|
|
|
|
|
|
| na escuridade |
|
 Creo que as reseñas literarias nos medios de comunicación son de grande importancia. Cumpren a imprescindíbel función de empurrarnos cara aos libros, mesmo cando as críticas non son boas. Eu xa teño lido algún libro animada por unha mala crítica, comprobando despois que non coincidía en nada co que a reseña sinalaba.
Foi por unha reseña que entre na casa berrando "se alguén non sabe que regalarme pode probar con Un home na escuridade!". E funcionou. Foi o agasallo do meu aniversario. Desde entón comecei lelo, mais unha e outra cousa, foron ralentizando a lectura e non me permitiron gozar debidamente do relato (non me gusta nada demorar moito tempo na lectura dos libros).
Mais o libro gustoume, especialmente a primeira metade, cando realidade e fición se van entrecruzando, cando o home vence a noite a forza de deixarse caer no túnel da súa imaxinación, e tamén as historias que escoitaron en Europa, especialmente á da moza da fonte.
Por outro lado, interesoume especialmente desde o punto de vista metaliterario, por ese proceso de ir encadeando historias, sempre coa guerra como motivo ou escenario, sempre buscando un antídoto contra da dor, construíndo personaxes que nacen para soportar a construción do carácter de August Brill, no curto espazo dunha noite.
|
|
|
|
|
| Paro nos centros de ensino |
|
PARABENS PARA A MOCIDADE !!! |
|
|
|
|
| Se me matan ... |
|
Se me matan...
Eu sacarei os brazos da tumba e serei máis forte.
Son as palabras de Minerva Mirabal, unha das tres irmás Mirabal, ou ?As bolboretas?, asasinadas o 25 de novembro de 1960.
Minerva, Patria e María Teresa foron culpables da súa fermosura, especialmente Minerva, a quen o ditador Trujillo quería posuír. Foi a primeira oposición, a negativa ao seu desexo.
Logo viría o posicionamento político contra a ditadura de Leónidas Trujillo, a constitución da ?Agrupación política 14 de xuño?, a persecución, o encarceramento, o asasinato...
Mais o tempo pon a todos no seu lugar, e como dixera Minerva, os seus brazos saíron da tumba e fixeron máis fortes aos dominicanos, ás dominicanas, pois a reacción contra a asasinato das irmás foi o bater de ás da bolboreta que logo provocaría o asasinato de Trujillo, seis meses despois da súa morte.
Na súa memoria e na de todas as mulleres vítimas da violencia machista, hoxe estarei en Cangas, co meu pequeno poema.
|
|
|
|
|
| ardendo na fogueira |
|
aquí estás estamos
ardendo na fogueira
traizoados
xulgados
condenados
ardendo na fogueira
no noso propio campo das flores
flores que van murchando
neste frío imposíbel mais certo
aquí estamos
ardendo na fogueira
sentindo a calor asfixiante das lapas
que soben corpo arriba e nos consomen
devorando o pouco osíxeno que queda
ao redor do noso corpo exhausto
sentindo o fedor da nosa propia carne
calcinada no centro do frío glacial
da indiferencia
e a mentira
a maldade orixinal
alimentada en cenáculos mediocres
e como entón
ardemos na fogueira
mentres o mundo xira xordo e cego
percorrendo a absoluta indiferenza
sen chegar a ese día de xustiza
que instale a compaixón
que xa non prenderá en tanta ausencia
a ti, que atravesas o campo da flores |
|
|
|
|
| 90 anos despois |
|
 Hai 90 anos, tal día como hoxe, asinouse o Manifesto Nazonalista de Lugo. Cómpre lembrar o feito, reler o texto, lembrar as persoas, meditar sobre a súa entrega, seguir o seu exemplo.
Xa o dixen máis veces, e repito, moito admiro ás persoas que naqueles anos puxeron os primeiros chanzo desta espiral necesaria, persoas que defenderon a nosa nación e loitaron por ela, sen descanso, sen medo.
Debémoslles o que somos.
Un dos asinantes é Victoriano Taibo, o ecritor ao que homenaxeamos estes días, precisamente na escola miñorana en que impartiu aulas, ante os que un día foran os seus alumnos e alumnas e que deixaron a memoria do mestre no monográfico do que xa vos teño falado.
