Imos facer unha selección de música en galego con diversa temáticas:
-O AMOR, será o primeiro, un pouco polo condicionamento da importancia que tén na nosa literatura medieval esta temática, outro tanto por ser un tema de carácter universal.
- GALICIA CONTRA O MUNDO, será unha mestura de temas nos que a terra, a fala e o noso xeito de ver o mundo tomarán protagonismo como colofón ao noso traballo transversal ao longo do curso "Por que me sae de dentro"
Non descartamos unha terceira selección de temas ao redor da MULLERES entre o reivindicativo e a evidencia do aporte tan interesante que as voces femininas están ofrecendo no panorama da literatura e da cultura galegas. Deixamos unha pequena mostra que seguro provocará en vós comentarios.
Sabemos de cantidade de grupos que se remexen na xeografía galega na música folk e tradicional, tamén da pouca saúde da que goza o rock cantado en galego. Pero hai outro xénero musical emerxente a nivel estatal, o rap, que conta con moitos seguidores/as neste país a pesar de que a cantidade de grupos que se centran neste estilo non é demasiado importante (aínda que máis do que podería pensarse).
Remexemos un pouco neste mundiño e atopámonos grupos interesantes coma 5 Talegos, Ghamberros, Non Resident, Safari Orquestra, con colectivos coma Dios Ke T Crew, que xa está a presentar un proxecto colectivo da cultura do Hip Hop onde se funde música, pintura, baile, djs... Unha iniciativa semellante á do colectivo La Familia que foi e é un laboratorio de experiencias artísticas. Non faltan rapeiros que canten en castelán, algún deles de sona, coma é o caso de El Puto, a parte dunha longa lista de dilleis. Persoas que deixan voar a imaxinación e crean grafittis no muro da esquina. Arte ás veces pouco valorada ou marxinada.
Ordes, o punto de partida
O punto de arranque desta viaxe polas novas tendencias musicais en Galicia é Ordes, vila situada cerquiña de Compostela. Alí atopamos a 5 Talegos, grupo que a pesar de non ter nada editado actuou en moitas ocasións en diversos escenarios cunha proposta nova por ser rap en galego. Letras intelixentes e unhas bases rítmicas que pouco a pouco foron madurando . Non concordan coa maioría do rap que triúnfa no mundo por individualista, comercial e con exceso de autovaloración, de ego, do eu son, eu fago. Podemos atopar pezas en dous recompilatorios "Revolta Sonora-Sons de Luita.1999" e "Mixtura-Asociación Lucerna 2001".
Os Ghamberros vanse cocendo ó rebufo de 5 Talegos na mesma vila e hoxe son un grupo ben coñecido en Galiza. Ultimamente convertidos en trío, utilizan unhas músicas moi influenciadas polo jazz e o funki con letras en galego moi críticas coa realidade social e política. Levan tres anos pisando escenarios e deixando moi bos comentarios alí por onde soltan as súas linguas. Recentemente editaron unha maqueta con nove cortes da que venderon, en tres semanas, as cincocentas copias de tirada inicial.
Debido á proximidade e ao colegueo destas dúas bandas xorde o colectivo Dios Ke T Crew, que tenta englobar dentro de si moitas das vertentes artísticas que conforman a cultura hip hop e revolven música rap con graffiti (Vandals Crew, Cousas Novas), break (desde Compostela, o colectivo de breakers Play Movil Kids) ou dilleis (Murdock e Kaze Lu). Pretenden potenciar a creatividade e desenrolo da cultura hip hop e dar a coñecer a todos os grupos que forman o colectivo, sempre mantendo un proxecto común pero respectando a independencia de cadaquén.
