|
|
|
|
|
|
| Adeus 2007, adeus. |
|
 (imaxe do deus Janus que lle dá o seu nome ao mes de xaneiro)
Entre os propósitos para o novo ano duns e as contas pendentes deste 2007 doutros, o ano despídese deixándonos páxinas e páxinas a propósito do falecemento de Xosé Cuíña, demostración inequívoca do culto á morte, esa que nos mellora aos ollos da rúa. Tamén morreu Xaime Quesada e polo de agora non ocupou o pintor galego recoñecido a nivel mundial tantas páxinas coma o político do PP defenestrado polos seus compañeiros de partido, será porque a cultura é menos importante, malia o prestixio e a traxectoria do pintor.
Así comeza o artigo que lle adico a este ano e que se publica hoxe en Gznación.com. Nel hai unha referencia a unha polémica sobre a calidade da literatura galega que deu lugar a un artigo de Manuel Rivas que recomendo ler.
E a 2007 despedireino como merece e abrireille as portas a 2008. Bo ano para para todos vós, porque o desexo da utopía debe movernos como engranaxes do mundo que somos, guiarnos porque nada está escrito, só os nosos propósitos, eses en que debemos teimar, aínda que a nosa teimosía non teña fin. |
|
|
|
|
| O derradeiro libro que leo este ano |
|
 O derradeiro libro que leo este ano é Fundaxes de Martín Veiga, premio Fiz Vergara Vilariño. Poesía que nos fala da memoria. Uns versos a xeito de sinopse do libro:
"Semella transcorrer a vida
entre a indiferencia
e o temor
neste tempo de reconstrución
en que agora me sorprendo a min mesmo
neste tempo alleo
á experiencia do recordo
un tempo fragmentario
en constante disolución
como a memoria
como uns ollos a brillar
nas tebras das estancias
un mundo escuro desfeito en cinzas
na quietude e mediatarde
das lagoas outonais."
E estes os versos dos que máis gustei:
"que acaso a poesía
sexa só unha forma de restituír
un tempo que resulta tan distante
un xeito de recuperar a vida
das ruínas do pasado
das brumas espesas
que envolven as olladas" |
|
|
|
|
| Esteiro de noites falecidas |
|
 Este é o título do poemario de Isidro Novo que rematei de ler hoxe mesmo. O libro foi publicado por Espiral Maior e recibiu o IX premio de poesía Concello de Carral.
Desde que lin a Isidro por primeira vez (Súa de si) decidín seguir a súa traxectoria literaria, e aquí estaba este libro.
Deixo para vós, para que degustedes e para que vos provoque o desexo de procurar o libro, os seguintes fragmentos do primeiro e derradeiro poema , tamén como unha mostra deste esteiro de noites falecidas, co seu bafo neboente e escuro, unha derrota negra que nos impregna até os ósos:
"A ninguén ha de importarlle
que outra vez a noite tinga de clareza
sen ningún tesón que a motive
nin que un corazón se rompa
no máis recóndito do silencio
..."
"E todo volvía sen ter ido
porque non existía nada entre antes e despois
nin ninguén percibía se era ou fora
nin ninguén sabía se estaba só ou deshabitado
..."
|
|
|
|
|
| A aurora boreal en galego |
|
 Xa sei que hoxe por hoxe somos utilizados indirectamente polo mercantilismo para facer publicidade, seino, mais neste caso voume deixar utilizar conscientemente. Veredes por que.
Estes días previos ao Nadal xusto se puxo nos cines a película La brújula dorada, ao mesmo tempo que aparecía nas librerías o libro do mesmo título, obra do inglés Philip Pullman. A película resultoume particularmente interesante, entre outras cuestións porque as personaxes ás que dá vida o autor teñen como característica diferenciadora o seu daimon, na película un animal que se identifica coa persoa e que como ela sofre, e que con ela actúa e pensa. Interesante ademais porque esta obra de Pullman ten fontes literarias e culturais recoñecíbeis, e non se limita a construír un mundo de fantasía, senón que o fai cun discurso moi concreto, que non lle pasou desapercibido á Igrexa católica, quen rapidamente censurou a obra.
Así que pensei que regalar o libro que dera lugar á tal película era unha boa idea, especialmente porque saíra ao mesmo tempo en galego ca en castelán. E iso fixen (Sshh! que non se entere), comprei A aurora boreal, pois ese é o seu título. E por iso escribo, porque o libro ten un pequeno defecto, unha portada pouco chamativa, ou menos chamativa cá da versión española, ademais de que os libreiros é esta última a que poñen no escaparate. Así que xa volo digo, hai versión galega, que non se vos pase se tedes un adolescente ao que agasallar.
Por certo, que outra das miñas curisosidades era que habían facer coa tradución do título, Northern Lights en inglés, cando a tradución ao castelán fora La brújula dorada, pois traducírono como corresponde por A aurora boreal e puxéronlle unha faixa na que se pode ler que o libro é a novela en que se basea a película La brújula dorada, boa solución. |
|
|
|
|
| Cazar instantes |
|
 Estou rematando de ler o libro El cazador de instantes de Rafael Argullol. É un libro que comeza co capítulo "En medio de la travesía" no que entendo que o autor quere facer unha exposición de motivos que o levan a presentarnos este libro, un compendio de pensamentos que transitan entre a súa forma de prosa e á súa vocación de poesía.
