Imos logo botarlle unha ollada a través do espello á Galicia que viviu e coa que soñou e loitou Francisco Fernández del Riego, o autor homenaxeado no Día das Letras do 2023.
Para atopar referencias aos seus escritos e ao seu legado ademais podemos consultar o sexto dos episodios da serie documental elaborada desde a Academia Galega sobre a súa figura:
Imos realizar un comentario en profundidade do poema máis cioñecido deste autor non sen antes botar unha ollada a biografía e a obra de Díaz Castro a través desta Exposición.
A primeira vez que se publicou este poema de Penélope de Díaz Castro foi en Alba, a revista de poesía da posguerra que dirixía o tamén poeta Ramón González-Alegre. Foi no ano 1952. Unha versión do poema que logo depurará, actualizando a ortografía, o propio poeta na edición que se fixo de Nimbos no ano 89, e quedando así:
PENÉLOPE
Un paso adiante e outro atrás, Galiza,
e a tea dos teus soños non se move.
A espranza nos teus ollos se esperguiza.
Aran os bois e chove.
Un bruar de navíos moi lonxanos
che estrolla o sono mol coma unha uva.
Pro tí envólveste en sabas de mil anos,
e en sonos volves a escoitar a chuva.
Traguerán os camiños algún día
a xente que levaron. Deus é o mesmo.
Suco vai, suco vén, Xesús María!,
e toda a cousa ha de pagar seu desmo.
Desorballando os prados coma sono,
o Tempo vai de Parga a Pastoriza.
Vaise enterrando, suco a suco, o Outono.
Un paso adiante e outro atrás, Galiza!
Reparemos agora nos dous carteis da Exposición antes citada que se lle dedican ao único libro de poemas en galego editado por Díaz Castro en vida. Sobre Nimbos, faise unha referencia á complexidade da estrutura e estilo da obra, ademais das temáticas da mesma, información que nos pode axudar para abordar ese comentario que queremos realizar. O poema Penélope está incluído no grupo de catro poemas que aparecen baixo epígrafe xeral da ESPRANZA. Penélope é o segundo, xusto despois destoutro poema:
TERRA SUCADA
Terra sucada, poema
de cen versos, na outonía!
Orballa na cal, no escuro
camiño de tantas vidas...
Ferve o grao, pulo enterrado
da espranza, nena dormida.
Terra do ceo arrincada!
Chora a terra desterrada,
terra arada, nai perdida.
No ano 2014 dedícase o Día das Letras a un poeta de Guitiriz chamada Xosé María Díaz Castro. Despois de visitar a súa Exposición situada na Biblioteca de Secundaria, e de realizar unha breve a proximación a súa vida e a súa obra realizaremos un comentario na aula do seu poema máis coñecido.
Para contribuír ao este tema específico que cada ano traballamos na Semana das Letras seleccionamos unha serie de enlaces que podes consultar para saber máis sobre este poeta da posguerra, autor de Nimbos.
Un poeta que este ano recibe homenaxes tan fermosos coma este:
Quixemos render homenaxe a Rosalía, unha autora que estudamos este ano, pero á vez quixémolo facer procurando unha visión nova da autora dos Cantares , esa obra épica, un canto á dignidade de Galicia, das súas xentes e do seu idioma do se cumpriren 150 anos da súa publicación. A oportunidade de facer posible esa visión nova de Rosalía deúnola precisamente Roberto Vidal Bolaño, que é o dramaturgo a quen se lle dedicaron este ano o Día das Letras.
Roberto Vidal Bolaño foi quen nos fixo estar hoxe no teatro e dispostos a representar unhas escenas dunha das súas obras máis polémicas. Porque el era un autor controvertido e porque o teatro de por si é un xénero que, ademais de contarnos cousas, sobre todo ten a intención de crear un conflito ao espectador, como xa dicían os antigos gregos que foron os seus inventores.