Non Resident
En Compostela están os Nont Resident, grupo cunha maqueta editada, e ó redor do cal xorden iniciativas varias. O seu estilo ten moitas influencias alleas. Un dos rapeiros chegou do Brasil e o dj de Inglaterra. Eles fan rap desde o ano 1999 utilizando o idioma galego e portugués. Lord Keison, o dillei, aterrou en Galiza despois de estar traballando en bares e clubs "underground" de Londres. Chegou acompañando aos US3 nunha xira polo estado en 1993 . Aquí se quedou formando parte da Fundación Cru, onde coñeceu a Hevi e Brasi. Foi despois da disolución daquel colectivo de hip hop cando crearon o trío Non Resident.
Safari Orquestra
Máis recentemente nace un grupo que se fai chamar Safari Orquestra e no que atopamos nomes ben coñecidos da escena galega. Por un lado está Emilio, voz do desaparecido grupo galego Skornabois, que deixaron un disco no mercado e algunhas maquetas. Os Skornabois xa se introducían no rap en galego fai uns cantos anos, aínda que fusionado con sons moito máis duros e guitarreiros que hoxe triúnfan no estado. Xunto con Emilio están Xerman Viluba (tamén exSkorna) e Arturo Vaquero, ben coñecido por Humanoid (cdj Playmobil) na súa faceta de creador e produtor de música electrónica. Vaquero xa ten dous discos no mercado e un terceiro a piques de editarse. Leva case 15 anos como dillei e o seu traballo tivo máis recoñecemento en cidades de fóra da Galiza. Cdj Playmobil caracterízase polas súas sesións variadísimas.
Safari Orquestra apoiase nun cuarto membro, un dillei que soe ser Álvaro Pardo ou Alex. Dr Think (Alvaro Pardo), que leva desde o 90 nisto do arte das mesturas e que deixa pasar polos seus platos funk, chill out, hip hop, drum&bass..., que combina en estilo libre (Freestyle) ou por separado. Álvaro Pardo empezou coas primeiras actuacións polo ano 95. Aparte de promover este xénero musical pertence tamén a outros grupos como nTn (noite Tras Noite)ou Telémaco. Tamén pode verse actuando en solitario baixo o nome de Mr Fishman. En ocasións é Alex o que acompaña o grupo.
Safari Orquestra montase no 2001. A súa música ten moitas influencias do jazz e ramifícase noutros moitos estilos electrónicos coma o drum bass ou o trip hop. Teñen unha maqueta editada e en breve lanzaran un maxi con dúas pezas.
EL ASUNTO
El Asunto é un colectivo formado no 2006, composto por Sucias Ratas, Sokez MC & DJ Zepo, Roke (SFC) e O'Ras (DGB). Colectivo concebido para intentar reuni-los 4 elementos do HipHop nos directos. Sucias Ratas (Koke, Jona, Iago y Sac) grupo afincado en Pontevedra e Marín, con varios concertos xa as súas costas e compartindo escenario con xente coma Falsalarma, DeLaHoja, Bronkitis Crónica, Mito Escrito, Ogmios, KDS, SKA & Kaze, etc etc... están en proceso de gravación da súa primeira maqueta aínda que xa presentaron algún adianto no seu MySpace. Por outra beira Sokez, un MC de Pontevedra (Galicia) de 23 anos que leva nisto do HipHop os seus nove anos xa. Introduciuse nesta cultura escoitando ata a saciedade as típicas cintas que che deixaba un colega, como calquera outro b-boy. Fai algo máis de dous anos, e grazas a Dj LaEse, coñeceu a Dj Zepo, Dj de 19 anos con moi boas maneiras. Empezou a currar e a facer temas e o resultado foi "No Hay Fallo", unha maqueta que tivo unha moi boa acollida. Con este primeiro traballo queren expresar as súas vivencias relacionadas có entorno que lles rodea e por riba de todo aportar o seu grán de area a este pequeno (aínda) deserto do HipHop. Antón G. Seoane a.k.a. ROKE naceu o 6 de Nadal do 86 en Vigo. Os seus inicios no graffiti remóntanse ao 97, cos seus primeiros tags influenciado por Aley97 (VDS) e o graffiti que vía pola rúa. Tras madurar no graffiti e logo de pertencer a colectivos como a BEM ou a BVK, asentase en SFC, colectivo no que permanece hoxe en día, composto por él e outros tres colegas de seu barrio (Dime, Moos e Mais), o cal obtivo recoñecemento pola súa gran adicción ao negro bituminoso, a cor prata, e ás grandes creacións en chapas. Roke caracterizase por ser un artista polifacético que realiza todo tipo de graffiti: Bombing, Murais (tanto letras coma kekos), Street Art? Alternando entre un ou outro segundo tempadas. Ademais, dende fai un par de anos iniciase na tatuaxe e tatúa ocasionalmente ata o día de hoxe nun local privado. Artista autodidacta que nunca recibiu ningún tipo de educación artística ata hoxe, xa que estuda na Escola de Deseño Industrial de Ferrol.
