O sábado, nas VI Xornadas de Pesca organizadas pola Confraría do Pindo, presentei e falei do proxecto Un mar de mulleres. Lamentabelmente non estaban Paula e Luz para escoitar os parabéns que moitas traballadoras do mar me trasladaron.
Ao pé da exposición, vimos de novo o vídeo e falamos de como levamos adiante o proxecto e para que: ?visibilizar o traballo das mulleres no mar. Por tanto un chanzo fundamental nesa sucesión de pasos que as mulleres temos que dar para acadar o espazo que nos corresponde.?
Expliquei que a miña era a parte máis pequena do traballo e cales foron as dificultades de me enfrontar a el: ?relatar sucintamente a biografía destas mulleres, mais facelo reinterpretando, manufacturando a través da palabra literaria esa información, coma quen prepara unha patela para presentala ás súas destinatarias?.
E rematei considerando a importancia de feminizar o mundo do traballo, é dicir, xeneralizar a organización e o modelo de traballo artesanal que estas mulleres representan, como o mellor medio para realizarmos unha explotación sustentábel do noso medio. Que o que fagamos non sexa: ?Pan para hoxe e fame para mañá?.
Enriba da mesa quedaron os retos que as entrevistadas deseñaron coas súas propias palabras:
- Rachar o teito de cristal e dirixir as entidades en que nos organizamos, por exemplo incrementando a presenza de patroas maiores, que a súa existencia non sexa unha anécdota.
- Sentirnos acompañadas nas nosas reivindicacións polo conxunto da sociedade e que esta comprenda que é ela mesma a que se beneficia de que as mulleres ocupemos o espazo que nos corresponde.
- Estandarizar os modos das mulleres, unha forma de traballar e de organizar o traballo feminina.
Dóeme a terra
porque a levo dentro.
No óco dos osos teño terra negra
e landras de carballo.
Dóeme a terra da alma,
as vísceras, os cogomelos dos ollos
nos outonos perennes,
cando son lebre amedrentada.
A terra da carne dóeme
e as árbores que levo nas entrañas.
Lembro este poema de Pel de ameixa para este día: 5 de xuño día do Medio Ambiente.
Esta mañá percorremos a distancia que separa o centro de Muros do muíño da Acea, porque conservar as nosas rías é unha garantía de futuro.
Braga, como outras cidades, confunde os visitantes. Levounos un anaco atopar o primeiro sinal que nos conducise á Feira do Livro.
Cando por fin chegamos, o primeiro que atopamos nun dos corredores foi unha monxa co seu hábito branco e azul celeste e unha vasoira e un recolledor na man. E logo? Pois tiñan o seu propio stand.
Uxía xa estaba actuando e foi a súa voz a que fixo que chegasemos ao lugar certo. Ao cabo dun tempo estabamos xa intervindo nós, nove persoas presentadas por Elías Torres.
Eu falaba en nome da AELG, así que tratei de explicar o máis rápido que puiden, xa que eramos moitas e moitos a intervir, que é a AELG e cal é o seu cometido fundamental. Demostrei en dez minutos cal é o meu carácter, así que a escritora Bernardete Costa acabou por dicirlle aos compañeiros portugueses que alí estaban que precisaban unha persoa que os defendese con tanto empeño coma min.. eu só fago o que podo, cando podo.
De alí partimos ao edificio da Universidade do Miño para asistir a unha presentación do libro Ayes de mi país, un cancioneiro recompilado por Marcial Valladares en 1867 e publicado agora nunha edición acompañada de varios estudos por José Luís do Pico Orjais e Isabel Rei Sanmartin, esta última interpretou para nós varias partituras atopadas na casa de Marcial Valladares e foi sorprendente escoitar alboradas e muiñeiras nas coradas dunha guitarra clásica. Mentres eu comprobaba cantas das estrofas do cancioneiro foran usadas tamén por Rosalía de Castro en Cantares Galegos. Foi un acto fermoso.
Xa ás 20 horas iniciouse o convivio, é dicir a cea en que participabamos escritoras e escritores galegos e portugueses. Actuou Uxía de novo, magnífica coma sempre, e interveu Elías Torres, así como un profesor da Universidade de Miño ou o último presidente da Asociación de escritores de Braga (en Portugal dáse isto, asociacións de escritores de carácter local que ademais actúan como editoras) hoxe desaparecida, segundo me comentaron polo cansazo dos seus directivos e a falta de relevo.
O raro foi que compartiamos sala cunha festa de licenciatura e unha despedida de solteira, así que mentres falabamos de cuestións literarias e lingüísticas non podíamos evitar distraernos mirando para as esposas, antefaces e chicotes de xoguete que lle agasallaban á moza casadeira, por certo moi nova, ou reparar na indumentaria da licenciada, con capa da tuna e sombreiro de tres puntas. A cousa rematou cantando todos xuntos ?As sete mulleres do Miño? e ?Rama, oh linda rama?.
INVISIBILIDADE: ?relativo á discriminação social das mulheres... aquilo que não se vê não existe.?, Dicionário da crítica feminista de Ana Gabriela Macedo e Ana Luísa Amaral.