Hai unhas palabras de Taibo, tomadas dunha carta a Manuel Antonio, do mes de xullo de 1922, que recollín no meu artigo pola súa contundencia, as mesmas que usei para titulalo:
?Na ?Esfera? derradeira pubricase un artigo onde se maltrata a Galicia. Eu vou a redactare unha carta para a Redacción da ?Esfera?, e outra para o autore chamando-lle fillo de puta ou cousa parecida: esta vai a sere a primeira actuación de R. Convén que se saiba axiña que R. existe, mais nós achantados, nin unha verba. Que nos coñezan polas obras.?
|
|
|
|
|
| Victoriano Taibo, Abrente |
|
¡ABALA!
Hei d'ir contigo ao alén,
a onde tu vaias;
só contigo
porque tu sola me amas;
Hei d'ir contigo a aqués cantos ignotos
das ben remotas praias,
illas de luz en soños
no gurgullar das augas;
Hei d'ir contigo ao alén,
onde as almas exhalan
o arrecendo subtil
do Ben en flor,
e canta
a saudade da néboa
como os teus ollos embazados, mansa;
¡Que ninguén o saiba! ¡Que ninguén me vexa,
alma!
fuxir contigo ao alén,
a onde tu vaias;
Fai do teu seo un berce misterioso
e cubre÷me co manto da esperanza;
Abala agora manseliñamente,
muito suave,
abala;
Quere soñare en ti porque en ti moran
as miñas doces ansias;
¡Un beixo!
Abala agora manseliñamente,
muito suave;
¡Abala!...
Poema Victoriano Taibo pertencente ao libro Abrente, 1922.
Os actos en homenaxe de Victoriano Taibo continuaban o sábado 15 de novembro.
Recomendo vivamente a lectura do monográfico editado polo IEM. |
|
|
|
|
| Victoriano Taibo |
|
 Hoxe presentamos en Guillufe (Morgadáns, Gondomar) na escola en que o mestre Taibo deu aulas alá polo 36, un monográfico na súa homenaxe. Nel figura unha aproximación á súa poesía da miña autoría (?Que nos coñezan polas obras? Obra poética de Victoriano Taibo), que remata con esta reflexión:
"... debemos destacar que estamos diante da obra dun home comprometido con Galiza, presente sempre na súa obra, xa sexa para gabarse da nación, xa sexa para criticar a quen lle vira as costas á patria. Taibo é outro nacionalista confeso e loitador que formou parte dun grupo de persoas entregadas á construción de Galiza no primeiro cuarto do século XX. A súa obra é unha mostra máis da camaradería e o compromiso daqueles homes que participaron de tantos proxectos colectivos. A todos eles debémoslles moito do que hoxe somos e temos, pois eles puxeron os chanzos que unha guerra cruel esborrallou, mais deixaron o deseño desa espiral pola que eles mesmos tentaron seguir despois dos anos 50, e que nos deixaron a nós para que continuásemos tan honrada empresa."
Quede aquí este seu poema:
¡BRÚA O MAR!
A R. Villar Ponte.
A flor do inverno é de neve, o azul do ceo, embazado,
ña Mai Terra aterecida ten un canto amargurado;
¡Brúa o mar! As ardentías escachan-se nas rompentes,
e os cons varudos agachan as súas cristas trementes;
Xeme o salgueiro dolente sintindo o beixo do xío,
e un alongado lamento sobre do leito do río;
¡Brúa o mar! As furibundas olas, en inxente traza,
erguen-se outas e soberbas nunha espantosa ameaza.
A forteza do carballo arripía-se ca friaxe,
nos cumios ispidos prende a tristura do paisaxe;
¡Brúa o mar! Cada bruído é unha cega imprecación,
cada ola que se desfai, un berro de maldición;
Pola terra andan as almas a padecer e a chorar;
mas nas rías e nas furnas, cons e barras, brúa o mar;
¡Brúa o mar! Doente, tolo, con pavorosa tolemia,
a inmensidade é unha moura e horripilante blasfemia.
¡Luitadores!
A luz do lóstrego aluma
a rúa pr'onde camiña o noso esforzo lanzal:
sexan nosas almas brancas como o craror da alba escuma,
que o nordés revolve airado nas mourenzas do peiral.
Victoriano Taibo, Abrente, 1922.
