Momento da entrega do premio Johan Carballeira recitando o poema central do libro: Dun lago escuro.
...
nadamos de costas
só miramos cara ao ceo
debaixo de nós
podrecen os cadáveres que fomos deitando
no lago, para que ninguén vise
esta putrefacción que nos consome
esta verdade pestilente
...
Imaxes do acto, en que tamén participaron Lucía Novas, Mónica Camaño, Rosa Estévez, Xico de Cariño e Berta Dávila recollidas por Tokio:
Crónica da entrega do premio Johan Carballeira o pasado domingo 26 de maio recollida en Faro de Vigo:
Bueu honra a poesía
A Asociación Ricardo Gómez Buceta organiza a segunda edición do Festival Poético do Morrazo
A Asociación Cultural para o Debate Ricardo Gómez Buceta organizou onte a segunda edición do Festival Poético do Morrazo, unha cita que congregou a numeroso público no Centro Social do Mar de Bueu. O certame estivo presentado pola actriz Mónica Camaño e contou coa colaboración musical de Xico de Cariño, Xosé Pumar e Os Mulos.
O Centro Social do Mar de Bueu voltou a ser onte unha especie de altar consagrado á poesía. A segunda edición do Festival Poético do Morrazo serviu para pechar os actos celebrados en Bueu ao longo das últimas semanas con motivo do Día das Letras Galegas e volveu contar cunha numerosa afluencia de público. Nesta ocasión o certame foi tamén o marco elexido para a entrega do Premio Johán Carballeira de Poesía, que este ano foi para Marta Dacosta polo poemario "Un lago escuro", e para que a gañadora da edición de 2012, Berta Dávila, presentase o seu traballo, "Raíz da fenda", editado por Edicións Xerais.
O festival estivo organizado pola Asociación Cultural para o Debate Ricardo Gómez Buceta, que contou coa actriz canguesa Mónica Camaño como mestra de cerimonias. Neste 2013 cúmprense precisamente 150 anos dende a publicación de "Cantares gallegos", o poemario de Rosalía de Castro que serviu para rachar co baleiro dos Séculos Escuros. Por iso a primeira parte do acto consistiu nun recital deste poemario.
Os organizadores quixeron tamén brindar unha homenaxe a un veciño de Bueu, José Diz, que é o compositor da famosa canción "Cantemos galego", un himno que naceu como canción de Entroido a principios da década de 1970. O tema fíxose logo moi coñecido polas versións doutros artistas, como A Roda.
José Diz, agora xubilado, voltou colaborar nos últimos anos co Entroido de Bueu xa que forma parte da comparsa Os Mulos, que tamén participou na homenaxe ao autor de "Falemos galego".
Reproduzo a seguir un poema de Ramiro Torres a propósito do meu libro Aquática alma:
AQUÁTICA ALMA
Para Marta Dacosta, com afecto.
A alma da lava acha-se
sob as unhas do coração,
sume a dor no cérebro
azul da noite enquanto
as mãos penetram na
superfície do silêncio e
tocam mulheres ancoradas
no sangue da memória,
a escrever os seus nomes
na matriz do universo.
Elas caminham sobre
as pálpebras do olvido,
batendo no interior da
história, habitadas por
jardins trabalhados à
sombra do frio, transidas
por um ardor único que
retumba contra o medo:
as suas vulvas palpitam
no esplendor do verso,
na casa explodida de onde
emergem brandindo a luz
como aves de um oceano
invisível no centro do cosmos.
Reproduzo a seguir a entrevista realizada por Carme Vidal para Sermos Galiza
Marta Dacosta: "A través da poesía retrato a mentira da nosa sociedade"
Con dun lago escuro Marta Dacosta vén de gañar o Premio Johán Carballeira do Concello de Bueu. A poeta leva xa máis de vinte anos na escrita e nesta entrevista debulla para nós o novo libro, a súa traxectoria e a súa face máis comprometida coa lingua, o ensino público e o país.