A invisibilidade é un feito.
Normalmente atribuímola á discriminación á que nos someten os representantes da sociedade patriarcal, interesados en manter unha determinada imaxe da muller, polo que ignoran o que é realmente e cales son as súas capacidades, porque ... aquilo que não se vê não existe.
Mais existe outro tipo de invisibilidade, non executada cun obxectivo de xénero.
A invisibilidade á que te someten por manter unha posición, por situarte sen ambigüedades, por non ocultarte, por loitar.
Entón, clasifícante, simplifícante, négante.
Non te escoitan, non te len, para que ... aquilo que não se vê
Tan só pola extensión e calidade da súa obra merece un espazo propio no andel da literatura universal xunto a Harriet Beecher Stowe (A cabana do Tío Tom) ou Mary Shelley (Franskentein) ou Virgina Woolf (As ondas). Debemos considerar, ademais, o feito de que, de entre os movementos nacionalistas do Século XIX, ela é a única «poeta nacional». Correspóndelle por méritos propios unha cadeira á beira das grandes figuras da literatura occidental da altura; case a única muller entre eles.
Para observala, podemos optar por dous lentes posíbeis. O primeiro, con diferentes tons, móstranos unha nai, ou unha santa, ou unha matriarca, ou unha orfa, que canta e que chora, dando tombos, sen coherencia nin contradicións, como atordada, como o reflexo dunha persoa nun espello escachado. O segundo, en troca, insinúanos unha muller contraditoria e excepcional, condicionada polas súas circunstancias vitais, contra as que loitou e ás quizais acabou por vencer logo de morta.
Francisco Rodríguez optou desde hai moito tempo por este segundo lente para os seus traballos. Con bastante seguridade, podemos afirmar que estamos diante do ensaio máis completo sobre esta figura até o momento. Agardamos que este monumental volume de 700 páxinas sirva de revulsivo para afondar no coñecemento da nosa literatura porque Rosalía de Castro (1837-1885), «a primeira entre os primeiros», segue a ser unha descoñecida na súa terra.
Este xoves 31 de marzo, Pilar García Negro falará da construción do xénero desde Galiza, ás 20:00 h., na Casa Galega da Cultura (Praza da Princesa) de Vigo. Outro acto organizado pola Asociación Cultural O Castro.
"En 1865, Rosalía de Castro escribe Las literatas. Carta a Eduarda. O breve texto é unha acertada análise da situación das mulleres escritoras e móstranos a unha Rosalía que foi atacada, tamén, por ser muller.
Cómpre considerar que o seu texto adiántase en sesenta e tres anos ao ensaio que todas as feministas do mundo invocan no seu argumentario: Un cuarto de seu, de Virginia. Woolf...
Para o día de hoxe, 21 de marzo, vou traer de novo varios versos dun poema de Ferreiro que moito me ten impresionado.
Un poema en que o horror da guerra está presente. O horror da guerra que levou un día de 2003, xa iniciada a invasión de Irak, a que Sam Hamill convocase aos seus amigos a crear un movemento de poetas contra a guerra.
Tiña os ollos azules poboados de preguntas
sobre o tempo i as colleitas. Seu pensamento estaba
cos segadores cantando na serán, ao comenzo
do solpor, cando a noite empeza a ser mociña.
...
Decía con dozura as súas verbas antigas
e dempois calaba pra escoitar o silencio
do mundo, dilatado e inmenso coma unha chaira.
Abría as maus labregas,
que agora empuñaban un fusil,
e púñase a miralas con atención lenta e teimosa.
...
De súpeto, nos límites lonxanos do horizonte
fitou o resprandor dunha cidá en chamas
semellante a un remoto mencer amarelo.
De enriba baixou un rumor de treboada,
un xordo bruído de río enrabexado,
coma un rouco balbordo cubrindo a paisaxe.
Oubeou un can nos arrabaldos,
e comenzaron os lóstregos.
O fume,
coma unha palmeira xigantesca
abriu os seus brazos ardentes
i esparexeu pola bóveda celeste
un escuro anuncio de morte.
...
O fillo da súa nai estaba morto,
groriosamente morto sobre un charco.
Tiña nos ollos vento. Preguntaba
cunha ollada azul de animal manso.
Xorxe, meu vello, meu eterno amigo,
dime no que estás pensando.
"A nation that continues year after year to spend more money on military defense than on programs of social uplift is approaching spiritual death."
?Martin Luther King Beyond Vietnam
O sábado, nas VI Xornadas de Pesca organizadas pola Confraría do Pindo, presentei e falei do proxecto Un mar de mulleres. Lamentabelmente non estaban Paula e Luz para escoitar os parabéns que moitas traballadoras do mar me trasladaron.
INVISIBILIDADE: ?relativo á discriminação social das mulheres... aquilo que não se vê não existe.?, Dicionário da crítica feminista de Ana Gabriela Macedo e Ana Luísa Amaral.
Organizado pola 
Este venres finaba 
Para o día de hoxe,