Representamos logo unha parte da obra titulada Agasallo de sombras. de Vidal Bolaño, unhas escenas que perseguen reconsiderar a nosa forma de ver a Rosalía (eis o conflito do que falábamos, por iso todos os personaxes, que son sombras, levan as máscaras de Rosalía, Rosalía non é unha, son moitas ). Veremos desfilar por este escenario a DONA TAREIXA, fidalga e nai de solteira de Rosalía (que din que tivo dunha relación cun que ía para cura) Logo aquela ROSA que sendo unha moza fora actriz en Compostela no Liceo de la Juventud, e moi amiga de AURELIO AGUIRRE un poeta romántico, comprometido liberal exaltado que foi morrer afogado con 25 anos, no ano 1858 cando xa Rosalía marchara a Madrid, hai quen di que se suicidara.Se cada a sombra de Aguirre vén rescatar para nós á Rosa que puido ser ... e que, tras chegar a Madrid, casara con MANUEL MURGUíA, un home que procurou animar e apoiar á poeta na súa carreira literaria animándoa a escribir en galego.
E finalmente aparece tamén a ROSALÍA que morrera en 1885 cun ramo de pensamentos na man e unha morea de sombras que a perseguen. Utilizamos versión musicada do poema "Negra Sombra" a modo de banda sonora no remate da nosa versión que remata na escena XII da obra orixinal.
A seguir incluímos o reparto que fixemos na clase:
ACTUARON AS SEGUINTES SOMBRAS:
Rosa: Alba Amoedo
Aurelio Aguirre: Pablo Feijoo
Manuel Murguía: Daniel Pousada
Dona Tareixa: Pilar Iglesias
Eduardo Pondal: Alejandro Abuín
Rosalía: Belén Santaclara
Mulleres: Raquel Guerra, Dennis Omil, María Viñas.
Músico: Juan Rogel
Tuno: Roberto Otero
Narradora, muller: Carolina Suárez
LUZ E SON: Gonzalo Otero e Adrián Márquez.
Dirección: Héctor Silveiro.
En palabras do propio Vidal Bolaño esta obra é unha ? celebración libre e non moi respectuosa arredor do tempo, a vida e a obra da poeta Dna. María Rita Rosalía Castro de Murguía, tamén coñecida como ?Santiña?, inspirada nunha idea roubada do Teatro de Máscaras de D. Ramón Otero Pedrayo e adobiada con ringorrangos doutras dúas catedrais do teatro imposible, o Fausto de Ghoete e ?As tentacións de San Antonio? de Gustave Flaubert, así como con parte da correspondencia persoal da poeta e de moito do que sobre ela levan dito algúns dos que a coñeceron e estudaron?. ROberto Vidal Bolaño con esta obra que estreou o Centro Dramático Galego en 1992 persegue realmente unha visión actual do mito de Rosalía, do que sabemos e do que quixeramos saber sobre ela, superando e transgredindo a visión restrinxida, limitada e interesada que imperaba sobre a poeta ao longo do Franquismo. Tratábase de repensar a visión da figura de Rosalía, un verdadeiro mito para Galicia e a súa literatura.
Eis unha selecta de escena da representación por parte do Centro Dramático Galego no ano 1984.
CUESTIONARIO PARA O ESPECTADOR:
1- Cal é o conflito ao que Roberto Vidal Bolaño nos quere levar nesta obra, Agasallo de Sombras?
2- Quen son os personaxes principais desta obra, terán algo que ver co tema que soa ao comezo e final da adaptación que se representou? Coñecías este poema, sabes como se titula?
3- A personaxe de Rosalía como aparece representada na escena en Agasallo de sombras?
4- Que cres que representa o personaxe de Aurelio Aguirre?
5- Na carta que escribe Rosa ao seu marido, que lle reprocha, como se retrata a Manuel Murguía, o home de Rosalía, no conxunto da obra?
6- Como se reflicte na obra a personalidade proto-feminista de Rosalía?
7- Que querería dicir Rosalía na cabeceira da obra cando di: ?E pensar que aquela noite, todo era aínda posible??
Biografía datos significativos. Claves para coñecer mellor ao autor/a e o seu contexto. Que o levou a escribir.
Obras (ligar etapas da vida á obra)
Citas e conclusións.
Prazo: unha semana (de martes 30 a martes 7 de maio)
CONCURSO DA BIBLIOTECA, EDLG E O DEPARTAMENTO DE GALEGO
Podes participar ata o 30 de maio, día no que seentregarán os premios aos gañadores/as.