Mañá, sábado 15, presentarase o libro de Carlos Negro, gañador do primeiro certame de poesía Victoriano Taibo. Un libro que hai que ler.
|
|
|
|
|
| Ler en novembro |
|
 A casualidade quere que para este mes poidamos contar con dous libros que teñen moito que ver coa data do 25 de novembro. Trátase da tradución da obra completa de Sylvia Plath, do poeta galego Xoán Abeleira, e da novela A cabeza de Medusa, de Marilar Aleixandre, premiada este mesmo ano.
A autora americana (a quen desexamos ler en galego) é un exemplo de muller maltratada psicoloxicamente, pola súa parella e pola sociedade do seu tempo. Porén sempre se falou do seu carácter ?histérico?, da súa indaptación. Mais a realidade é que Plath, como moitas outras mozas americanas do seu tempo, vivía nunha sociedade que lle reservaba ás mulleres o único papel de adorno doméstico, amas de casa intelixentes que preparaban marabillosamente unha cea de negocios e tiñan unha conversa axeitada, capaces de manter o fogar e a familia mentres o home estudaba na universidade e se forxaba o seu futuro. Esa foi a realidade de Plath, que nin puido atender aos seus estudos universitarios, nin dedicar tempo á escrita dos seus poemas, non era o que se agardaba dela, e ela non o puido soportar.
A cabeza de Medusa é unha novela sobre a violación de dúas adolescentes, mais non tanto sobre a violación física, senón sobre a violación social que logo se produce, os preconceptos que converten ás vítimas en culpábeis e que as someten a un xurado que xulga o seu comportamento e a súa forma de vestir e esquece o acto de violencia, esquece aos verdadeiros culpábeis.
Non son obras para ler onte, non. Son para ler hoxe, para incomodarse na cadeira en que lemos e levantarnos indignadas e dispostas.
(publicado en A Nosa Terra) |
|
|
|
|
| 7 de novembro |
|
 "Quarta-feira, dia 7 de Novembro, levantei-me muito tarde. Soava meio-dia no cahão da fortaleza de Pedro-e-Paulo ...Defronte do Banco de Estado alguns soldados de baioneta calada estavam parados junto das portas fechadas.
De que lado estais?, perguntei. Sois pelo Governo?
Já não há Governo, respondeu un deles sorrindo. Slava Bogu! Louvado seja Deus! Foi tudo o que pude arrancar-lhe...
O jormal bolchevique.. tinha enormes títulos TODO O PODER AOS SOVIETES DOS OPERÁRIOS, SOLDADOS E CAMPONESE! PãO! TERRA!"
Inicio do capítulo IV do libro Dez dias que abalaram o mundo, do John Reed, en que se narran os acontecemento de tal día coma hoxe, hai 91 anos. Só uns meses antes foran as mulleres as que tomaran as rúas, como un anuncio do que logo ía vir, pedindo tamén pan para os seus fillos. Elas saíron á rúa nos primeiros días de marzo, a data que logo Clara Zetkin propuxo na Internacional Socialista como conmemoración do día da muller:
"É só a partir de 1917 que se estabelece a data de 8 de Março para as comemorações do Dia Internacional da Mulher. No dia 23 de Fevereiro do calendário gregoriano (8 de Março no calendário juliano), as mulheres russas manifestam-se em S. Petersburgo, exigindo pão, o regresso dos maridos enviados para a frente da guerra, a Paz e a República. A greve estende-se rapidamente a todo o proletariado. Em poucos dias a greve de massas transforma-se numa insurreição e ao fim de cinco dias cai o império russo." (Isabel Cruz, Clara Zetkin e o 8 de Março)
(a foro está escaneada do libro de Reed, recolle os funerais polos mortos na revolución de Moscova o 10 de novembro de 1917) |
|
|
|
|
| A compresa nosa de cada mes |
|
 Con este título "infrecuente" enviei a miña colaboración deste mes a Gznacion.com. Todo comezou coa nota de prensa que reproduzo ao lado e que me fixo pensar en todo no que digo no artigo.
Só me faltou unha cousa, moi importante, e é o que recolle a propia noticia, unha mostra máis da consideración que os temas relacionados coa muller seguen tendo, pois como explicamos que as compresas teñan o mesmo ive ca un produto de luxo?
En fin... Dirán que me dedico ás anécdotas, e si, así é, e ademais esaxero, seino, mais falo de anécdotas que son síntomas, neste caso dunha efermidade xa moi longa. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
