Como o signo lingüístico os textos literarios tamén teñen SIGNIFICADO e SIGNIFICANTE, dito doutro xeito teñen CONTIDO E FORMA como calquera outra unidade gramatical. Por iso á hora de analizar textos é importante identificar neles os recursos referidos a unha e outra cara da moeda para procurar un comantario o máis completo posible.
Comecemos por identificar recursos atendendo á seguinte clasificación (lembra que a maioría están explicados nas páxinas 88,89,90 e 91 do libro).
RECURSOS DE FORMA:
a) Morfosintácticos:
Epíteto:
Enumeración:
Asíndeto:
Polisindeto:
Hipérbato (desorde)
Anáfora:
Paralelismo:
b) Fonéticos:
Aliteración ou fonosimbiolismo:
Onomatopea:
Paronomasia:
RECURSOS DE CONTIDO:
Simil ou comparación:
Metáfora ou identificación:
Metonimia (parte polo todo):
Símbolo:
Ironía:
Hipérbole ou esaxeración:
Antítese ou contraposición:
Personificación:
Sinestesia:(O mundo dos sentidos)
Silepse ou Diloxia ou dobre sentido:
TÓPICOS
Carpe diem
Tempus fugit
Furor amoris
Locus amoenus
Probamos a descubrir recursos no himno Galego?
Eduardo Pondal compuxo un longo poema de 10 estrofas no seu libro Queixumes do Pinos. Os galegos da Habana en 1907 procurando unha letra para o que sería o Himno de Galicia escolleron as catro primeiras estrofas deste poema ao que logo poría música Pascual Veiga.
OS PINOS
Que din os rumorosos
na costa verdecente
ao raio transparente
do prácido luar?
Que din as altas copas
de escuro arume arpado
co seu ben compasado
monótono fungar?
Do teu verdor cinguido
e de benignos astros
confín dos verdes castros
e valeroso chan,
non des a esquecemento
da inxuria o rudo encono;
desperta do teu sono
fogar de Breogán.
Os bos e xenerosos
a nosa voz entenden
e con arroubo atenden
o noso ronco son,
mais só os iñorantes
e féridos e duros,
imbéciles e escuros
non nos entenden, non.
Os tempos son chegados
dos bardos das edades
que as vosas vaguedades
cumprido fin terán;
pois, donde quer, xigante
a nosa voz pregoa
a redenzón da boa
nazón de Breogán.
BOTEMOS LOGO UNHA OLLADA INICIAL AO LÉXICO DO HIMNO:
-os rumorosos: ruidoso, adxectivo referido aos pinos.
- luar:nunha noite de lúa.
- arume arpado: a folla en forma de arpa do pino.
- monótono fungar: un ruído ou son uniforme.
- cinguido: que rodea.
- confín: terra do lindeiro.
- castros:construción da cultura prerromana.
- inxuria: insulto
- rudo: bruto
- encono: rancor
- Breogán: rei celta de Galicia
- arroubo: admiración
- féridos: cruel
- bardos: cantor da memoria da tribo
- vaguedades: imprecisión.
- pregoa: anuncia
- redenzón: liberación
- nazón: pobo, xentes
RECURSOS (exercicio de clase)
Cales son os seus principais recursos:
SEMÁNTICOS (do contido e significado das palabras)
No epíteto "rumorosos" hai unha metonimia, como a explicas?
O símbolo dos pinos, que pode significar?
A personificación, en que versos a podes atopar?
Onde ves algunha antítese?
Galicia aparece evocada como termo real dunha fermosa metáfora, sabes cal?
MORFOSINTÁCTICOS (da forma e o ritmo)
O Hiperbato neste poema é frecuente no estilo de Pondal, sinala un exemplo?
O NOME DAS COUSAS:
Léxico:
Hiponimia e Hiperonimia páx.81.
Medios de comunicación. páx.112 Diferenzas entre os distintos tipos de textos xornalísticos.
Abreviaturas, siglas e acrónimos. páx. 113
LINGUA E SOCIEDADE:
Unha gráfica sobre a situación do galego páx. 82 e 83
Normalización e normativización pax. 114
A normativa galega no tempo páx. 115
LITERATURA:
Recursos Estilísticos páx. 86,87,88 e 89
NARRATIVA páx. 118.119.120.
Textos narrativos: A historia, a estrutura, os narradores e o punto de vista, personaxes, os tempos e o espazo.
En cinco pasos imos repasar esta cuestión fundamental:
O pronome átono nunca pode encabezar un enunciado, polo que o seu lugar habitual é detrás dun verbo:
- Quérote!
PERO HAI 4 CASOS EN QUE O PRONOME ÁTONO VAI ANTES DO VERBO:
1- Cando vai nunha oración negativa ou desiderativa:
(non te quero, oxalá cho dixesen hoxe!)
2- Cando vai nunha subordinada (cun que, porque ou se): (dixo que te amaba, se te quixese, porque te quería).
3- Cando vai cun pronome interrogativo ou tras un exclamativo:
Quen che preguntou iso?
Como me alegro da túa boa nota!
4-Cando a oración comeza por algúns indefinidos (algo, alguén, todos...) e adverbios só, case, tamén, xa, sempre, aínda, seica, ben, mal...): (alguén mo dixo, seica me falara sempre te quixo). Cousa que non ocorre con adverbios como os de tempo e lugar: Mañá achégome alí.