Logo de toda esa morea de miseria cultural e prohibicións, semellaba que a lingua galega non interesaba a ninguén ou que o complexo de lingua vulgar era moi grande. A finais dos 70 un grupo chamado ?Goma dous? edita un LP en galego, pero a primeira referencia do rock en galego chega na seguinte década cando aparecen no panorama musical outras bandas como ?Radio océano? ou ?Os Resentidos?. Estes últimos conseguen abrir un burato e introducirse no mercado discográfico estatal co apoio de fóra do país. Gravaron o primeiro LP no ano 85 ?Vigo Capital Lisboa?, e despedíronse no 94 cun compilatorio titulado ?Made in Galicia?.
Antón Reixa, líder dos Resentidos: ?Ao rock galego véxolle un futuro duro, vin con moita esperanza unha chea de grupos que comezaron despois de nós cantando en galego, había e hai grupos moi interesantes pero o mercado e as circunstancias son moi inxustos con eles, que fixeron e fan moi boa música pero que case nunca ten repercusión nos medios, no público? Tivemos a sorte de que ? Galicia-Caníbal? entrou nas listas de éxitos do estado e converteuse na nosa canción máis radiada e que nos abriu todas as portas??
Nun momento coma o actual, no que a industria da música está a vivir importantes cambios que afectan de cheo aos modelos de creación, producción, distribución e recepción convencionais das últimas décadas, semella necesario analizar os retos que vai ter que afrontar o sector da industria musical en Galicia.
A música, un sector cunha grande importancia e potencialidade simbólica e económica, vai ser merecente dunha especial atención por parte da Consellaría de Cultura. Neste sentido, tanto a Dirección Xeral de Creación e Difusión Cultural coma o IGAEM están a levar adiante unha serie de accións de apoio ás músicas producidas en galicia coas que se desexa construir un novo escenario de colaboración e confianza co sector que permita xuntar esforzos e definir liñas estratéxicas para o seu desenvolvemento.
Descrita por algún dos mellores compositores como a súa forma de comunicarse co máis aló, a música sempre forma parte integrante na cultura de calquera pobo. En Galicia a música tivo a súa época de esplendor á vez có galego, pois na nosa cultura, música e lingua están moi unidas. Calquera poema de xograres de toda Galicia era musicalizado e isto atraeu a moitas persoas, o que enriqueceu moito a nosa cultura. Pero non imos falar de Alfonso X nin de Mendiño.
A principios dos 80, Vigo experimentou unha forte cultura musical, ao igual que todo o mundo, pero o que en realidade destaca de Vigo e que conseguiu converterse nunha das cidades máis importantes de España en música pop-rock. Unha cousa xa estaba clara, os galegos temos un especial sentido para a música. O único problema era que case ningún grupo utilizaba o galego, que parecía que estaba relegado a unha música folk sen apenas público. A cousa evolucionou, e segue evolucionando, e agora focos de xóvenes nas cidades usan o galego para comunicarse, o que deu pé a que apareceran grupos novos en galego total ou parcialmente, como: Festicultores, Cenk, Guezos, Galegoz, Nao, A Banda de Poi, Presencia Zero, Balbordo, Soak, etc.