Dun lago escuro é o novo libro de Marta Dacosta nunha traxectoria de máis de dúas décadas nas que viron a luz títulos como Crear o mar en Compostela, Pel de ameixa, As amantes de Hamlet ou Acuática Alma e que mereceu premios como o O Grelo, González Garcés ou Martín Códax.
-Despois de Acuática alma (Espiral Maior, 2011) vén de gañar o Johán Carballeira con dun lago escuro. Por que de novo o recurso á auga?
A realidade é que, certamente, emprego moito elementos líquidos como símbolos. O mar está moi presente, mais non só o mar senón tamén fervenzas e ríos, auga en movemento. As fervenzas aparecen en Acuática alma, como alma en movemento, con moita forza. Agora a auga é metáfora do que se quere expresar no libro, alegoría dunha realidade na que vivimos todos e cada un de nós como di un dos poemas. O que se traslada é que imos na vida como se estivésemos nadando de costas nun lago, mirando para o ceo, ignorando o que hai debaixo de nós. Enganámonos mirando o ceo limpo e azul sen reparar nos cadáveres que están no fundo, no lago. Vivimos na mentira e nunha realidade que é só aparente. Por iso emprego a metáfora do lago, no que parece que nada acontece mais está escuro e no fondo, que hai? Pode haber lama, mais tamén putrefacción.
-Por iso o seu lago, como o noso tempo, é escuro?
Non é transparente, non se pode ver o fondo, non podes ver o que hai debaixo da auga.
-Explica con claridade o tema, custoume ben máis entender o argumento do xurado cando di ?tinturas de crítica social que van de mans dadas coas luzadas de afirmación xenérica e as reflexións a propósito de trabes temáticas como a incerteza?. A que se refire?
O libro é circular, os poemas falan de cuestións parellas e volven de novo ao símbolo do lago. Aí está a circularidade e a presenza da crítica social aínda que o libro tamén é abstracto. O que quero dicir queda claro. Non digo que vivimos nunha sociedade putrefacta, o libro ten abstracción aínda que tamén hai poemas que relatan. A palabra mentira aparece no último e no primeiro poema. Reflexionaba no sentido máis negativo das connotacións da palabra mentira, mais ás veces non é buscada, é un engano. A memoria indúcenos a mentir, devólvenos unha imaxe do pasado que non é fiel, que se foi deturpando.
-Crítica social, mais non realismo, polo que di, non é?
Algún poema é máis directo, algún ten que ver mesmo co que escribín hai vinte anos. Volvín atrás, a Oito e medio, onde había un par de poemas cun ton semellante. Son os máis evidentes de crítica social, os menos alegóricos, aínda que busco un oco para a simboloxía, para o relato directo. Chamoume a atención a volta a aquel ton que utilizaba naqueles poemas, onde claramente se desenvolvía a crítica social. Acontece, poño por caso, cando se fala de individuos que se proclaman líderes e queren decidir por nós. A alegoría tamén pode conducir á crítica social. A nadadora que vai de costas sen avanzar!. Realmente estou relatando unha alegoría dunha situación social de quen non avanza, da que sofre, das situacións de hipocrisía absoluta.
-Por que pensa que se dá esa volta aos seus inicios poéticos? Como atopa as referencias naqueles primeiros poemas?
Reparei despois de telo escrito nesa relación. É unha crítica social que se asemella bastante a feita entón, mais o tema está sempre aí, a hipocrisía é permanente na nosa sociedade.
-Significa iso que na súa obra atopa unha liña de continuidade entre os diferentes libros?
A miña obra creo que cambiou mais este tema que centra o libro non é novo, malia que neste caso tome un novo protagonismo. A miña poesía foise espindo co tempo. Ás veces, para escribir utilizo a técnica do escultor de ir desbastando o texto, espíndoo de palabras até concentralo. Nese sentido, hai unha evolución clara. Perfilo os textos e procuro condensalos, prescindir de todo o que se poda. Trato de concentrar a mensaxe no menor número de palabras, do moi explícito ao suxestivo.
