O primeiro gran tema das nosas cantigas, que foi e segue a ser tema central na produción de grandes poetas de onte e de hoxe, comezamos por percibir esta temática na tradición oral e veremos como evoluciona dende a Idade Media que xa coñecemos.
De Celso Emilio deixamos aquí esta adaptación musicla de Milladoiro coa voz de Ana Belén cantando en galego.
TRISTES GUERRAS é un poema do poeta andaluz Miguel Hernández de onde sacamos esta idea, o texto di:
Tristes guerras
si no es amor la empresa.
Tristes, tristes.
Tristes armas
si no son las palabras.
Tristes, tristes.
Tristes hombres
si no mueren de amores.
Tristes, tristes
Os sentimentos pola paz sonche ben antigos. Un dramaturgo grego exclamaba nunha das súas traxedias : Non hai ninguén tan estúpido que prefira as guerras á Paz e mesmo un poeta latino, Tibulo, na época das cruentas guerras civis na Roma Imperial comezaba un longo poema antibelicista interrogándose:
Quis fuit horrendos primus qui protuli enses?
Quam ferus et ver ferreus ille fuit!
Tum caedes hominum generi, tum proelia nata,
tum brevior dirae mortis aperta via est...
Que quere dicir:
Quen foi o primmeiro que empuñou as horrendas espadas? Qué fero e certamente férreo foi el!
Daquela naceron as batallas e as matanzas do xénero humano, daquela foi aberto un camiño máis curto cara a cruel morte...
Tamén os nosos poetas usan as palabras como armas para cantar á Paz. nos momentos en que a guerra de Vietnam abafaba ao mundo, un poeta galego, Celso Emilio asinaba este poema:
"Digo bomba de fósforo.
Apenas digo nada.
Digo lombriga e larva de carne podrecida.
Digo nenos de napal,
terror de noite e de selva,
fedor de cidade e cloaca.
Fame, suor, aldraxe,
pugas de aceiro, antropofaxia.
Digo guerra bestial,
tremos de terra, crime, lume, lava,
estoupido, verdugo
e mortandade en masa.
Digo Vietnam i está xa dito todo
cunha soa palabra.
Pra abranguer a vergonza do mundo,
digo Vietnam e basta."
Daquela tamén John Lenon compuña "Imagine",unha canción que estaba chamada a convertese nunha cantiga emblemática do movemento pacifista mundial:
Imaxina que non hai ceo
É fácil, se o intentas
Nin inferno debaixo de nós
por riba de nós, tan só o firmamento
Imaxina a toda a xente
Vivindo para o presente.
Imaxina que non hai países
Non é difícil de facer
Nada polo que matar ou morrer
Nin relixión tampouco
Imaxina a toda a xente
Vivindo a vida en paz
Imaxina que non houbera posesións
Pregúntome se poderías
Non habería avaricia nin fame
Unha irmandade de homes
Imaxina a toda a xente
Compartindo todo o mundo
Podes dicir que eu son un soñador
Pero non son o único
Agardo que algún día ti te unas a nós
E todo o mundo vivirá coma un só
POR QUE ME SAE DE DENTRO
Proxecto de interiorización cara a Galicia que levamos dentro:
Quen son eu? Memoria do meu
1. De quen veño sendo. Árbore xenealóxica. O meu nome, os meus apelidos(antroponimia)
3. Os meus parentes qué falaban, qué falan.
4. Qué lles cantaban, qué me cantaron. A miña primeira Literatura (a de tradición oral).
5. Fraseoloxía e refraneiro. A oralidade parte do nós.
6. Da casa ao lugar. Os meus espazos da infancia (toponimia e microtoponimia)
7. DO EU AO NÓS: Historia de vida do meu avó/avoa (lingua e sociedade no século XX)
8. A súa vida e a miña vida. Que me queda a min da Galicia de hai 60 anos?
9. Que me entrega a miña familia. Vou estragar a súa herdanza?
Imos por partes:
1º De quen veño sendo.
Primeiro debo procurar a miña árbore xenealóxica cos nomes e apelidos dos meus devanceiros, tamén coas súas fotos pois é moi importante a memoria fotográfica e visual dun mesmo, é dicir, do EU que son.
Agora que xa teño a miña árbore, sei como se chaman os meus bisavós, mesmo algún tataravó, imos logo a traballar a miña antroponimia, a historia e orixe do meu nome, tamén dos meus apelidos, e dos nomes da miña familia. Podemos consultar no enlace de máis abaixo e seguir a proposta do libro de texto da clase (páx. 169) que nos vén propoñendo o seguinte:
-Estudar a orixe e significado dos nomes e apelidos da miña familia.
- Se é que se dá o caso sinalar as deturpacións castelanizantes que sufriron na forma ou na grafía algúns dos meus apelidos e indicar cal sería a súa forma xenuína en galego. Podemos usar o enlace "chámate con xeito" de máis abaixo da Universidade de Vigo con esta finalidade)
-No outro enlace podemos comprobar a frecuencia e a distribución xeográfica dos meus apelidos.
Despois imos reparar nas dúas cuestións que che propoñemos a continuación:
- O meu nome é produto dalgunha moda ou gusto dunha época? Detectamos algo parecido cos nomes que se usaron na miña familia?
-Finalmente imos cos alcumes, ou tamén chamados "malos nomes". Agora si que saberemos de quen vés sendo. Investiga sobre os alcumes dos teus familiares orixe e significado e logo reconstrúe na medida do posible a árbore cos nomes populares que conserves da túa familia.
O primeiro gran tema das nosas cantigas, que foi e segue a ser tema central na produción de grandes poetas de onte e de hoxe, comezamos por percibir esta temática na tradición oral e veremos como evoluciona 
POR QUE ME SAE DE DENTRO