Do libro interesoume particularmente o que di da memoria:
"A memoria é un tribunal permanente aínda que arbitrario: premia gratuitamente e castiga con xenerosidade... constrúe o relato da nosa vida, que diverxe, cando non se opón, do relato oficial que tendemos a legalizar."
Como libro que é de pensamentos, a lectora poderá atopar nel algunhas frases que a engaiolen particularmente. Estas son as miñas:
"Quero descansar na túa compaña do peso que soporto por aparentar ser eu mesmo".
"Dominar a memoria, seleccionando e desbotando as lembranzas con total liberdade e impunidade, sería unha das formas de habitar o paraíso." |
|
|
|
|
| Aniversario de noso |
|
 (tumba de Pascual Veiga en Mondoñedo)
Cumprénse cen anos.
Vontade e esperanza dos homes e mulleres que son o alicerce sobre o que nos erguemos.
Os bos e xenerosos
a nosa voz entenden
e con arroubo atenden
o noso ronco son,
mais sóo os iñorantes
e féridos e duros,
imbéciles e escuros
non nos entenden, non.
Os tempos son chegados
dos bardos das edades
que as vosas vaguedades
cumprido fin terán;
pois, donde quer, xigante
a nosa voz pregoa
a rendezón da boa
nazón de Breogán.
|
|
|
|
|
| A xanela |
|
 Hai moitos anos asistín a un recistal en Betanzos convidada por Suso Torres, a través de Rafa Villar. Foi entón cando coñecín á xente da Asociación Cultural Eira Vella, os responsábeis da revista A Xanela, en Betanzos.
A revista resiste o paso dos anos, aí está aínda. O venres recibín o número 24, porque a xente de Eira Vella é constante, enviouma durante todos estes anos, malia eu non me dignar respostarlles con algunha colaboración. Até este verán, que me lembrei e lles mandei un poema, o mesmo que bautiza esta "xanela": Acuática alma.
Un saúdo para a xente de Eira Vella, e para Suso Torres, un saúdo e o meu desexo de que sigan así, tan empeñados en levar adiante o traballo cultural. E tamén, por suposto, o meu agradecemento. |
|
|
|
|
| Profundidade de campo |
|
 Xa dicía o outro día que estaba a ler Profundidade de campo, de Yolanda Castaño, o último premio de poesía Espiral Maior. É un deses libros que unha vez aberto non se pode deixar até o final, un interesante poemario que me deixa unha dúbida, non sabería dicir se estou ante unha defensa ou unha denuncia da beleza, da beleza física e canónica da muller.
Porque sinto que estes versos ...
Se non poden reinar os meu nocellos
como os de paso máis firme,
que daquela reinen, ao menos,
por estreitos.
contradín un dos fíos argumentais do libro:
"Como nacín guapa, teño que purgarme.
...
Contraín un compromiso
co lunar que me delata.
Vinganza de estirpes lúas,
preamar de filibusteiros.
¿Usar unha 36 e facer literatura?
Quixera pedir PERDÓN
cos meus labios máis pequenos."
Daquela procurarei respostas, e nada mellor que acudir á presentación do seu libro en Vigo, o vindeiro xoves, xa que así terei tamén a oportunidade de saudala. Da presentación na Coruña podemos ver unha reseña en O levantador de minas , nela fala da profundidade de campo. |
|
|
|
|
| Cardume |
|
 "E logo serei para sempre o que son, un poeta menor, un dramaturgo menor, mediocre, un fungo medrado na sombra que deitan os mestres... Non podo acabar aquí, aínda teño moito que escribir, moito..."
Así nos fala Urbano R. Moledo, temendo que a súa lembranza morra entre as paredes da prisión de San Simón. Mais non, houbo alguén, alguén que el non imaxinaba entón, que recuperou as súas palabras e edificou desde a súa memoria as liñas que lle deron unha "forma fugaz", algo con que darlles a alegría.
Urbano non quere fuxir da morte porque "...como vou marchar eu, calar, se levo sobre as miñas costas a súa morte. É da dignidade do que falamos, de algo superior a nós, da verdade, da bondade."
Aquel home fusilado por cometer o crime de crear na nosa lingua, e de non pensar como algúns querían, non quere escapar do destino común, por dignidade. Son tremendas as palabras de Urbano Moledo, a engranaxe que deu lugar a esta obra, a única personaxe que se dirixe a nós directamente desde as páxinas escritas na prisión.
Rexina Vega constrúe esta novela desde a materia fermentada nas conversas da familia, co desexo, penso eu, de proxectar a dignidade de Urbano até o presente. Para min, permanecerá tamén a teimosía da avoa, da moza que se fai consciente, que descubre que o que está a acontecer aquel verán do 36 tamén vai con ela, que toma a decisión de buscar unha saída para Urbano inxustamente detido.
Aledeime no seu día de que Xina recibise este premio Xerais con esta novela súa, a primeira. E alédome de novo ao pechar o libro. Parabéns amiga. |
|
|
|
|
| Cabrearse pola mañá cedo |
|
 Iso foi o que me pasou o outro día antes das 10 da mañá mentres fun falando con tres persoas que traballan na mesma empresa: Telefónica de España. Que por que me cabreei? Doado! porque me obrigaron a falar en español! Aquí podedes ler un resumo das lindezas que tiven que oír. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