-A nadadora é a poeta?
Non necesariamente, pero ás veces si. En Acuática alma hai textos nos que me apropio doutras identidades, non hai biografismo, pero neste libro é moito máis difícil que non exista porque está máis próximo da xeración da emoción, relatando o sentimento ante esa situación. Nese sentido hai máis coincidencia entre o eu poético e a autora. Mais non é sempre necesario.
- A poesía súa é entón vivencial?
Ten moito de vivencial en canto parte dos sentimentos, para min a poesía é translación dunha emoción. Como un actor que se mete dentro dun personaxe para interpretalo. Non é como Hamlet, mais imaxina que é Hamlet. Como dixo Pessoa, o poeta finxe. Trátase dunha relación de interpreta
ción entre a autora e a voz poética na que as vivencias están presentes.
-Desde os seus inicios, hai xa máis de vinte anos, nunca deixou de recitar en público a súa poesía. Que potencialidade ten o xénero para ser compartido?
Para a poesía os recitais son unha boa ocasión de darse a coñecer. Fai que o poema chegue ao público lector. Hai persoas que se achegan aos libros despois de asistir a un recital. A poesía ten música e ritmo e necesita ser dita para completarse cos elementos que utilizas cando constrúes o texto. Faise plena cando a dis en viva voz, máis viva. O poema complétase porque están en acción todos os elementos.
-Ten tamén esa forza da acción social?
Sempre lembro cando Bernardino Graña nos puxo en Salvaterra a todos os alí presentes a corear o seu retrouso ?dos que a ninguén aman, librémonos pronto?. Tiña o valor de poñerse na cabeza e na boca da xente, as palabras transmiten pensamento e emoción. Incita, neste caso, a reclamar eses dous versos. Bernardino púñalle palabras ao que queriamos dicir. Tiñamos sentimento de satisfacción porque el atopara as palabras para nos expresarmos.
-A súa xeración, en especial da década dos noventa, festexaba a poesía de maneira colectiva en case toda parte. Como lembra aqueles anos?
Non tiñamos impedimentos en organizar actos e niso eramos privilexiados se pensamos nas xeracións de Bernardino, Manuel María, Novoneyra ou Avilés. Queriamos levar a poesía a toda a parte, non deixala pechada na gaveta. A poesía adoece de dificultades de difusión e reclamabamos a maneira de facer públicos os nosos textos, de compartilos, de acompañarnos coa poesía.
-Desde entón, ao meu ver, non volveu a existir unha idea tan forte de grupo na literatura.
Estabamos en Santiago e quen entraba en contacto con nós xa pasaba a formar parte do grupo. Estabamos os que recalabamos na cidade e aos poucos íase sumando Yolanda Castaño, Olga Novo, Celso Sanmartín, Estevo Creus... Compostela era máis capital porque aínda non se desenvolveran as outras Universidades e todos, cando menos, iamos rematar alí a carreira. O noso era un grupo aberto así que cando puxemos en marcha o proxecto editorial ?Letras de Cal? eramos dezaoito poetas cando no grupo inicial de finais dos oitenta non eramos tantos.
-Estes días, nos parabéns que lle mandaban a través das redes, destacaban o seu compromiso sindical e político. Como se levan estas dúas facetas?
