se Ulises non volve
se non retorna máis á illa do destino
se o mar o vence
se destrúe para sempre as súas forzas
se consegue eludir a súa astucia
ficaremos aquí
orfos da razón que precisamos
da palabra última que explique
por que permanecer
por que non sucumbir
por que seguir
ese camiño
en que o podemos perder todo
se o mar nos vence
se destrúe as nosas fozas para sempre
A miña nai diría que ando nunha roda viva, expresión que sempre me chamou moito a atención. E si, xusto me acaban de encargar dous pequenos proxectos que teñen que estar feitos antes de rematar o mes (en quince días!!!) e onte mesmo entreguei un libro ao editor.
Así que non son quen de facer nada. Só pensar no que teño que escribir. E agardar.
E lembrei este poema, apartado entre os textos desbotados:
Esquecín
que eu tamén podía facer na palabra o meu castelo
refuxieime
en terras alleas
extasiada e distante,
enfeitizada
laverca ou lavandeira
para estrañar o tacto deste corpo,
hoxe volvo ao desexo e ao pracer
de levantar eu mesma
os muros defensivos
Outra das cousas que atopei nesta reorganización de vultos, foi este poema do ano 1985 cun deseño de Tokio. Era a contraportada da miña carpeta. Por que o titularía así? tan lonxe vía o ano 2000 en 1985?
Neno no ano 2000
Coa mesma lasitude e o seu manto
chega por riba da cidade a brétema.
Pode cantar, pero só fala
cun timbre musical de frauta doce.
Lixos escuros en nubens gallopan,
cabalos esvaídos
que pintou un cativo coas mans cortadas.
O neno mira cos ollos cegos
a cidade coberta.
O neno respira con dificultade na súa burbuxa,
o excitante cheiro do petróleo
que se desprende do tubo de escape
de mil motos sonorizadas.
Din que antes había unha especie
(vexetal?): as flores.
O cativo mírase nas augas infestadas de Orillamar
grasentas e pesadas, escuras,
nas que patinan muxos
arelantes de penetrar nas cañerías.
Durante meses dera en andar acelerada, non había tempo que lle chegase e adiantábase unha vez si e outra tamén. E iso que se fartou de agardar máis dunha vez, por mor de ter chegado antes da hora. Mais, aínda así, seguía indo a esa velocidade incríbel.
Porén, no último mes esmorecía antes da chegada da media noite. Un cansazo enorme inombilizábaa até que non era quen de seguir alerta e sucumbía ás tebras da noite. Todos os días, ás 23:45 h., con puntualidade case británica, apagábase, rendíase e non tiña forzas para acadar o día seguinte. Cumpría empurrala, obrigala a superar a barreira das 00:00 para que fose quen de chegar ao día seguinte.
Na última semana deixábase ir ás 23:20 e xa non había forma. Até onte.
Entón, houbo que tomar medidas drásticas.
As mans expertas do técnico de confianza destripárona. O vello corazón parado foi substituído por un novo corazón. E a pequena e vella máquina volve de novo latir ao ritmo que as miñas veas ditan, marcando cada minuto que pasa.
A vella máquina que me acompaña a cada hora, desde hai tantos anos, e que leva o meu propio ritmo, acelérase ansiosa ou sucumbe ao cansazo, incapaz de enfrontarse a un novo día.
Ás veces sinto que non podo expresar o que sinto, coma se non atopase o lugar ou o modo, ou, mellor, coma se o tempo me levase por diante sen que eu poida estar en todos os lugares e de todos os xeitos que querería estar, que debería estar. Non o consigo. Así que hai unha certa frustración a ocuparme o estómago, unha insatisfacción que acaba por me nubrar o discernimento.
Entón acóllome á palabra. Tento coutar a miña raiba e respostar á miña culpa con versos.
Sei que non é suficiente, mais o meu brazo non chega máis lonxe. Non dou berrado máis alto.
Contaba o outro día que hoxe é para o Patronato da Cultura Galega de Montevideo o Día da poesía, para celebralo a súa Xunta Directiva acordou dedicarlle á miña obra esta 17ª edición. Xa dixen entón que estaba abraiada e afagada. Xa falei tamén da importancia deste tipo de actos aquí e alén, en tanto en canto serven para manter vivas as nosas conciencias.
Como dixen entón, para corresponder á xenerosa proposta do Obradoiro de Declamación, colocaría hoxe na miña xanela un poema inédito. E velaquí, un poema escrito hai uns días.
Grazas Ana, Ana, Mari Carmen e Maribel
Unha aperta a todas e todos desde este lado do Atlántico.
no centro do areal
sinalas a dirección do vento
mentres unha voz murmura
e murmura
voz que non acompaña
que deseña sobre ti o nidio perfil da soidade
que te agarra do brazo
para que te deteñas
e escoites a súa ladaíña
atendas a súa queixa
pares a túa vida mentres ela
envorca sobre ti o seu mercurial lastre
que se deposita nas plantas dos pés
que petrifica os peroneos
e entón as pernas chántanse no centro do areal sedento
e nin sequera o vento violento pode arrancarte dese formigón
armado no metrónomo imperfecto
que golpea toc contra a tarde toc
un compás toc vertixinoso
cando abres as mans
para mostrar as feridas entregadas
xa non hai ningunha voz
os tímpanos aterecidos non recollen
nada, a vibración cesou
o silencio é absoluto
como unha manta gris que te oculta
e desapareces
como unha figura deseñada con carbón frío
que se vai borrando pouco a pouco
Médranme as membranas interdixitais,
desaparece a cadeira dolorida
e a columna alóngase e lembra
o movemento orixinal do mundo.
Cabelo himantalia elongata ou correa
porque a chuvia é río, é mar,
é sal, é vida
azul en movemento.
Vida que me destrúe e destrúe
destrúeme
destrúome
destrúote.
Alóiome
acuática alma.
Vida que nos dá vida, que atrapa a vida
para a nosa alma de mar e area,
musgo e pedra, terra e fento,
cágado e ova,
lama e seixo
destrúeme
destrúome
destrúote.
Alóiome
acuática alma.
Soidade e precipicio da mentira
é todo canto teño agora mesmo.
Atrapada na arañeira
a grande infame tece a súa coiraza de veleno
e vaime devorando,
vaime baleirando pouco a pouco,
mentres eu
tento manter o alento e o equilibrio
tento rachar coas cadeas que me atan.
(non me gusta que me presionen.
Tampouco me gustan as arañas)