É un CONCURSO DIARIO.
CONCURSO GALICIA LETRA A LETRA NA BIBLIOTECA (20)
CUESTIÓNS para o 29 de maio ( derradeiro día)
1ª Como se chama o autor de obras como Días sen Gloria, Animaliños ou Criaturas? En que ano se lle dedicou o Día das Letras Galegas?
R _ _ _ _ _ _ _ I _ _ _ _ _ _ _ _ O
_ _ 1 _
2ª Saberías como se chama unha das súas obras máis polémicas que van representar os alumnos/as de 1º Bacharelato proximamente?
A_ _ _ _ _ _ _ D _ S_ _ _ _ _ _
3ª Esta obra é unha revisión sobre a visión que os galegos temos sobre unha figura clave do Rexurdimento, saberías cal é o seu nome ?
_ _ _ _ _ _ _ D_ C_ _ _ _ _
PARTICIPA!!
CONCURSA!!
Busca información no blog
da Biblioteca de Secundaria!
CONCURSO GALICIA LETRA A LETRA NA BIBLIOTECA (19)
CUESTIÓNS para o 28 de maio
1ª A que gran poeta nacido en Celanova en 1912 se lle dedicou un Día das Letras ?
C _ _ _ _ E_ _ _ _ _ F _ _ _ _ _ _ _
2ª Saberías como se chama un dos seus máis coñecidos libros de poemas cuxo título se interpreta como unha metáfora da ditadura de Franco?
L_ _ _ _ N _ _ _ _ D_ P_ _ _ _
3ª Que outro poeta nacera tamén en Celanova e é unha das figuras principais do Rexurdimento ?
M_ _ _ _ _ C _ _ _ _ _ E _ _ _ _ _ _ _
PARTICIPA!!
CONCURSA!!
Busca información no blog
da Biblioteca de Secundaria!
CONCURSO GALICIA LETRA A LETRA NA BIBLIOTECA (18)
CUESTIÓNS para o 27 de maio
1ª A quen se lle dedicou o ano 1984 o Día das Letras a un referente do teatro dese tempo. Cal é o seu nome?
A _ _ _ N_ _ C_ _ _ _ _ _ _ V _ _ _ _ _ _ _
2ª Saberías como se chama un autor que foi homenaxeado un ano antes que o anterior?
M_ _ _ _ _ L _ _ _ _ _ P_ _ _ _ _ _ _
3ª Este autor escribiu un libro no 1911 que se chama igual que outro dos famosos escritos por Rosalía. Cal é o seu título?
C_ _ _ _ _ _ _ G _ _ _ _ _ _ _
PARTICIPA!!
CONCURSA!!
Busca información no blog
da Biblioteca de Secundaria!
CONCURSO GALICIA LETRA A LETRA NA BIBLIOTECA (17)
CUESTIÓNS para o 24 de maio
1ª O ano 1990 dedicouselle o Día das Letras a un poeta nado en Lugo capital. Cal é o seu nome?
L_ _ _ P_ _ _ _ _ _ _
2ª Máis recentemente outro escritor de Lugo capital, este autor de obras en prosa foi homenaxeado no Día das Letras ? En que ano foi homenaxeado?
? A_ _ _ _ F_ _ _ _
? 1_ _ _
3ª Catro títulos fixeron coñecido a este autor. Cales son?
Á L_ _ D_ C_ _ _ _ _
T _ _ _ _ _ _ A_ _
C_ _ _ _ _ D_ N_ _ _A
H_ _ _ _ _ _ _ _ Q_ _ N_ _ _ _ _ _ C_ _
1ª O ano 1968 dedicouselle o Día das Letras a un dos membros da Xeración Nós coñecido polos seus estudos arquolóxicos. Cal é o seu nome?
F _ _ _ _ _ _ _ _ _ L _ _ _ _ C_ _ _ _ _ _ _ _
2ª Outro membro desta xeración, autor dunha considerable obra en prosa foi homenaxeaado anos despois, como se chamaba e en que ano se celebrou o seu Día das Letras?