Combaten duramente porque unha non deixa moito espazo a outra. Mais se es unha persoa comprometida coa túa lingua élo a todos os niveis, escribes e vas ás manifestacións. É certo que a xente se sorprende cando sabe que escribo porque me coñece como sindicalista e tamén cando me coñecen como poeta sorpréndelles que sexa sindicalista. Algunhas persoas ao me felicitar claro que facían referencia ao meu perfil social, porque se senten orgullosas de que unha persoa que se significa socialmente se vexa recoñecida na súa obra literaria, supoño que é como se se sentisen un pouco recoñecidos eles e elas mesmos, os meus compañeiros do sindicato, por exemplo. No plano persoal combaten unha con outra, hai a quen lle chama a atención que teña tanta presenza social e mesmo así escriba. As persoas non podemos evitar ser prexuizosas e ás veces esa faceta fai que a obra sexa lida doutra maneira. Imposíbel de non facelo. De todas maneiras, para min o importante é ser consecuente e coherente coas miñas ideas. Estar en paz comigo mesma e só así o consigo, co compromiso e a escrita.
Este poema escrito a finais dos 80, foi publicado hai 20 anos. En 1993, meses antes de que se publicase o meu primeiro libro de poesía: Crear o mar en Compostela.
O poema está incluído na carpeta 8 e médio de Edicións do Dragón, un artefacto poético que existiu grazas a Paco Souto, Miro Villar e Fran Alonso e que dinamizou as publicacións poéticas dos primeiros noventa con estas carpetas manufacturadas, en que as autoras deixabamos á vista a nosa caligrafía imposíbel.
Lembro que a carpeta foi presentada nunha sala de teatro santiaguesa que hai tempo que non existe. Nesta carpeta recollíanse poemas de Isolda Santiago, Chus Pato, María Xesús Nogueira, Carmen Lobón, Rita, Ana Romaní, Iolanda Aldrei e eu mesma.
Volvo a ela hoxe, vinte anos despois, reproducindo este poema, porque o seu ton é o que reaparece nalgúns dos poemas que forman parte do libro Dun lago escuro, que acaba de recibir o XVI Premio Johan Carballeira de Poesía.
´Non quero unha lectura plácida, senón impactar ao lector´
O seu poemario "O lago escuro" é unha reflexión sobre a mentira e as apariencias
A viguesa Marta Dacosta é a gañadora da decimosexta edición do Premio Johán Carballeira de poesía co libro "Un lago escuro". O xurado destacou o seu "elaborado xogo simbólico", o seu discurso "fondamente parabólico" e a crítica social que subxace no mesmo. A entrega do premio será o vindeiro domingo, coincidindo coa segunda edición do Certame Poético do Morrazo que se celebrará no Centro Social do Mar de Bueu.
-Como recibe este galardón, xusto cando se celebra o Día das Letras Galegas?
-Foi unha sorpresa porque pensaba que xa fora fallado e xa case me esquecera del. É unha gran alegría porque significa que o libro vai ser publicado e ese é o maior premio que lle poden dar a un autor.
-Creo que a noticia chegoulle xusto antes dun acto con motivo das Letras Galegas.
-A verdade é que me avisaron nun momento un pouco conflictivo (risas). Estaba a piques de presentar un acto sobre Rosalía de Castro e ao final fixen o que puiden porque tiña a cabeza noutro sitio (risas).
-Recibiu con anterioridade premios como o Martín Codax ou o González Garcés. Que significa este Johán Carballeira?
-Nunca te acostumas a recibilos e cada vez que o recibes é como se fose a primeira vez. Neste caso síntome moi honrada porque tamén significa erguer a bandeira do nome de Carballeira, que foi duramente represaliado e merece ser recoñecido e que se lle faga xustiza.
-Xa tivo a oportunidade de ler o ditame do xurado e os seus argumentos para a concesión do premio. Coincide coas súas apreciacións?
-Si. Coincido no sentido de que o poemario quere ser un texto alegórico e ao mesmo tempo circular porque hai unha intención de construcción de libro máis que de poemas. Tiña a vontade de construír un texto que reflexionase ao redor dunha cuestión concreta.
-O xurado fan fincapé no carácter simbólico do texto e na crítica social do mesmo.
