Cúmprense agora cen anos do feliz achado. Corría o ano 1914 cando na madrileña rúa de Mendizábal, un libreiro anticuario de nome Pedro Vindel descubría, formando parte das tapas que encadernaban un volume de Cicerón, De Officis, un pergamiño datado a fins do século XIII, ou comezos do XIV, a conter as sete cantigas de amigo dun poeta galego medieval de extraño apelido: Martín Codax (se ben que habitualmente digamos "Códax", o certo é que non está claro cal sería a verdadeira pronunciación).

Desde 1921 -ano no que, asemade, falece Pedro Vindel- deica 1977,o Pergamiño Vindel permanece en paradeiro descoñecido. Sen embargo, nesa última data reaparece na Biblioteca Pierpont Morgan (Nova York) -cota M 979-, sendo agora accesible para os estudosos.

Sete cantigas de amigo de Martín Codax (ou Códax). Sete cantigas que xa eran coñecidas mediante dous dous grandes cancioneiros -en realidade, copias realizadas en Italia, durante a primeira metade do século XVI, sobre orixinais perdidos- aparecidos durante o século XIX: o Cancioneiro da Vaticana e mais o Cancioneiro da Biblioteca Nacional (tamén coñecido como Colocci-Brancuti). Xa que logo, que ten de particular, que nos aporta o Pergamiño Vindel?

A lírica trobadoresca galego-portuguesa, no seu estado actual, está conformada por un total de 1.689 textos da autoría de 161 un poetas -trobadores e xograres- de nome coñecido, que compuxeron as súas pezas nun arco que vai desde finais do século XII-inicios do XIII deica mediados do XIV. Conxuntamente cos xa citados Cancioneiro da Vaticana e Cancioneiro da Biblioteca Nacional, vén ser un terceiro códice -este,orixinal, datado a fins do século XIII-comezos do XIV- o(s) principal(is) encargado(s) da transmisión das cantigas. Sen embargo, nin o CV nin o CBN; nin tan sequera o CA conteñen a notación musical correspondente a aquelas. No caso do CV e o CBN, tan só se rexistran os textos; canto ao CA, si contemplamos as liñas do pentragrama... baleiras.

Velaí, entón, o extraordinario valor do Pergamiño Vindel. Folla voante -Liderbläter, na terminoloxía filolóxica- única conservada (as "follas voantes"/"Liderbläter" son rolos que recollían un pequeno número de composicións dun único autor e que logo foron integradas nos códices maiores), o pergamiño do cal estamos a celebrar o centario da súa reaparición contén, en efecto, as sete cantigas de amigo de Codax, tal como o CV e o CBN, mais... aportando a música de seis delas!! É dicir: dos 1689 textos que chegaron aos nosos días, tan só dispoñemos da música orixinal desas seis pezas -do total de sete- da autoría do xograr vigués e aínda doutras tantas do rei D. Denís de Portugal conservadas no denominado Pergamiño Sharrer, atopado polo profesor Harvey L. Sharrer no Arquivo da Torre do Tombo (Lisboa). Como ben se bota de ver, estamos, sen ningunha clase de dúbidas, diante dunha xoia de incalculable valor literario e histórico. Para un galego, en xeral, e para un vigués, en particular, un verdadeiro motivo de lexítimo orgullo.