|
|
|
|
|
|
| 2013 |
|
 |
|
|
|
|
| Vertixe |
|
 Vertixe.
Algo que me oprime o estómago e me infunde pánico.
Esa é a sensación diante dun novo libro.
Non sempre é igual. Con algúns libros agudízase. Sucedeu con En atalaia alerta. Sucede porque é como abrirse en canal. Mostrarse publicamente. Espirse ante todos. Mais un espido que vai máis alá de mostrar o corpo e as súas imperfeccións. Iso sería moito máis doado.
Cada novo libro que sae á luz a vertixe volve.
É paralizante. Apenas podo abrir o libro. Reler.
Virán as presentacións, se veñen, e aferrareime a un feixe de poemas tentando mostrar o que o libro é. Mentres o libro segue fechado.
E anos adiante, volverei a el, abrireino como un libro calquera e talvez me sorprenda ante os poemas. Sucedeu con Setembro. Sucedeu que redescubrín uns poemas que a memoria tiña esquecidos.
Sorprendinme de os ter escrito.
Vertixe.
|
|
|
|
|
| Como falar e escribir en galego con corrección e fluidez |
|
 Velaquí o texto que preparei para a
Presentación de Como falar e escribir en galego con corrección e fluidez de Carlos Callón
EOI de Vigo, 16 de decembro de 2013
Un día do outono de 2012 Carlos Callón chamoume para me dicir que me deixaba un exemplar do seu Como falar... no local da CIG en Compostela. Eu fiquei sorprendida polo agasallo, mais aínda me sorprendín máis cando me dixo que me citaba no libro. Quedei intrigada pois non me teño eu, neofalante viguesa, por un modelo de corrección lingüística, máis alá do meu afán de saber e mellorar a miña lingua como for.
Así que, unha vez que recollín o libro procurei o motivo de me citar nel e levei outra grande sorpresa. Carlos recollían unha anotación do meu caderno na rede, unha desas que etiqueto como ?cousas da lingua? e na que daba conta do uso sintáctico do verbo gustar. Servía para exemplificar que este verbo en galego, igual ca no portugués, ten tamén réxime preposicional, e polo tanto tan correcto como dicir gústame o galego é dicir gusto do galego, tal e como di a Tía Rosa, unha tía por afinidade que vive na parroquia de Vilasobroso, en Mondariz.
Vaia, a Tía Rosa non sabe que a citan nun libro, aínda máis, un libro que fala da corrección na escrita e na fala. E tampouco sabe que eu sigo anotando todo canto sae da súa boca e a min me parece curioso. Porque cando estou con ela, en moitas ocasións acabo por tirar de libreta e comezo anotar palabras que non sabemos, como butefa, para as cabazas, ou aínda estes días porco lañés, para os que habitualmente denominamos porcos celtas. E deixádeme que aproveite a presentación deste libro, para recomedarvos que tamén vós levedes a vosa libretiña e tiredes dela neses momentos en que persoas de idade regálannos palabras que non usamos diariamente, e que cómpre anotar para que sigan vivas, como as bolachas de que Callón fala neste mesmo libro.
Nese mesmo outono de 2012 un día, pola curiosidade do título, abrín xustamente por ?as bolachas e o pobo? e comecei ler. Cando me dei conta ía varias páxinas máis adiante, e xa lera sobre a colocación do pronome ou as sete vocais do galego. E é que o libro engancha, quen o diría, non? Que un libro que sen chamarse gramática, nin estruturarse nos clásicos capítulos de semántica, fonética, morfoloxía e sintaxe, xustamente vai repasándoos todos ao falarnos das palabras perdidas e inventadas, de como se xuntan as vocais cando falamos e o galego cerrado (moi común entre as/os filólogas/os, por certo) das diferenzas entre cantara e cantase e mesmo da construción de gustar con suplemento, como pode enganchar? Porque se fai de maneira amena e, por veces, até divertida. E, sen saber se a Carlos Callón lle parece ben, para min o seu libro é: unha gramática divertida.
O caso é que lin o libro de cabo a rabo, aínda que xa me sabía todos os puntos dos que vai tratando. Ben, todos non que algunhas cousas tamén aprendín eu, por suposto, que nin o sei todo, nin lembro a totalidade do que aprendín.
Cando o inverno ía rematando atopeime un día coa escritora e profesora Marga do Val. Marga carrexaba sobre o brazo varios libros. O que estaba por riba de todos era Como falar... E puxémonos falar del. Marga recomendárallo ao seu alumnado de Bacharelato e pareceume un grande acerto, pois é unha lectura axeitada para eles. Entón anotei para min que en canto volva ás aulas e teña alumnado de bacharelato farei outro tanto.