-O libro contrúese a través dunha alegoría, que é a do lago: unha superficie que reflicte un ceo transparente, claro e diáfano. Todo positividade. Mais un lago non é simplemente a súa superficie, senón que tamén é o que hai debaixo desa lámina de auga. - aí hai un lago escuro, no que apodrece todo canto tiramos dentro. Este é un libro sobre a contraposición entre o que parece e o que é, contra a mentira ou sobre a mentira. O que tento é reflexionar dunha maneira poética, e polo tanto emocional, sobre a mentira, o engano, a traizón, a hipocresía. En definitiva, que as cousas non son o que parecen e que as veces vivimos unha realidade que é mentira porque é unha apariencia, non o fondo.
-Coincide co que dí sobre vostede mesma na páxina da Asociación de Escritores en Lingua Galega: "Procuro escribir co corazón, co firme propósito de revolverlle o estómago ao que se senta fronte aos meus poemas".
-É unha forma de falar! (risas) O que quero é impactar, conmover ao lector, que se mova da súa cadeira. Non busco unha lectura plácida, senón que o lector teña unha reacción, que se produza algo dentro, xa sexa alegría, ira ou compaixón.
-Celébrase agora o Día das Letras Galegas. Cal é o diagnóstico da lingua e da cultura?
-A cultura no seu conxunto non pasa por un dos seus mellores momentos. Vivimos nunha situación involutiva alarmante e hai que lamentar, incluso denunciar, que en contra do esperable, que é que todos defendamos a nosa lingua e cultura, iso non é así. Temos un goberno que non aposta pola lingua galega e pola cultura. Publicar hoxe na nosa lingua é complexo e isto tamén é resultado dunha política institucional da Consellería de Cultura, que reduce nun sector que tamén aporta moito ao PIB.
A foto de Suso Bermello na manifestación de Queremos Galego este 17 de maio.
Tal día coma hoxe, en que nos mollaremos unha vez máis pola lingua acudindo á manifstación de Queremos Galego (na que de certo estaría Vidal Bolaño se vivise), traio a este meu caderno as palabras de Vidal Bolaño ditas en 1998, en Lisboa, na Universidade Nova, no marco das Xornadas Xornadas das Letras Galegas en Lisboa.O seu relatorio titulouse: Perspectivas do teatro galego actual e segue estando vixente en moitos aspectos.
"... as diferencias e os conflictos entre o teatro independente español e o teatro chamado das nacionalidades, e mesmo os deste consigo propio. Diferencias e conflictos que no primeiro dos casos se puñan de manifesto, fundamentalmente, na distinta (por non dicir contraposta) concepción que cada quen tiña da chamada descentralización teatral; e no segundo, no diferente grao de compromiso coa lingua e coa razón de ser mesma dun teatro galego de seu.
Moitas desas diferencias mantivéronse latentes ó longo do tempo, e mantéñense aínda hoxe. Algunhas delas agora xa de xeito evidente, como acredita o apoio co que conta por parte de determinado sector da chamada profesión teatral, o anuncio, e ó parecer irremediable posta en escena, de catro esperpentos de Don Ramón María del Valle Inclán, en español, por parte do CDG. E anque non impediron que agromara un movemento de dimensións artísticas e sociolóxicas impensable ben poucos anos antes, moi ben puideran ser unhas das causas que ensombrecen o noso presente e coutan a posibilidade certa de que o teatro que andamos a facer poida chegar a ser tido algún día como propio por esa parte da sociedade galega que o demanda e o quere. Hoxe non hai un teatro galego, senón moitos. E as diferencias non se dan tanto nas poéticas, cousa desexable e ricaz, como no entendemento que cada quen ten da razón de ser mesma dese teatro ó que non obstante ternos dereito. De par de quen segue a tirar da tradición, prolonga-lo xa feito, sen renunciar a posicionamentos críticos co pasado, pero sabéndose parte dun proxecto de futuro colectivo, conviven moitos dos que nunca tiveron ningunha fe nese proxecto, ou que mesmo se opuxeron a el, xunto con aqueloutros dos que nunca faltan nestas merendas, que nin viron nin verán no teatro máis cousa ca un medio no que tentar resolver precariedades laborais, busca-lo éxito ou satisfacer cativas vaidades persoais.