V_ _ _ _ _ _ R_ _ _ _ _
_ 9 _ _
3ª Procura un par de títulos deste autor, o dunha das súas novelas máis coñecidas e a súa obra de teatro?
1ª O ano 1970 dedicouselle o Día das Letras a un estudoso do léxico galego. Cal é o seu nome?
M _ _ _ _ _ _ V_ _ _ _ _ _ _ _ _
2ª Ademais de edoitar un dicionario galego-castelán no ano 1884, tamén fixo unha novela. Saberías como se chama ?
M_ _ I _ _ OU A F _ _ _A E_ _ _ _ _A
3ª Cal foi o poeta a quen se lle dedicou o Día das Letras o ano anterior?
A_ _ _ _ _ _ N _ _ _ _ _ _ V_ _ _ _ _
PARTICIPA!!
CONCURSA!!
Busca información no blog
CONCURSO GALICIA LETRA A LETRA NA BIBLIOTECA(13)
CUESTIÓNS para o 16 de maio
1ª Antes da aparición de Roberto Vidal Bolaño na nosa Literatura Dramática case que nada parecido sucederá no eido do Teatro en galego a non ser no 1º terzo do século XX, xusto antes do Franquismo e despois de Rosalía. O ano 1977 dedicouselle o Día das Letras a un referente do teatro dese tempo. Cal é o seu nome?
A _ _ _ N V_ _ _ _ _ P _ _ _ _
2ª Saberías como se chama a súa obra de teatro máis coñecida e como se chama o poeta que a compuxo a medias con el ?
? M_ _ _ _ _ _ _
? R_ _ _ _ C _ _ _ _ _ _ _ _ S
3ª Como se chama a organización coa que logo se coñece tamén ao período previo ao nacemento do nacionalismo galego?
A_ I _ _ _ _ _A_ _ _ D _ F_ _ _
1- Cal é o nome do autor, lugar de nacemento e da súa morte do homenaxeado este ano no Día das Letras Galegas?
R_ _ _ _ _ _ V _ _ _ _ B _ _ _ _ _
S_ _ _ _ _ _ _ D_ C_ _ _ _ _ _ _ _ A
2ª Este dramaturgo está considerado fundamental á hora de comprender a evolución do Teatro Galego entre outras cousas por ser "o pai da profesionalización" do teatro galego, é dicir, que fundou compañías ou grupos de teatro profesional, actores e actrices que vivían de representar obras polas vilas de Galicia. Que dúas compañías fundou na súa vida?
T_ _ _ _ _ A_ _ _ _ _ _ _
T_ _ _ _ _ D _ A _ _ _
3ª Deste autor que só escribiu teatro ou guións para series ou películas,lembras cinco dos títulos das súas obras máis importantes?
L _ _ _ _ _ _ _ _
D _ _ _ _ _ _
S_ _ _ T _ _ _ _
A_ _ _ _ _ _ _ _ _
C_ _ _ _ _ _ _ _
CONCURSO GALICIA LETRA A LETRA NA BIBLIOTECA(10)
CUESTIÓNS para o 13 de maio
1ª Houbo un autor que a pesar de morrer con 37 anos de idade foi homenaxeado no ano 1974 no Día das Letras. Cal é o seu nome?
X _ _ N V_ _ _ _ _ _ V _ Q _ _ _ _ _
2ª Saberías como se chamaba outro autor que tamén morreu novo e que foi homenaxeado hai poucos anos?
L_ _ _ P_ _ _ _ _ _
3ª Aínda hai outro poeta do mar que tamén morreu mozo. É o autor do poemario De catro a catro, un exemplo da poesía das Vangardas galegas do 1º terzo do século XX. Como se chamaba e en que ano foi homenaxeado?
M _ _ _ _ _ A_ _ _ _ _ _ 1_ _ _
PARTICIPA!!
CONCURSA!!
Busca información no blog
da Biblioteca de Secundaria!
CONCURSO GALICIA LETRA A LETRA NA BIBLIOTECA (9)
CUESTIÓNS para o 10 de maio
1ª Cal é o nome do homenaxeado no ano 1972 no Día das Letras ?
