|
|
|
|
|
|
| abaneada |
|
Desde finais de xuño abanean os alicerces da casa. Unha ameaza paira sobre nós. Entón houbo que se armar de novo, escribir, falar, saír á rúa... Non dou pensado noutra cousa... en que se vai adiante nada será igual, nin as nosas vidas, nin este val tan fermoso. Por iso me naceron estas palabras:
Foi o primeiro que nos sorprendeu, o nome. O plan chámase Vigo Íntegra, con acentuación esdrúxula, remitíndonos á súa orixe latina. E non deixa de ser unha contradición, porque íntegro é o que conserva todas as súas partes, sendo así sinónimo de enteiro, a súa versión popular que sufriu integramente toda a evolución fonética da lingua e que no dicionario vén definida como ?o que aínda non foi comezado?.
Pois que continúe enteiro, ou sexa, que non se comece nunca.
Digo que o Plan se chama Vigo Íntegra e, nunha das súas partes, a que fai referencia ao concello de Gondomar, a palabra íntegra non é axeitada á proposta, porque propiamente o Plan desintegra, separa, divide, destrúe, illa.
Quen coñeza o Val Miñor sabe ben que en Gondomar non falamos por falar. Defendemos o noso territorio, a nosa paisaxe, a nosa calidade de vida, a nosa natureza singular de cabeceira de val, o noso patrimonio de pazos, fontes, covas, castros, muíños e arte románica todo el ameazado polo impacto do Plan no concello. Unha obra totalmente prescindíbel que só consolidaría unha etapa máis de destrución e deterioro do territorio.
Tanto é así que en Gondomar pasa algo que nunca sucedeu, e é que hai unha sensibilidade inmensa ante esta agresión ao noso concello. Todas e todos, os máis pequenos e os de maior idade, os que naceron aquí e os que elixiron esta vila, os que pensan así e os que pensan asá, todos e todas estamos de acordo, non necesitamos nin queremos esta mole de alcatrán. O día 13 saímos á rúa, éramos máis de 3000, de todas as parroquias, idades e estratos sociais. O pobo de Gondomar estaba na rúa reclamando ser escoitado. Será escoitado?
En Gondomar si hai un problema de comunicación, a ausencia de transporte colectivo. Temos dúas liñas de autobuses, mais unha delas soamente podemos subir a ela se camiñamos uns quilómetros até a parroquia de Mañufe. Comunícannos con Vigo e malamente co concello de Tomiño e o Rosal. Mais non temos unha liña que nos leve a Baiona, á oficina do Inem ou ao Instituto, ou viceversa, que traia a Gondomar e a Nigrán a quen o desexar. Non temos un bo transporte e isto repercute na contaminación ambiental e no peto de cada un de nós, pois vémonos obrigados a ir co noso coche particular a todas partes. En Gondomar si reclamamos unha solución a este problema, e seguimos agardando por ela, porque este Plan non contempla un modelo de transporte colectivo minimamente sustentábel.
É a enfermidade do progreso mal entendido, asfaltar, trazar grandes viais, correr máis para chegar ao mesmo punto e no mesmo tempo. Primeiro unha estrada e logo outra, en paralelo, sempre imperfectas, nunca suficientes. Pois non, non se precisa máis asfalto, porque xa hai unha autopista pola que circular a gran velocidade, aí ao lado, unindo precisamente os puntos que se queren unir. Mais quen presenta o proxecto, parece reticente a facerse coa concesión da autopista, polo que se ve, prefiren gastar máis diñeiro público construíndo estes viais, e permitindo que unha empresa privada obteña beneficios dunha autoestrada infrautilizada por mor das tarifas da peaxe. Isto, desde logo, non é aproveitamento das infraestruturas.