Algo debía saber verbo disto García Lorca, cando afirmaba: "...o teatro que non atende á pulsación social, á pulsación histórica, ó drama do seu pobo e á xenuína cor da súa paisaxe e do seu espírito, a través do riso ou das bágoas, non ten dereito a se chamar teatro...". Con toda seguridade moito do teatro que estamos a facer hoxe é un teatro así. É un teatro que non merece levar tal nome. De que se queira e se saiba diferenciar cál é o un e cál o outro, depende en gran medida o noso futuro. Porque Lorca dicía máis cousas, dicía tamén que: "Un pobo que non axuda e non fomenta o seu teatro, se non morreu aínda, está moribundo". E no feito de que o noso presente non sexa todo o satisfactorio que podería, algunha outra responsabilidade hai, ademais das nosas, que apuntan a que a nosa sociedade, ou polo menos determinados estamentos políticos, administrativos e culturais dela, con claras responsabilidades nesta materia, senón están moribundos xa, mostran signos de padecer algunhas terribles doenzas.
O noso discurso enúnciase no marco dunha cultura en cuestión, que despreza tanto como ama os seus valores propios, entre eles a lingua. O simple feito de que a palabra teatral sexa enunciada en galego, é causa de que un importante sector da nosa sociedade considere que non nos diriximos a ela ou que mesmo o facemos contra ela.
Malia o recoñecemento do que son obxecto os nosos autores dentro da literatura dramática peninsular deste século, seguen a ser uns descoñecidos entre nós. Fóra dos libros do Centro Dramático Galego e da colección Teatro nas Aulas da ASPG, non existe ningunha editorial que manteña compromiso ningún co teatro. O ensino, de tanta importancia dinamizadora en canto á lectura e á existencia mesma doutros xéneros e ó coñecemento da obra dos nosos escritores, ignora case absolutamente o teatro en canto feito literario, e só tanxencialmente se achega a el en canto feito escénico."
Este xoves 16 de maio, a minutos de iniciarse o acto das Letras Galegas no Centro Cultural de Peitieiros, que eu presentaba, recibín a chamada do Concello de Bueu. O seu técnico de cultura, Xabier, comunicábame a concesión do premio de poesía Johan Carballeira.
O Xurado estivo composto por Daniel Costas, Berta Dávila e Armando Requeixo, cos que falaba mentres os asistentes ao acto das Letras agardaban pola presentadora.
Reaccionei como se fose o primeiro premio da miña vida... parece mentira que pasen os anos e haxa cousas para as que non maduremos.
"O xurado destacou o elaborado xogo simbólico do poemario, alicerzado nunha arquitectura esférica onde o lacunar de ameaza escura recolle un discurso fondamente parabólico, con evidentes tinturas de crítica social que van de mans dadas coas luzadas de afirmación xenérica e as reflexións a propósito de trabes temáticas como a incerteza, a caída, a soidade, o silencio, a anonimia ou a rutina esgazadora."
Este xoves 9 de maio a Plataforma Galega en Defensa do Ensino Público, integrada por máis de 11 entidades representantivas de toda a comunidade educativa, nais e pais, alumnado e profesorado, convoca folga no Ensino público contra a LOMCE.
A mal chamada Lei para a mellora da calidade educativa é unha verdadeira agresión ao ensino público, unha involución de máis de 50 anos que nos leva a antes de 1970 coa imposición das reválidas, o desprezo á nosa lingua, a potenciación da relixión, a dirección unipersoal dos centros (até o extremo de poder rexeitar profesorado), o modelo da empresa privada ou o incremento dos concertos ao ensino privado, mesmo aínda que discriminen o alumnado por razón de xénero. A LOMCE é unha lei que aposta pola privatización do ensino, mercantilista, españolizadora, centralista, antidemocrática, antipedagóxica, confesional...