V _ _ _ _ _ _ N L_ _ _ _ C _ _ V _ _ _ L
2ª Trátase doutra das grandes figuras do Rexurdimento do galego do século XIX que é moi coñecido por unha obra publicada por entregas en 1888, cal era o nome desta obra?
C_ _ _ _ _ _ _ O D_ L _ _ R _ _ _
3ª Outro dos aportes deste autor é o primeiro xornal editado en galego. O título desta publicación en homenaxe ao P. Sarmiento foi tomado dun nome que o erudito nomea como autor das súas coplas, cal é ese nome ?
O T _ _ M _ _ _ _ _ D _ P _ R_ _ _ _
PARTICIPA!!
CONCURSA!!
Busca información no blog
da Biblioteca de Secundaria!
CONCURSO GALICIA LETRA A LETRA NA BIBLIOTECA (8)
CUESTIÓNS para o 9 de maio
1ª Cal é o nome do homenaxeado no ano 1973 no Día das Letras ?
M _ _ _ _ _L L_ _ _ G _ _ _ Á _ _ _
2ª Foi un relixioso bispo en varios lugares, pero tamén arcebispo de?
S_ _ _ _ _ _ _ D_ _ _ _ P _ _ _ _ _ _
3ª Outro autor ligado á Igrexa, tamén foi homeaxeado no Día das Letras Galegas. Como se chamaba este autor que chegou a publicar tres novelas en galego?
A_ _ _ _ _ _ L _ _ _ _ F _ _ R_ _ _ _
PARTICIPA!!
CONCURSA!!
Busca información no blog
da Biblioteca de Secundaria!
CONCURSO GALICIA LETRA A LETRA NA BIBLIOTECA (7)
CUESTIÓNS para o 8 de maio
1ª Cal é o nome do homenaxeado no ano 2000 no Día das Letras ?
M _ _ _ _ _L M _ _ _ _ _ A
2ª Foi o primeiro presidente da Real Academia Galega e o súa obra xira, en gran medida, ao redor da identidade da nación galega. Cal é a súa obra máis coñecida?
H_ _ _ _ R _ _ D_ G _ _ _ C _ _
3ª Este autor aínda que non escribiu literatura foi quen animou a escribir e publicar a diversos autores en galego, entre eles a súa esposa. Como se chamaba a súa muller?
1ª Cal é o nome do autor pontevedrés homenaxeado no ano 1975 no Día das Letras?
X_ _ _ M _ _ _ _ _L P _ _ _ _ _
2ª Trástase do autor dunha obra das máis recoñecidas dos Precursores do Rexurdimento do galego escrito no século XIX. Como se chma esa obra, cuxo fío é o diálogo entee un gaiteiro e o seu aprendiz que toca o tambor?
A G_ _ _ _ G _ _ _ E _ _
3ª Este autor tamén foi un gran entusiasta das obras do denominado Pai das Letras, quen nacera no Bierzo, pero vivirá a infancia e a adolescencia en Pontevedra. Por ese motivo editou en 1859 o seu Coloquio de 24 rústicos ou as 1200 coplas, como se chama este ilustrado tan admirado polo noso autor?
1ª Cal é o nome dos autores homenaxeados nos anos 66 e 67?
F_ _ _ _ _ _ _ _ A _ _ _ P_ _
M _ _ _ _ _ _ _ _ R _ _ E _ _ _ _ _ _ _
2ª Cal é o título do poema máis coñecido do primeiro ( compuxo uns 50 poemas)? E do segundo poeta cal é o título da obra poética pola que foi excomulgado?
A _ _ _ _ _ I _
A_ _ _ _ _ _ M _ _ _ _ E _ _ _
3ª O primeiro foi un dos máis destacados poetas dunha das etapas, da cal o segundo é un dos seus piares, un poeta fundamental para a entender. Como se denomina a este período da literatura galega?
R_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ O
CONCURSO GALICIA LETRA A LETRA NA BIBLIOTECA (4)
CUESTIÓNS para o 3 de maio
1ª Cal é o nome do autor do Hinmo galego? En que ano lle dedicaron o día das Letras?
E_ _ _ _ _ _ P_ _ _ _ _
1 _ _ _
2ª Con que título editou este autor o poema do que as primeiras estrofas logo serían o Himno galego?