Artigo publicado en www.gznacion.com en setembro de 2008. |
|
|
|
|
| A temeridade dun filósofo |
|
 Eu non tería reparado en tal entrevista se nela non houbese palabras referidas a min mesma, explícome, opinións sobre a nosa literatura, a nosa lingua, é dicir, sobre nós. Porque Steiner opina sobre a literatura galega para negarlle o recoñecemento que merece, nun alarde de ignorancia desmedido, temerario, impropio dunha persoa que coñece a inxustiza da historia e da propia vida... George Steiner nega a calidade da nosa literatura e, polo mesmo, que a nosa lingua sexa empregada no ámbito universitario. A afirmación resulta aínda máis tremenda se temos en conta que compara a literatura galega coa catalá e, malia recoñecer a altura da catalá, nega a galega.
...
Mais por outro lado, a súa opinión sobre a literatura galega garda unha certa coherencia con outras afirmacións que se recollen na entrevista, como é o caso do racismo cando o filósofo reflexiona sobre o feito de que é doado falar do racismo e de non ser racista cando non se vive ao lado dunha familia jamaicana que está todo o día escoitando rock e reagge (?). E ao ler isto sigo sen entender. Aínda que é certo que, casualmente estes días, teño lido sobre este feito, o de vivir en carne propia a represión e o racismo e non por iso converterse nunha persoa solidaria e sensíbel cos oprimidos ou desfavorecidos, senón manter os prexuízos racistas, ás veces baixo unha actitude aparentemente solidaria. É o caso dos relatos gráficos de Art Spiegelman (Maus) e Luc Brunschwig (La mémoire dans les poches), dous fillos de xudeus represaliados que relatan as reaccións racistas dos seus proxenitores.
Segue...
Cando lin a entrevista, decidín escribir sobre o tema, así que quedan arriba algúns dos parágrafos do artigo e o enlace. Tamén a AELG se pronunciou sobre as tristes declaracións. Senilidade? Contradicións? As dúas cousas? En fin, aínda poderíamos seguir aventurando, mais é curioso, si, como quen sufriu tremendas inxustizas é quen de reproducilas... se cadra somos o que aprendemos, aínda que digamos rexeitalo, e estamos condenados a reproducir a sociedade que herdamos.
|
|
|
|
|
| Home sen mundo |
|
 Un bo amigo achegoume o libro Home sen mundo, escritos sobre arte e literatura, de Günther Anders, e debo recoñecerlle o criterio na escolla. Para min foi un descubrimento. Günther Anders é o pseudónimo de Günther Sigmund Stern un filósofo de orixe polaca que xa no ano 1945 era un destacado activista do movemento antinuclear. Günther Anders viaxará ao centro da traxedia: primeiro Auschwitz, onde sente vergonza da humanidade e arrepíase ante o espectáculo, di que deberían ser os seus cabelos, os seus dentes, el mesmo o que alí estivese, e ao non estalo séntese coma un desertor; logo Hiroshima, mesmo manterá correspondencia co piloto do Enola Gay (recollida despois no seu libro Burning Conscience). Despois viría a oposición á guerra de Vietnam e o activismo contra os cohetes atómicos norteamericanos en Alemania.
No seu libro Home sen mundo fálanos de Kafka ou de Brecht, entre outros homes da arte. Interesáronme as páxinas dedicadas ao libro de Brecht, Historias do señor Keuner, mais especialmente a análise de Kafka, quen, segundo Anders, desfigura para configurar: ?Kafka tras-torna a aparencia aparentemente normal do noso mundo trastornado para facer visíbel o trastorno?.
?Homes sen mundo eran e son os que están obrigados a vivir dentro dun mundo que non é o seu... que non está construído para eles... dentro dun mundo para o que eles foron pensados...? Así arranca este libro, con esta tese de partida que Anders declara ampliación da tese principal de Marx: o proletariado non é o dono dos medios de produción. E si, cómpre ampliar a tese, e reflexionarmos sobre ela.
(artigo publicado en A Nosa Terra, este 17 de xullo)
|
|
|
|
|
| Eu, carballo |
|
 Hoxe é o día mundial do Medioambiente. En tres días será o día mundial dos océanos. Para celebralo, volvín á miña teima de sempre: a de que temos unha lingua que é un fermosísimo carballo e que, por tanto, cómprenos coidar e facer medrar, para resistirmos e vivir.
