Warning: getimagesize() [function.getimagesize]: Filename cannot be empty in /var/www/vhosts/blogoteca.com/httpdocs/include/func-blog.php on line 249
Vasoiras de xibarda


    Vasoiras de xibarda


Cartafol literario de experiencias, teimas e inquedanzas
"...E ás doce da noite voan dacabalo de vasoiras de xibarda..."
Contos do Valadouro. XP,IF,ML.
O meu perfil
bercedasorixes@gmail.com
 CATEGORÍAS
 BUSCADOR
 BUSCAR BLOGS GALEGOS
 ARQUIVO
 ANTERIORES
 DESTACADOS

O MEU PRIMEIRO LIBRO EN GALEGO
Pode quedar moi rebuscado, moi galeguista ou preparado para a ocasión mais creo recordar que o primeiro volume en galego que adquirín foi Sempre en Galiza. Isto aconteceu no verao de 1991, na Libraría Marta de Ferreira, no histórico local da rúa Triana, hoxe pechado.
E se a memoria non me engana, foi nesa altura cando adquirín ?amais da devandita obra de Castelao- o costume de mercar no verao varios libros en galego para ler durante o resto do ano en Madrid. A tarefa non era doada, pois que o fondo bibliográfico das dúas librarías da bisbarra do Douro non eran moi xenerosos, en ningunha lingua.
Eu xa tiña mercado o primeiro xornal en galego ?realmente era un semanario- dous veraos antes, fora tamén na Libraría Marta e tratábase de A Nosa Terra, o titular rezaba ?O nacionalismo apreséntase como o único cámbio posíbel?? Non sei a quen nin a cantos lles afectaría o cambio mais a min mudoume para sempre; a lectura daquelas follas converteron un fillo de emigrantes galegos nun galego sen máis matices.
Nun verao posterior, ou nun Nadal, non lembro ben, merquei Os outros feirantes, na Libraría A Seara; onde tamén me fixen cun pequeno vocabulario Galego-Castelán Castellano-Gallego do selo coruñés Ediciones Nós. Tempos aqueles en que na parroquia de Mor había libraría!
Mais un vocabulario que gardo como unha xoia é o que merquei na Casa del Libro, na Gran Vía de Madrid, era o Vocabulario Castellano-Gallego de F.Fernández del Riego, editado por Galaxia en xuño de 1984 (unha cuarta edición!), con este libriño experimentei varias sensacións. A primeira de curiosidade, orixinada polo descubrimento do galego culto, a segunda máis adiante, cando vin que a normativa oficial era ben distinta da terminoloxía que Paco del Riego escolmara para aquel traballo, e a terceira sensación foi a de posuír un tesouriño que gardaba palabras ?prohibidas? por unha norma restritiva de máis en ocasións e desorientada noutras.
Voltando a Castelao, aquel exemplar de Sempre en Galiza mercado no Valadouro lino en Madrid, recordo que interrompín a patriótica lectura por unha viaxe á Galiza Irredenta con amigos da universidade, un deles era oriúndo do Bierzo.
Á volta retomei a lectura e a través dela fun descubrindo o escritor rianxeiro, a historia de Galiza, as arelas dunha xeración e por riba de todo, unha identidade nacional con sólidos alicerces.
Nese mesmo ano, o xornal El Correo Gallego celebraba os seus cento catorce anos de existencia cun proxecto denominado Biblioteca 114, grazas ao cal, a miña curiosidade pola realidade galega coñeceu centos de autores e a miña avidez pola lectura centos de títulos en galego. O achádego fixérao meu pai cando vira un exemplar do devandito xornal nun quiosco de Callao, a partir de aí entrarían na casa ducias daqueles libriños agasallados polo diario compostelán.
Mais se cadra, as miñas primeiras experiencias lectoras en lingua galega foron nuns opúsculos que publicaban as comisións de festas a finais dos ?80, neles narrábase a historia dos concellos, aparecían datos demográficos das parroquias, e mesmo algún retallo de obras de Francisco Mayán ou algún artigo de Trapero Pardo.
Mais voltemos ao Irmán Daniel, a súa obra cimeira supuxo a miña primeira adquisición literaria en galego, aquel volume de Galaxia editado en 1986
?ano do seu centenario- encetou a miña biblioteca en galego, unha lingua que aínda non empregaba mais que escoitaba decote, malia a morar lonxe da Galiza.
Comentarios (0) - Categoría: Xeral - Publicado o 31-12-2014 17:29
# Ligazón permanente a este artigo
O FORNO DAS MEIGAS (Aquela sección sobre a literatura oral do Valadouro)
A información que deu orixe a estes artigos foi recollida na bisbarra do Valadouro, isto todo foi publicado na revista O Prado das Chantas (D.L.: C-2394/05) entre xullo do 2008 e xaneiro do 2010 baixo a epígrafe O forno das meigas, facendo referencia á cova homónima dos montes da parroquia de Mor.
A revista O Prado das Chantas é unha publicación da Asociación LIGA CÉLTIGA GALAICA.