É un feito que o galego non está no seu mellor momento, pero esta situación pódese arranxar, un factor historicamente importante para unha lingua é a música. Nela vénse avances positivos e é moi favorábel para a súa normalización. Por qué non utilizar o galego para comunicarnos co máis aló?
Despois da conquista dos Resentidos moitas bandas seguen o exemplo e comezan a aparecer grupos por todo o país como ?Yellow Pixoliñas en Monforte, Diplomáticos na Coruña, Os Rastreros en Chantada, Skornabois en Vilanova de Lourenzá, Korosidansas en Vilagarcía, Zenzar desde Cerceda, Túzaros e Fame Neghra en Compostela, etc. Por mencionar algúns dos que editaron un ou varios discos. Uns abandoaron, outros desapareceron emoitos resisten coa mesma formación ou con outras bandas.
Xurxo Souto dos Diplomáticos: ?Naquel momento existía un tabú que dicía que o galego non valía para o rock, precisamente creo que Os Diplomáticos xurdiron para demostrar que todo aquilo era mentira, falácias, miseria mental. A cuestión funcionou ben e logo coñecemos outros compañeiros de ruta e agora afortunadamente calquer rapaz ten a opción de facer rock en calquera lingua, pero tamén en galego; pois ese tabú está derrubado grazas ao labor dunha dúcia de grupos que nos 80 e 90 estivemos aí?.
Richi, batería dos Rastreros: ?En Chantada ninguén nos tomaba en serio nin valorizaba o noso disco ata que nos virón na TVG (risos?). Hai que ter un pouco de criterio e personalidade para escoller o que gostas sen que che digan o que debes mercar. As institucións non deben molestar, non poñer trabas para a celebración de concertos?Non debemos pensar nunha música subvencionada porque a realidade demóstranos que só subvencionan e promoven a artistas politicamente correctos?.
Pódese afirmar que todos estes grupos que van xurdindo teñen en común varias cousas; practican a maioría rock reivindicativo, con letras críticas que fomentan a reflexión, inconformistas e desde unha ideoloxía de ezquerdas, tamén claro está por diversión.
Existen varias discográficas que se encargan da edición dunha mínima cantidade de traballos cada ano,?Sons Galiza, Clave Récords, Chorima, Edicións do Cumio??, e aínda que cada vez as condicións son mellores debido á existencia dunha aceitábel oferta de estudos de gravación, técnicos de son? a distribución segue sendo moi pobre xa que a presenza dos traballos en tendas de música no noso país case nunca se consegue. As tendas reservan oco aos grupos de moda do momento que soan cada hora nas emisoras comerciais, desgraciadamente é a música que segue a venderse.
Emilio dos Skornabois: ?A culpa da mala situación é en boa parte dos medios de comunicación que só dan cancha a grupos de discográficas potentes que pagan pola promoción. Os medios públicos como a Radiotelevisión Galega ou Radio 3 marxinan ao rock galego. Ademais hai pouca consciencia, valorízase pouco o propio e mírase sempre para o que chega de fóra aínda que ás veces a calidade sexa moi inferior. Moitos grupos que editamos discos fixémolo porque turramos contra todo?.
En canto á produción, non hai ningunha empresa en Galicia que aposte polo rock en galego. Isto lévanos a que as grandes montaxes encárganse a empresas controladas desde fóra do país polo que os cartos vánse e non se inclúe o rock galego nestes festivais que ao fin promoven o alleo e non axuda para nada á nosa música.
Un novo xeito de promoción e divulgación aparece coas novas tecnoloxías e neste apartado hai varios proxectos que intentan botar unha man; páxinas como brabu.net ou culturagalega.org, que ofrece mostras sonoras. Aínda que os usuarios non son maioritarios é moi positivo non descoidarse nese terreo. Como podemos deducir, a situación do galego, e como consecuencia, da música galega depende de nós e de intentar favorecer a nosa cultura; unha cultura única.