Tamén hoxe se cumpren 139 anos da composición dun fermosísimo poema: Cántiga de Curros Enríquez, de quen celebramos 100 anos do seu pasamento. |
|
|
|
|
| Despois do 17 |
|
Nesta sociedade nosa de hoxe moitos esqueceron xa a razón das cousas, e as datas que foron sinaladas para serviren de motivo de reflexión e de reivindicación pasan a ser un día de descanso máis, a maior gloria do capitalismo que nos presiona de luns a venres e nos ofrece apetitosas viaxes para saír correndo e gastar os aforros que non temos, mestres esquecemos a nosa alienación permanente.
Continúa... |
|
|
|
|
| Cousas que non necesito |
|
 ?Cantas cousas hai aquí que eu non necesito?. Din que esta frase foi pronunciada por Sócrates nunha feira ateniense. Recóllea o historiador Xosé Lois García na súa edición do Tao Te King, cando sinala que Lao Tse despoxárase de todo exceso e luxo buscando o camiño da naturalidade, abandonando ?as máscaras onde o ser humano tenta refuxiarse de si mesmo?.
Mais hoxe esta frase de Sócrates e esta renuncia ás máscaras de Lao Tse pode ter para nós un novo significado. Porque si, hai algo aquí, neste Anteproxecto de Decreto de Bacharelato que presentou a Consellaría de Educación, que non necesitamos. Sobran horas de relixión.
Tal vez Marx volvese enterrar a cabeza na súa tumba se, espertando no mundo de hoxe, vise como a integración da relixión católica no horario do alumnado do Bacharelato vaino privar de, por exemplo, unha hora de filosofía, desa filosofía que recolle a súa posición sobre a relixión: ?A superación da relixión como felicidade ilusoria do pobo, é a reivindicación da súa felicidade real?.
O artigo segue aquí. |
|
|
|
|
| Chamáronlle paz |
|
(vista de Roma desde a columna de Traiano, desde onde se ven as sucesivas fases construtivas nun lugar que era un outeiro, e que en certo momento contou con casas habitadas que foron demolidas)
Desde o extremo do antigo Imperio, chega a turista a Roma, disposta a recrearse na contemplación das ruínas que testemuñan un pasado de esplendor. No seu percurso, vai comprobando como inundacións, incendios ou terremotos non foron os únicos responsábeis de que só unha pequena parte destes monumentos se conserve case íntegra. A rapina dos propios gobernantes romanos foi desmantelando os vellos edificios dos seus materiais de valor para ser utilizados unha e outra vez, na que foi unha das primeiras operacións de especulación urbanística a gran escala ao servizo da propaganda política. Cada novo emperador realizaba unha grande obra. Para iso iniciaba a invasión doutro pobo, o seu saqueo de bens e vidas humanas, visíbeis nas enormes procesións triunfais que facían ostentación da política expansionista, das riquezas roubadas coas que o emperador edificaba. O monstro alimentábase.
A turista visita cada mostra dese pasado que non deixa constancia da vida dos máis humildes. O mapa vai dun a outro gran monumento, mais non recomenda a visita do Museo Storico della Liberazione situado no mesmo edificio que entre 1943 e 1944 foi cárcere e centro de tortura de presos políticos empregado pola policía de seguridade tedesca, colaboradora das SS. Un lugar triste que deixa constancia dun pasado errado, tamén imperialista.
De regreso, a turista quédase coas palabras de Tácito na súa monografía de Agrícola, con esa pasaxe recollida na exposición do Colosseo na que o historiador critica o afán imperialista romano que non se deu saciado nin no occidente, nin no oriente, e que edificou a súa grandeza no sometimento e na expoliación doutros pobos. Nas súas palabras: ?Fixeron pasar baixo o falso nome do imperio roubar, torturar, rapinar: e cando tiñan feito un deserto, chamáronlle paz?.