O forno das meigas I
Alguén coñece un lugar chamado Terra de Patariños? Eu procureino, e o máis semellante que atopei foi Patara, poboación da antiga Roma na que o deus Apolo tiña un oráculo, amais dun templo.
É ben posíbel que algúns de vós teñades escoitado falar dun lugar no que sempre é noite (non estou a
falar da Laponia nin de efectos astronómicos estudados e coñecidos), un lugar no cal, a presenza das
tebras é contínua, e a escuridade a única cor que coñecen os que alí moran. Eis Terra de Patariños.
Seica nese lugar os bois aran a terra armados con fachos nos cornos, para alumear o camiño e o labor. Cavilade na imaxe. Unhas leiras na noite pecha, e varias xugadas de bois coroados con lume seguidos por labregos que sucan a terra cos arados, alumeados só pola luz que abrolla dos cornos dos animais... Non produce un chisco de inquedanza?

O forno das meigas II
Houbo un tempo no que as ánimas andaban polos camiños. A aparición de seres do alén, defuntiños e estantigas, era tan frecuente e mesmo tan abafante para os seres do aquén, que estes decidiron facer algo para deter esa enxurrada de presenzas da outra banda.
A solución tróuxoa a Igrexa. Disque a mensaxe que esas aparicións traían era o desacougo que sentían ?aló?, non estaban ben porque lles faltaba algo, ou non estaban en bo sitio. Así naceu a novena das ánimas, un oficio relixioso que se prolongaba durante nove xornadas e que remataba no día dos defuntos. A devandita liturxia aplacou a interminábel ringleira de manifestacións pantasmais, e estas voltaron ser algo esporádico como foran até daquela, mais non algo cotián.
Datar isto éme moi difícil, quizais poderiamos falar de 1910 ou 1920 como as décadas nas que os valecos comezaron a amedoñárense perante as insistentes manifestacións do alén. O remate da novena das ánimas é máis doado de sinalar, entre finais dos ?50 e comezos dos ?60 comezou a esmorecer este costume, coincidindo co baleiramento xeral das parroquias por mor da Emigración cara a Europa desenvolvida.

O forno das meigas III
Isto aconteceu na parroquia de Carballido. Un fato de rapaces e rapazas voltaban dunha festa, ao lonxe albiscaron unha luz, claridade, fulgor... Algo inexplicábel. Tres dos mozos decidiron seguir sen torcer o camiño nin amosar receo. De alí a pouco, apareceron enchoupados, mollados de riba a abaixo, coma se caesen nun rego. Non souberon dar explicación do acontecido.
Isto que veño de narrar, tivo lugar secadra hai perto de cen anos, mais hai testemuñas que escoitaron o feito da boca dunha das mozas que viñan na cuadrilla.
O que vou contar agora é ben recente, e aconteceu non hai máis de oito anos. Dous rapaces voltaban dunha festa na Mariña, no mesmo coche e cara a cadansúa casa, contra as sete da mañá un deles ficou en Mor, o outro continuou até unha parroquia de Mondoñedo, o traxecto non ten porque durar máis de media hora, mais desta volta e de xeito inexplicábel, cando o mindoniense chegou e mirou o reloxo viu que eran perto das doce do mediodía, decontado fitou o automóbil, temendo terse durmido namentres conducía e marchar da estrada ou algo semellante. O coche non amosaba croque ningún, nin el lembra terse detido para durmir nin facer parada ningunha.