O rap, a música falada orixinaria dos barrios negros de Nova York, estendida por todas partes do mundo e tamén en Galiza, tivo unha difusión meirande cos outros xeitos de expresión do hip-hop, saíndo incluso fóra do seu círculo para atinxir artistas pouco o nada involucrados nesta cultura, e pódese sinalar aos Resentidos como un dos primeiros grupos galegos en incluír este estilo no seu repertorio musical. E cun éxito notable con temas como Arde Galicia que supuxo unha nova etapa de esplendor, da música cantada da lingua. Outros moitos malia o carácter eminentemente urbano e novo do movemento, co que isto implica en canto a uso do galego, decidiron empregar a nosa lingua para botar as súas rimadas e así xurdiron os irmáns Bochechinhas, os Skornabois, o Pinto D´Herbón ou Marisol Man Furada, todos eles rimadores heterodoxos que tiñan moito máis presentes as tradicionais regueifas có Bronx neoiorquino cando compuñan as súas cancións pero que non por iso deixaron de nos achegar unhas creacións de calidade e cun selo persoal que non deixa indiferente. Hoxe en día o epicentro do rap rimado en galego está na vila de Ordes onde atopamos un colectivo formado ao redor de grupos coma Dios ke te crew e 5 Talegos. Cómpre tamén destacar a escena santiaguesa con bandas como Non Residentz, Hip Hop Ateneu, Noitebregos, graffitteiros coma Cousas Novas e breakers como Playmovil Kids.
Artistas, grupos e colectivos
1. Dios ke te crew
Dios ke te crew é un grupo de hip hop formado en 2003 en Ordes (provincia de A Coruña). Hoxe en día forman un colectivo de graffiti, breakdance, dis e rap. Todas estas vertentes do hip hop xúntanse nas actuacións en directo do grupo onde é habitual presenciar graffiteiros pintando pezas ó fondo do escenario e bailes de breakdance mentres a parte musical do grupo interpreta os seus temas.
Este colectivo comenzou no Festival 2003 cando a organización chamou a cantar ós grupos de rap 5 Talegos e Ghamberros, ambos formados en Ordes, que presentáronse como Dios ke te crew. Na parte musical uníronse os graffiteiros Vandals Crew e Cousas Novas, e os breakers composteláns Playmovil Kids, os cales xa non forman parte de Dios ke te crew.
Despois de que 5 Talegos e Ghamberros apareceran en varios recopilatorios, en 2004 Ghamberros fai a súa primeira referencia de título homónimo.
A primeira gravación acreditada de Dios ke te crewa foi o corte incluído na película colectiva ?hai que botalos?, unha recopilación de curtametraxes postos en circulación con motivo das eleccións ó Parlamento Galego en 2005. Aportaban a banda sonora ó episodio titulado O derradeiro, o tema titulado ?Herdeiros da ditadura?.
No ano 2006 lanzan o seu primeiro traballo en formato profesional, un LP titulado ?Xénese? composto por 16 temas. Autoeditado polo selo do propio grupo DKTC Sons e a editora galega Falcatruada. Distribuído por Discmendi en España e Portugal. Trátase do primeiro disco de rap integramente en galego no que presentan a realidade cultural, social e política con sarcasmo e humor. Influencias do jazz, rock, reggae, hardcore ou funk están presentes nas bases musicais deste traballo. No deseño de CD inclúe ilustracións e graffitis de membros do colectivo.
Nas súas actuacións por toda España, compartiron escenario con artistas como Saian Supa Crew, The Beanuts, Dealema, Foreign beggars, Ojos de Brujo, La Mala Rodríguez, SFDK, Violadores del Verso, Solo los Solo ou La excepción.