Artigo publicado en A Nosa Terra e www.inforosal.com, en marzo de 2008. |
|
|
|
|
| Bhisham Sahni |
|
 Estou rematando de ler Tamas, unha novela de Bhisham Sahni, que relata os disturbios acontecidos en Rawalpindi en 1947, nos que o autor estaba presente e que se orixinaron coa aparción dun porco morto nas escaleiras dunha mezquita.
O autor vai relatando todo o que acontece, os enfrontamentos entr as tres relixións: os musulmáns, os hindús e os sikhs, os esforzos dos homes do partido do Congreso por conciliar as tres relixións para loitar contra o colonialismo inglés e lograr a independencia da India e que son conscientes de que os ingleses poden estar provocando as confrontacións, porque a división do pobo favorece os seus intereses de manter a India dividida e sometida.
O libro é un fresco, hai moitas personaxes, mesmo me custa seguilas porque non dou memorizado os nomes.
Hoxe pola mañá emocioneime. O outro día lera que nunha das aldeas as mulleres sikss, para evitar ser capturadas polos musulmáns suicidáranse tirándose a un pozo, nunha especie de éxtase colectiva. Con elas mataron os seus fillos.
Hoxe pola mañá lía como un funcionario de estatística, que só quería saber do número de mortos, non puido evitar escoitar o realto dun home que lle falaba que tal vez a súa muller non se tirara ao pozo, que ela fora a última do grupo, que estaba moi nerviosa, que volvera atrás para coller o seu fillo, que cría que en calquera momento escoitaría ao seu fillo berrarlle ?atópame papá, atópame!? Como facía cando chegaba a casa.
Tamas, o título, é unha palabra que en sánscrito significa ?estupidez?. Este mesmo título recibe a película baseada na novela e que é do ano 1987.
|
|
|
|
|
| Máis debuxos e menos famoseo! |
|
 Este é o título do artigo que publica gznacion.com.
Saiume de dentro e, un segredo, contei coa colaboración atenta e desinteresada do meu fillo, que me pediu que o enviase inmeediatamente. Aos cinco minutos preguntou se estaba publicado... Tal era a ansia de se facer oír... Porque pensa que nas miñas palabras está a súa voz, e leva razón, claro que si, a del e a de todos os nenos e nenas, que estou segura de que son moitos, que pensen coma el.
Como di alí, súmome á reivindicación imaxinaria da miña querida Pippi. E comezo berrando desde aquí, por se alguén me quere acompañar:
Queremos debuxos para a nosa idade!
Por min, por ti, que volva o Xabarín!
Que volva Shin Chan, aínda que fale mal! |
|
|
|
|
| Adeus 2007, adeus. |
|
 (imaxe do deus Janus que lle dá o seu nome ao mes de xaneiro)
Entre os propósitos para o novo ano duns e as contas pendentes deste 2007 doutros, o ano despídese deixándonos páxinas e páxinas a propósito do falecemento de Xosé Cuíña, demostración inequívoca do culto á morte, esa que nos mellora aos ollos da rúa. Tamén morreu Xaime Quesada e polo de agora non ocupou o pintor galego recoñecido a nivel mundial tantas páxinas coma o político do PP defenestrado polos seus compañeiros de partido, será porque a cultura é menos importante, malia o prestixio e a traxectoria do pintor.
Así comeza o artigo que lle adico a este ano e que se publica hoxe en Gznación.com. Nel hai unha referencia a unha polémica sobre a calidade da literatura galega que deu lugar a un artigo de Manuel Rivas que recomendo ler.
E a 2007 despedireino como merece e abrireille as portas a 2008. Bo ano para para todos vós, porque o desexo da utopía debe movernos como engranaxes do mundo que somos, guiarnos porque nada está escrito, só os nosos propósitos, eses en que debemos teimar, aínda que a nosa teimosía non teña fin. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