Este persoal percorrido a través do libro de Carlos Callón quería pór de manifesto o que pensei o primeiro día que me puxen a lelo: estamos ante un acerto, o acerto de tratar temas que adoitamos dicir que nos aborrecen de xeito atractivo e así aprendermos máis sobre o noso idioma propio animándonos a que sexa o idioma en que vivimos.
O libro ábrese cunha afirmación rotunda e certa: sabemos máis galego do que pensamos, pois claro que si. As que somos neofalantes temos comprobado en persoa esta afirmación de Pilar García Negro, unha realidade que é como o trampolín desde o que lanzarnos á piscina do idioma, sen medo e sen pausa, aprendendo cada día un pouco máis.
Carlos Callón remata este capítulo 0 que serve de introdución ao libro falando da importancia de coidarmos a linga e sermos esixentes coa nosa fala e a nosa escrita. E así debe ser, pensemos que así actuamos en xeral na nosa vida, procurando facer ben as cousas: no ámbito laboral, no doméstico, esixíndonos cada día máis a nós mesmas. Por que non ser igualmente esixentes no plano do idioma? Debemos selo e podemos selo, hoxe temos nas mans unha ferramenta para acadar ese obxectivo, acheguémonos á súa lectura e atoparemos exemplos prácticos de moita utilidade para mellorarmos os nosos usos lingüísticos.
Se aínda non o lestes, non sei a que agardades, estades tardando.
|
|
|
|
|
| Argola |
|
 Argola está impreso e á venda.
Sae á luz grazas a que foi merecedor do I premio de poesía O Figurante, xunto co libro de Eli Ríos, María.
Publícao, loxicamente, O Figurante Edicións e o deseño da portada é de Tokio, Alfredo López.
Eu, claro, estou encantada. Así que deixo aquí o primeiro poema, o adro deste libro para que o vaiades coñecendo un pouco máis.
RELEDES o pasado
e cómplices aceptades a mentira
a ocultación de todo o que legamos
dos usos que non puideron derrubar
enraizados na base da vida
nos piares das casas en pé
traduciron ao seu xeito a nosa herdanza
escribiron ao seu modo esta memoria
apropiáronse do que os reforzaba
e fixeron de nós inspiración divina
ferramenta útil para a alienación dos corpos
e así refixeron as noites sen rubor
envolvendo no mesmo relato concupiscente
as horas da vida e o desexo
co insán obxectivo da condena
colgando da historia o sambenito da impudicia
castigando para sempre a carne perfumada
aniquilando a liberdade
construíndo unhas novas argolas
escravos para sempre e por vontade
por amor ao seu único deus
|
|
|
|
|
| Humildade |
|
Poema publicado na Revista Incomunidade, Edición 17, de novembro de 2013:
humildade
escoita o gurgullar do teu sangue
veloz ou calmo
baixa polos brazos e chega até os máis finos capilares dos dedos
permite que sintas a forma das teclas
que adiviñes a silueta que nelas aparece
que os dedos que non ven
maxicamente acerten coa letra exacta
para darlle forma a isto que estás pensando
considera que un día a calor ou a luz
un lugar, algo que faltaba
tantas cousas que sobraron
moldearon a forma que hoxe te condena
a erguida costa do bípede
tan pesada para a articulación sacroilíaca
e medraches pensando que eras a etapa final
o éxito agardado despois do caos
non
só es outro elo da engrenaxe
podías non ser un ser bípede
ou erguido
podías carecer de extremidades motoras
desa asimétrica recubrición pilosa
manterías o orgullo da especie
esa superioridade vaidosa se camiñases sobre membranas
ou das túas costas nacesen aletas escamosas?
como sería o teu xesto corporal
apoiada nun rabo que te sostivese sen te sentares?
imaxinas acaso como contemplarías as persoas que desexas
se os teus ollos se colocasen a cada lado
dun cranio dividido por un peteiro de rapina?
e por que non
por que non iamos ser tamén a alma que movese
os tentáculos e os brazos cefalopódicos
entre os que cuspir diplomaticamente borra?
escóitate
es sangue que circula
unha articulación que se inflama
ollos que se irritan febrís
a dificultade de respirar
a escordadura
inclinación antinatural
ao fin
unha malformación máis
que soubo adaptarse
que colonizou o espazo
que loita contra o tempo
|
|
|
|
|
|
|