Q _ _ I _ _ _ _ _ D_ _ P_ _ _ _
3ª Quen lle puxo música ao Himno de Galicia? O himno foi estrenado no Centro Galego da Habana (Cuba) en que ano?
P_ _ _ _ _ _ V_ _ _ _
_ 9 _ _
Contestar a cuestións como estas:
CONCURSO GALICIA LETRA A LETRA NA BIBLIOTECA (3)
CUESTIÓNS para o 2 de maio
1ª A quen se lle dedicaron o Día das Letras no ano 2002.
P_ _ _ _ M_ _ _ Í _ S_ _ _ I_ _ _ _
2ª Despois de escoitar atentamente o microprogramada CRTVG do Día das Letras do ano 2002 contesta en que lugares, por vez primeira da súa historia, celebrou a Academia ese ano a sesión en honor do homenaxeado?
Por que motivo?
3ª A pesar de vivir no século XVIII foi considerado Pai das Letras Galegas, ao ser o primeiro filólogo da nosa lingua e precursor do Rexurdimento por escribir en galego unha obra en verso, cal é o seu título?
1ª Adiviña a que tres medievais se lle dedicaron un 17 de maio:
M_ _ _ _ _ C_ _ _ _X
J_ H _ N _ _ C _ _ _ _ _
M_ _ _ _ _ H _
2ª Indica de cal dos tres só a conservamos unha composición: "Sediam'eu na ermida de San Simón".
3ª Indica de cal dos tres autores conservamos a letra e a música das súas cantigas do mar de Vigo?
4º A que rei galego do século XIII afincado en Toledo se lle dedicaeon as Letras galegas? Cales son as composicións en galego-portugués máis coñecidas deste autor?
Para poder respostar podes facer uso dos seguintes enlaces:
Antes da morte de Franco na poesía galega nace a denuncia da situación de falta de liberdade a través dunha poesía de temática social que lidera Celso Emilio Ferreiro coa obra Longa noite de Pedra.
Logo coincidindo coa morte de Franco aparecerá un libro, Con pólvora e magnolias de X. L. Méndez Ferrín, que será o punto de arranque dunha nova orientación na poesía en galego, sen deixar de tocar a temática social ábrese o mundo poético a temática máis variadas e a un coidado formal do texto, mesmo a unha interiorización das correntes e influencias de outras literaturas europeas e amaericanas, como consecuencia da liberdade recuperada. Son momentos ademais nas que a obra dun poeta da vangarda dos anos 20, Manuel Antonio, vai ter moita fortuna entre os novos poetas que se verán influenciados polo seu xeito de entender a poesía. É pois a este mundo dos 80 no que xorde como poeta Lois Pereiro.
Celebramos as Letras Galegas este ano dedicadas a Lois Pereiro. Podes consultar na páxina da Academia Galega unha biografía e unha reseña acerca da súa obra.
Destas liñas escritas polo seu irmán entresacamos as seguintes:
"Escoitara coma quen oe o río das orixes"
"Nunca escribirei en castelán", díxolle un día á que empezaba a ser a súa moza, Piedad Cabo. "Quero ser como Manuel Antonio, escribir un libro e morrer novo".
Modesta proposición "Teño liberdade de acción para exiliar o meu espírito no Ártico, en Asia ou no Nepal, e teño permiso para que nada humano me sexa alleo. Por iso podo decidir militar na miña propia lingua".
"Non podo ver nenos que son só ollos", díxolle á nai.
Poemas 1981/1991 (Edicións Positivas). Corenta e dous poemas "mestura de video-clip, haiku, destello, pregaria e cantiga de escarnio", escribiu Manuel Rivas en Babelia, "que o converten no clásico que ten a literatura galega sen sabelo".
"O futuro é por forza alleo a min" Poesía última de amor e enfermidade 1992-1995 (Edicións Positivas, 1995)
Epitafio
"Cuspídeme enriba cando pasedes
diante do lugar onde repouse
enviándome unha húmida mensaxe
de vida e de furia necesaria".
Por que escritor?
?Por que escritor?... Quizabes por unha desmesura do soño. Por
un desmandarse, por un anteporse dos soños máximos.
