A festividade romana de Natalia Solis Invicti pode ter unha clara conexión coas nosas celebracións de Nadal como veremos.
Mitra foi un dos deuses solares máis venerados que renacían no solsticio de inverno ao igual que se celebra anualmente o nacemento de Cristo. O culto de Mitra difundiuse moito máis alá de Persia, o seu país de orixe, e estendeuse sobre todo en Roma, en Grecia, en Egipto e en Asia Menor. A súa festa, o solsticio de inverno, en Roma chamábase Natalia Solis Invicti, é dicir, o "Nacimento do Sol Invencible". Non é por casualidade que algúns dos ritos que o rodean sexan semellantes aos ritos xudeo-cristáns que conciden cos de Xesús. Mitra naceu nunha cova, un 25 de decembro dunha nai virxe. Veu do ceo e era coñecido como ?O Salvador?...Cos seus discípulos viaxou por países afastados ensinando unha doutrina de amor e iluminación para os homes. Foi enterrado nunha tumba da cal resucita(acontecimento que era celebrado alegremente todos os anos?)
A festa de Brumales era unha festa pagá dedicada ao sol, levada a cabo no solsticio de inverno, cara o 25 de decembro. A festa de Saturnalia empezaba o 17 de decembro e duraba 7 días, en honor a Saturno, o deus da semente e do viño. Tales festas tiñan características moi semellantes á que hoxe coñecemos como Nadal. Ao final da Saturnalia, o 25 de decembro, celebrábase o nacemento do Sol ?Natalis Solis Invictis (nacemento do sol invencible)? personificado no deus Mitra. Aínda que o culto a Mitra tiña orixes persas, converteuse na relixión dominante en Roma, especialmente entre os soldados.
O Nadal cristián rempraza o Natalia solis invictis
O emperador Constantino I fora un seguidor fiel das tradicións pagás ao deus Sol. A súa conversión ao Cristianismo débese a unha visión que tivo cando viu unha cruz fronte ao sol e ía co seu exército e escoitou unha voz que lle dixo «Baixo este signo vencerás» (in hoc signo vinces). Isto foi motivo para levar o símbolo dunha cruz no seu estandarte e gañar a batalla da Ponte Milvio.
A festa de Nadal comezou a celebrarse como unha festa cristiá a partir desa época, xa que anteriormente era imposible por motivo das persecucións relixiosas que sufriu o Cristianismo. No ano 336 apareceu por primeira vez tal festa no calendario romano, e gradualmente foi entrando nas tradicións oficiais da Iglexa cristiá, ata que no século V, queda instaurada oficialmente, eclipsando e sopalando a festa do Sol invictus. A práctica do mitraísmo, como a de todas as relixións pagás, foi declarada ilegal no ano 391 polo emperador Teodosio.
A tradición de dar agasallos navideños vén dos pagáns romanos que tiñan ese costume durante a festa de Saturnalia, un festival en honor ao deus Saturno. Tamén foi unha festa de Ano Novo, onde se daban regalos en nome dos seres queridos que morreran no ano anterior. Os primeiros exploradores e conquistadores romanos levaron esta tradición a través de Europa, onde permaneceu e se transmitiu na celebración de Nadal.
A Roda do Ano é simbolizada pola coroa que se lle colga na honra de Yule na véspora de Aninovo para conmemorar un novo comezo do ciclo continuo da vida. Existe unha amplia evidencia arqueolóxica para apoiar o feito de que as grilandas foron usadas deste xeito simbólico durante máis de 4.000 anos. O seu círculo non ten principio nin fin, o que ilustra que a Roda do Ano é tamén así, con cada cousa no seu tempo de volver ao seu punto de orixe e desde alí viaxar, unha e outra vez. O uso moderno das coroas chegou a ser usado no Nadal a través da influencia dos ritos pagás escandinavos que lles colgaban en Yule (véspera do Aninovo).