2. Mito Escrito
Mito Escrito (2002). Actualmente Kotto, DiDacum, DJ Webo e Pablo Uve. Por méritos propios xa son un clásico na escena rap en Compostela. Brocas e Tojinos (2003), bases yankies rapeadas por Kotto e Balat, Grandes Cundidas (2004), a maqueta en solitario de Didacum. Chapando Garitos (2005), producido por DJ Webo e DJ Dakrow é unha trintena de concertos é o seu traballo ata 2006. Da unión de forzas con Bronquitis Cronica e Jalapeña nace en 2005 Colectivo FM, directos moi dinámicos e distintos estilos no mesmo pack. Agora están presentando o seu novo traballo ?A cara B da cidade, en distintas cidades galegas e estän no cartel de varios finalistas a nivel galego, como Senuncan Hiphop, finalistas do Concurso Ensaio en O Grove e finalistas do Concurso Urbanx Festival, compartiron táboas con grupos como 3Monos, Telefunken, Rack Eterno, Delahoja, Queroseno, Coguito, Non Residentz, El Galgo, DJ Kaze, N-Ko e DJ Orbe, Drumdrama, Pillo Astuto, Actos Urbanos, Octubre 28, Ambitoh Kinitoh, Da Ria, DJ Darkrow?
3. El Puto Coke
El Puto coke, tamén coñecido como El Puto, é un Mc galego nado en Vigo no ano 1979. El Puto Coke leva involucrado no panorama do Hip Hop español dende 1996. É o antigo compoñente e cofundador do colectivo ?A Familia?, conta con máis de cinco discos ás súas costas. ?A Familia? desfíxose pero destacaron por ser pioneiros en indagar máis alá do son hardcore reinante no momento, e en innovar con orixinais planeamentos na temática das súas cancións.
Con ?A Familia? autoeditou un disco titulado ?Eclipse? en 1998. O seu debut en solitario foi da man da compañía ?Euro 17? onde publicou ?O Proxecto?. A súa estancia con esta compañía foi curta xa que despois pasaría a Avoid con ?Epílogo?. En 2002 editou o LP ?Un raio de soul? coa compañía ?Lam Records?. Neste último traballo destaca o tema ?Nana?, unha nana xunto a Kase-O e Payo Malo.
Sen embargo, seguía sen sentirse a gusto coa súa compañía e decidiu cumprir o seu contrato publicando en 2004 o disco ?Pilla isto?. Deste disco destaca o último tema ?Terreo minao? no que rima coa sílaba ?ao? cun estilo e un efecto peculiar.
El Puto Coke iniciou en 2004 o proxecto ?Souldados? co rapeiro portugués Ace membro do grupo ?Mind da gap?.
En xaneiro de 2006 e tras máis de tres anos de espera, El Puto Coke presentou o seu novo disco ?Os luns ó Soul? que se distribúe gratuitamente dende a súa propia páxina web. Neste novo traballo, as producións do álbum repártense entre Serial (Mind Da Gap), Mundo (Dealenma), Juan Profundo e Dive Diboso. Ademais conta coas colaboracións vocais de artistas da talla de: Mundo (Dealema), La puta opepé. Woyza o Loco 23.