Dicía Novoneyra:
? Grande é a soidade e por iso tamén grande é a tentación de pecharse a soñar. Ou de abrirse a soñar. E máis cando toda a segunda infancia, toda a adolescencia, toda a mocidade, ? as sete mocidades?, quedaron inscritas na Ditadura?
Xa está dito que soñar é crear. Máis cómpre reasumilo. Soñar é descubrir posibilidades certas. Case sempre soñamos posibles necesarios. Case nunca soñamos imposibles, aínda que só sexa por esa discreción que nos impón a Historia.
Posibles necesarios e difíciles. Difíciles só porque están en choque con intereses creados e coa simple inercia?
Un poeta pouco máis precisa se o alenta a plenitude interior. Se está ben asistido pola memoria individual, pola memoria colectiva, pola memoria profunda, polo soño do futuro, pola potencia da mocidade.
Os poetas gozamos e sufrimos dunha incurable mocidade. E máis se, por riba de todo iso, un ten un nó, o problema de pertencer a un pobo sen estado de patria-lingua ameazada. Entonces si que xa se xustifica toda a desmesura no soño e na renuncia por transformar o Mundo e salvar o Seu Común, o Noso Común.
Amais de estar posuído polo soño da plenitude humana e da liberdade, polo soño de cambiar o Mundo, un está secuestrado pola patria. E isto si que o pon en forte punto. E máis por tratarse dun poeta que é o ser máis dependente da propia Lingua.?
Uxío é o poeta de dicir moito coas menos palabras posibles, versos curtos, polisemánticos e cargados de suxestións. En Novoneyra encontraremos un poeta que soubo ir incorporando un gran número de recursos innovadores nos seus versos. As temáticas serán diversas: poemas da terra e da paisaxe, poesía social, poesía intimista e poesía existencial.
Durante a estadía madrileña, completará a formación cultural de xeito
autodidacta e comeza a escribir en castelán na revista universitaria Bengala,
participa en recitados poéticos que se celebraban nas aulas universitarias
e que o singularizarán como un gran declamador e conforma
un pensamento crítico cos tempos avoltos que lle toca vivir que se irán
tinxindo de conciencia galega a partir dos anos 50, en contacto co propio
Manuel María, Carlos Maside, Ramón Piñeiro ou Otero Pedrayo. Estas
experiencias persoais van asentando a súa vocación galeguista e a volta
ao Courel en 1952 confírelle o impulso definitivo para escribir en galego,
que se visualizará na súa primeira obra poética, Os eidos (1955).
Co grupo Brais Pinto, mozos galegos intelectuais, pintores e
escritores residentes en Madrid, de ideoloxía de esquerda e nacionalista,
como Xosé Luís Méndez Ferrín, Bautista Álvarez, Bernardino Graña,
Raimundo Patiño, Xosé Fernández Ferreiro, Herminio Barreiro e Ramón
Lorenzo, que desenvolveron un amplo labor cultural na capital española,
creando unha editorial onde publicar literatura en galego ou dándolle
visibilidade á cultura galega.
?Aínda concibo a función do escritor como función máxima e no
caso galego a Literatura como misión, como gardadora do pasado,
como veladora e como adianto do porvir, aínda que só se adianta
o que xa está en nós. O feito de que Galicia sexa unha nación sen
estado, mal articulada e representada, carga moita responsabilidade
no escritor?.
Uxío tivo que afrontar e encaixar, cónstanos que non sen desgusto,
o propositado esquecemento en que nalgunhas historias e
libros de texto sobre a nosa literatura colocaron os seus poemas
máis sociais e políticos (a ?Letanía de Galicia?, o ?Vietnam canto?...).
Marxinación ou esquecemento este realmente inxusto e inxustificable,
pois eses poemas foron sen lugar a dúbidas iniciadores,
antes da pólvora e da magnolia ferriniana.
Cuestións:
Procura realizar un esquema coas ideas centrais destes textos sobre a obra de Novoneyra.
CONCURSO DA BIBLIOTECA, EDLG E O DEPARTAMENTO DE GALEGO 
8- O camiño do soños do poeta.