Desde que en outubro se fixo público o primeiro borrador, a Plataforma considerou a necesidade de realizar un labor de concienciación e difusión do que este borrador significaba. Ao tempo iniciaba as mobilizacións necesarias coas que facer efectiva a nosa oposición nas distintas cidades galegas e outras localidades.
Durante o mes de marzo preparouse a seguinte mobilización, os peches que tiveron lugar no mes de abril en máis de 15 localidades galegas, que se iniciaron o 9 de abril en Compostela e remataron o 26 en Pontevedra e nos que participaron máis de 3000 persoas que acudiron aos peches para manifestar a súa oposición á LOMCE.
As entidades que compoñen a Plataforma realizaron tamén outras accións, como as intervencións nos Consellos Escolares de Galiza e do Estado (que abandonaron), a manifestación estudantil de 6 de febreiro ou a recollida de sinaturas contra a LOMCE entre o profesorado realizada pola CIG-Ensino e que superou as 10.120.
A folga do día 9 é un paso máis neste calendario de mobilizacións. Con todo debemos manifestar a nosa desconformidade co feito de que non se contase con esta Plataforma nin coas entidades que dela forman parte para consensuar a data, deixando á marxe ás galegas e aos galegos, até o extremo de propor unha data que é festivo en varias localidades, entre elas Compostela.
Máis de seis meses traballando para esixir a retirada da LOMCE. Estes días fanse os últimos esforzos, volvendo realizar charlas e falando cos sectores implicados, nomeadamente facendo asembleas co profesorado que está chamado a apoiar a folga ese día.
E ademais a Plataforma Galega en Defensa do Ensino Público convoca manifestacións para nos facermos visíbeis. Estar nas rúas ás 11:30 h. este xoves día 9 vai ser a nosa forma de dicir que SI estamos en folga, como alí se pode ver, e SI saímos á rúa para demostralo. A nosa presenza nas rúas será a máis contundente contestación a unha Consellaría de Educación que non quererá aceptar os datos de participación.
Convócase a folga para pechar as aulas e estar na rúa e algunhas sabemos que até as nais e os pais virán canda nós para se deixaren ver nas rúas das vilas e cidades e deixaren claro que non, que non estamos de acordo e por iso
Poemas Dun lago escuro no Diario Cultural desde o día 27 de maio:
Reproduzo a seguir un poema de Ramiro Torres a propósito do meu libro Aquática alma:
Reproduzo a seguir a entrevista realizada por Carme Vidal para 
Este poema escrito a finais dos 80, foi publicado hai 20 anos. En 1993, meses antes de que se publicase o meu primeiro libro de poesía: 
No Faro de Vigo, edición do Morrazo, publícase hoxe unha entrevista con motivo do XVI premio Johan Carballeira de poesía.
Tal día coma hoxe, en que nos mollaremos unha vez máis pola lingua acudindo á manifstación de Queremos Galego (na que de certo estaría Vidal Bolaño se vivise), traio a este meu caderno as palabras de Vidal Bolaño ditas en 1998, en Lisboa, na Universidade Nova, no marco das Xornadas Xornadas das Letras Galegas en Lisboa.O seu relatorio titulouse: Perspectivas do teatro galego actual e segue estando vixente en moitos aspectos.
Este xoves 16 de maio, a minutos de iniciarse o acto das Letras Galegas no Centro Cultural de Peitieiros, que eu presentaba, recibín a chamada do Concello de Bueu. O seu técnico de cultura, Xabier, comunicábame a concesión do premio de poesía Johan Carballeira. 
Este xoves 9 de maio a Plataforma Galega en Defensa do Ensino Público, integrada por máis de 11 entidades representantivas de toda a comunidade educativa, nais e pais, alumnado e profesorado, convoca folga no Ensino público contra a LOMCE.