4. O Asunto
?O Asunto? é un colectivo formado no 2006, composto por Sucias Ratas, Sokez MC e DJ Zepo, Roke (SFC) e O´Ras (DGB). Colectivo concibido para intentar reunir os 4 elementos do Hip Hop nos directos. Sucias Ratas (Kobe, Jona, Iago e Sac) grupo afincado en Pontevedra e Marín, con varios concertos xa a súas costas e compartindo escenario con xente como Falsalarma, DeLaHoja, Bronkitis Crónica, Mito Escrito, Ogmios, KDS, SKA e Kaze, etc? están en proceso de gravación da súa primeira maqueta aínda que xa presentaran algún avance no seu MySpace en Internet, por outra parte Sokez é un MC de Pontevedra (Galicia) de 23 anos que leva nesto do Hip Hop nove anos xa. Empezou a introducirse nesta cultura, escoltando ata a saciedade as típicas cintas que te deixaba un colega, como calquera outro b-boy. Fai algo máis de dous anos, e grazas a DJ LaEse, coñeceu a DJ Zepo, Dj de dezanove anos con moi boas maneiras. Empezou a currar e a facer temas e o que saíu foi ?Non Hai Fallo?, unha maqueta que tivo unha moi boa acollida. Con este primeiro traballo queren expresar as súas vivencias relacionadas co entorno que os rodea e sobre todo aportar o seu gran de area a este aínda pequeno deserto do Hip Hop. Antón G. Seoane a.k.a. ROKE nace o 6 de Decembro de 1986 en Vigo. Os seus inicios no graffiti remóntanse ao 97, cos seus primeiros tags influenciado por Aley97 (VDS) e o graffiti que vía na rúa. Tras madurar no graffiti e pertencer a colectivos como a BEM ou a BVK, aséntanse en SFC, colectivo ao que pertence hoxe en día, composto por el e tres colegas do seu barrio (Dime, Moos e Mais), o cal obtivo recoñecemento pola súa gran adicción ó negro bituminoso, ó color prata, e ás grandes creacións en chapas. Roke caracterízase por ser un artista polifacético que realiza todo tipo de graffiti: Bombing, Murais (tanto letras como kekos), Street Art?Alternando entre un e outro segundo tempadas. Ademais, dende fai un par de anos iníciase na tatuaxe e tatúa ocasionalmente ata o día de hoxe nun local privado. Artista autodidacta que nunca recibira ningún tipo de educación artística ata hoxe, xa que formouse na Escola de Deseño Industrial de Ferrol
5. Tres Tristes Tigres
Tres tristes Tigres son un grupo nado en Pontevedra formado por 2 mcs (Risk e Lloyd) e un dj/produtor (O Pobre). A idea do grupo xurdiu cando os tres compoñentes decatáronse de que tiñan algo en común, unha paixón, un vicio, un medio para descargarse, par ver as cousas, para combater, para ser libre, para expresarse, para sentir, e sobre todo para vivir o día a día dunha forma diferente. O rap, a poesía, a música, algo que compartían, e no que tiñan un mesmo punto de vista, as súas formas de traballar, a súa temática, todo entre eles era moi similar, así que decidiron unirse e saír a luz como grupo.
¿Por qué se chaman Tristes Tigres?. Ademais do xogo de palabras que ten a frase do trabalinguas, represéntalles moito o nome, pois non é que a súa temática sexa puramente triste, pero é a era actual en moitos aspectos o é. Eles queren reflectir nas súas letras e música o que realmente senten, o que ven, o que é a realidade en si, non presumen de nada porque iso non é o que buscan, nin competir contra ninguén porque o único rival que hai agora é o que intenta reprimilos mentalmente. Eles queren unha reflexión sobre o que pasa no mundo, sobre o que pasa polas súas cabezas, problemas que calquera persoa, independentemente da súa orixe, lingua ou raza tamén ten. O consumismo abusivo, o estres, a obsesión por vivir de aparencias, a crítica ó sistema, á sociedade?, calquera tema deses pode caer sobre a pesada tinta do seu boli. Por iso calquera pode sentirse identificado cos seus raps, porque non van dirixidos pura e exclusivamente para a xente do movemento, senón que vai para quen o queira oír, dado que de momento, oír é gratuíto. Non lles interesan aqueles raps que non digan nada, que soamente sexan falar por falar, rimar por rimar, queren mensaxe.
Ten moitos proxectos, de momento están intentando dar concertos por onde se poida, e intentar gravar algún día nalgún futuro unha maqueta ou algunha referencia, para que a xente que queira escoite as súas cousas, non queren fama, senón compartir a súa música co máximo de xente posible, se iso leva á fama, a fama é algo inevitable.
