nace.
¡Ai!, se a súa mai
é de Compostela,
vamos a cantar,
fermosa galega.

Todo galeguiño
toque churumbela,
que o meniño belo
é da nossa terra.
Façámoslle todos
a dança galega,
que está desnudiño
e chora e tembra.
Pois nace en Galiza
á falda da serra,
galego se face,
é da nosa terra.


Anónimo (1637)


Fonte: Lingua Galega e Literatura Bacharelato 1, Anaya

Morte cruel, esa treidora maña
de roubar de socato a humana vida;
¿con que ollos a puideche ver cumprida
na Santa Reina que hoxe perde España?

Se aquel rancor que te carcome e laña
che tiña a mao, para matar, erguida,
¿non deras noutra parte esa ferida
onde non fora a lástima tañaña?

Non se torcera aquel fatal costume
e a lei que iguala do morrer na sorte
os altos Reis cos baixos labradores?

Terrible, en fin, é teu poder, oh Morte,
pois diante de ti Reis e señores
son néboa, sombra, po, son vento e fume.


Vázquez de Neira, Exequias da Raíña Margarida, 1612


Fonte: Lingua e Literatura Bacharelato 1, Xerais

A Frouxeira (Foz) na actualidade.
Fonte da fotografía: Turismo Galicia


A min chaman toda Mira,
señora do gran tesouro;
por estrela crarecida
xago neste Valedouro.

Máis tredor foi que un mour
o vilao que me vendeo
que de Lugo a Ribadeo
todos me tiñan temor.

De min, a triste Frouseira
que por treiçón foi vendida
derribada na ribeira,
ca xamais se veu vencida.

Por treiçón tamén vendido
Xesús noso Redentor,
e por aquestes tredores
Pero Pardo, meu señor.


Anónimo (fins do século XV)


Fonte: Lingua Galega e Literatura Bacharelato 1, Anaya

Mataron tan presto o Mariscal co seu fillo, sen justificaçón de causa nen saber por que, teméndose, como era tan podrouso e emparentado no reino e fóra del, que o viesen quitar por armas, particular Pero de Bolaño, señor da Casa de Torés, e Pero de Miranda, señor da Casa e fortaleza que chaman "o Renegado", que eran os TRES PEDROS, que eran seos primos, toudos tres Pedros que decían de Galicia; e nen sequera testamento lle deixaron facer e deo poder á súa moller o fecés por el; quedou viúda con soa unha filla, e foise ela a Valladolía, dou querella do juez que lle matara a seu marido e fillo sen causa nin escrito e lle quitara muitos bes, pide decrarare por que o fezo, e andando o preito sacou sentencia en que decrararan que morreu por cruel e poderoso, en virtud do cal ela pide sos bes; mandaron dar traslado ao fisco do rei que fizo canto poudo e non poudo probar nada.

Relazón da carta executoria, século XVI


Fonte: Lingua e Literatura 3 ESO, Santillana


Pero Pardo de Cela na Galipedia

Autora desta presentación: Ana Belén Moreda