6. Ogmios/Rap As Pontes
Ogmios é un grupo de rap de AS Pontes (A Coruña). Comezaron con isto do rap fai anos: uns pintando, outros bailando, outros rapeando. O primeiro compoñente de Ogmios (Troti) sacou unha maqueta no ano 2004 (?Rey de Reyes?) despois de cantar no Nabiza Rock III e compartindo escenario con grupos como Sobrinus ou Dr. Funkstein. Ó ano seguinte, Antón (Toninho da Soutsa) pasa a formar parte do grupo e xuntos repiten no festival Nabiza (esa vez como teloneiros de grupos como Barón Rojo, Avalanch ou Sol Lagarto). O 2006 foi un bo ano, xa que sacaron a súa segunda maqueta (Rap As Pontes) e tinxiron bolos en Santiago, Ourense, As Pontes, Lugo e vinosa, onde compartiron cartel con outros grupos galegos e estatais (Ambito K, FM, Ment, Underflow, Hades y Felix, Watios, Dria e Pablo, Sokez, Puto Chino e Nalis, Fundación Tony Manero, Pal Heli, entre outros). En todos estes concertos, os scratches correron a cargo de Adrián (Dj Trape), un coruñés colega do grupo. A mediados deste mesmo ano, e coincidindo coa incorporación de Fernando (Fosa) ao grupo sacarían a súa terceira maqueta (Demos-Traición). Na actualidade están a piques de sacar un novo traballo (Ogmios-Puntos de Vista) cun novo Dj, Pive e cun erudito do son, Dr. Obe. Por último, mencionar ós Faneca Morder Crew que os acompañan en tódalas viaxes e a todos os concertos.
7. O rap galego percorre Europa
Pertences a segunda xeración que deu a emigración galega por Europa. Rapean en castelán, francés, alemán e galego e teñen como centro de operacións as cidades de Xenebra, Schaffhausen ou Santa Cruz de Tenerife. Os seus versos falan da emigración e dos veráns na aldea pero tamén dos problemas cotiás que afectan ás suas vidas.
A web mafiagallega.com, dirixida por Francisco Fernándes, aglutina dende Suíza boa parte destes grupos que se expresan a través do rap e que están a serrar todo un movemento Hip Hop na diáspora<. Na actualidade, esta plataforma virtual canaliza e difunde o traballo de preto de vinte grupos entre os que se atopan bandas como Gale´n´raven, Gran Purismo, Xoko Suízo ou a propia Mafia Galega.
É un dos moitos e sorprendentes efectos colaterais que ten dado a emigración, un fenómeno que colle pulo nos últimos tempos baixo a firma de músicos que están a deixar fonda pegada nas escenas musicais de diferentes puntos do planeta.
Gran Purismo é un deles. Detrás deses dous termos agáchase Carlos Abad, fillo de galegos asentado en Schaffhausen, no norte de Suíza. Leva máis de dez anos sobre os escenarios, pegado a un micrófono rapeando. Neste tempo, arroupado polo boom que está a experimentar o Hip Hop en Suíza, conseguiu insuflarlle aire novo ao panorama musical do seu país con letras en castelán e en galego. O seu rap hispano, non ibérico, ten chamado a atención de bandas como Violadores del Verso, con quen colaborou no seu coñecido disco Vicios y Virtudes co tema ?Suizaragoza?. A peza, un interludio cantado con toque de jazz, sorprendeu no medio do rap escuro que caracteriza a Violadores e serviulle de plataforma de lanzamento no Estado.
Na actualidade traballa no que sería o seu primeiro longa duración, un disco que navega polo funky, o rock e o soul. Presentouse baixo o título Aventuras en el paraíso e será producido polo zaragozano Hahze.
A emigración en países como Suíza ou Francia é moi importante, segundo Abad, e o rap é o xeito que atopan para expresarse. Abad aínda que prefire non falar de movemento, porque non existe unha conexión profunda a nivel global, si que remarca que están a xurdir iniciativas en moitos puntos do planeta que teñen como denominador común o rap e as orixes galegas. Comenta que seguro que existen grupos en París, Marsella, Bos Aires que tiran deste tipo de música pero acontece que non dan a coñecer que son galegos. Neste sentido, destaca a iniciativa levada a cabo en solitario por Francisco Fernández coa posta en marcha da páxina mafiagallega.com, porque ?fixo moito por recoller os grupos da diáspora?.