O forno das meigas IV
Un home ía andando na noite cando notou a presenza doutro home ao seu carón, unha figura moi alta que camiñaba canda el.
Se se atopaban con xente o home alto desaparecía, mais ao ficar só o camiñante, volvía sentir a presenza daquel ser alto achegado a el, acaroado coma se se tratase da súa propia sombra. Cando o medo xa logo lle empecía camiñar foi petar á porta dunha casa, nese intre sinteu unha labazada e escoitou: Cando vaias comigo non volvas chamar en ningún sitio.
Disto que describo tiven noticia en Mor, e na parroquia veciña, en Lagoa, faláronme da zarrulada, unha grea de cans pequeniños que aparece na noite facendo ghau ghau ghau, e que en ocasións tamén se achega aos camiñantes entorpecéndolles a andareta. Ás veces non se ven os cans e só se escoita o seu ladrar, nomeadamente se se vai nun vehículo, mais no intre que un se detén a escoitar, o bruído cesa.
A zarrulada é un agoiro de morte, un sinal que nos anuncia o inminente pasamento de alguén próximo, dun veciño do burgo onde se nos manifestou o sinal, por exemplo, case sempre con poucas horas de antelación.

O forno das meigas V
Aquel señor contaba que lle apeteceu fumar un cigarro mentres camiñaba, daquela tirou do peto o cuarterón e máis o librito e dispúxose a elaborar o cilindro cando de súpeto lle arrebataron todo da man. Estrañado, ollou para as mans baleiras e tamén ao seu arredor, non zoaba vento ningún, ninguén había cabo del, ía só... Cando ?algo? lle tirou o tabaco.
Que pensaría aquel home? A que descoñecidas forzas atribuiría aquilo?
Non tardou moito en atoparlle unha interpretación. El lembraba con exactitude a hora á que lle acontecera o misterioso episodio, e non tardou moito en chegarlle o aviso de que á aquela mesma hora, un seu fillo morrera esmagado baixo unha árbore que estaba a pinchar.

O forno das meigas VI
Contan por terras de Santa Cruz que naquela casa morrera unha meniña sendo aínda naipela, ninguén contaba con aquela morte, e a familia amais de padecer tivo que improvisar. Houbo que encargar a caixiña e preparar a mortalla, e mentres... Onde se gardaría o corpiño da nena?
Aos pais, o único lugar que lles semellou axeitado pra conter o corpo mentres non era soterrado foi unha hucha, a mesma hucha onde se tiña gardado o gran ou a roupa das camas. A meniña marchou da casa para sempre nunha caixa branca -como era costume para os ?anxos?, denominación que se lles daba aos nenos mortos- entre bágoas e laios, mais axiña os seus descubriron que aquela nena deixara algo no fogar para que nunca fora esquecida, un arrecendo que lle faría estar presente acotío... Sempre que se abría a hucha onde aquela anxiña fora depositada antes de ser amortallada, saía un ulido a mazás.
Por terras de Mor falábase doutro misterioso recendo. Ao mencer, cando a xente se erguía para ir pola auga á fonte, disque as primeiras raiolas traían un cheiriño a cera, os vellos dicían que tal recendo viña das lámpadas de Xerusalén.
Debemos lembrar que na tradición galega o cheiro a cera case sempre é agoiro da morte, se cadra pola asociación entre as candeas que velan o defunto e o material do que estas son feitas.

O forno das meigas VII
Oístes falar do coche dos pícaros? Disque polos anos ?40 do século pasado se estendeu unha lenda rural que falaba dun coche (unha sorte de ómnibus ou camioneta) que percorría as aldeas secuestrando nenos.
Dicíase que utilizaban os pícaros para obter sangue. Só con nomear o coche dos pícaros, nenos e non tan nenos gardábanse nas casas. Se o pensades ben, non é máis ca unha sofisticación do mítico sacauntos.

O forno das meigas VIII
Agoiros de morte (I)
Como era nonaxenaria quixeron ocultarlle a morte dun seu sobriño. Mais ao cabo, o día despois do enterro contáronllo con moito xeito.
A muller, nada abraiada, escoitou a nova con afouteza, e ao remate afirmou: Eu sabía que algo acontecera, moitas voltas din estes días polo cemiterio da aldea...
A velliña quería dicir que o seu pensamento tivera moi presente o cemiterio da aldea, xa que moraba a centos de quilómetros do lugar do pasamento.

O forno das meigas IX
Agoiros de morte (II)
Dise que a campá está laiona cando o seu son é arrastrado no tempo coma un laído de dor, cando a badalada non é limpa e concreta senón que se escoita acompañada dun estraño eco... Adoita percibirse isto cando as campás tocan a defunto. Ese son alongado e doroso anuncia a inminente morte doutro veciño. É frecuente escoitar entre a veciñanza: Logo ha de haber outro que laia moito a campá.
As fachas son estrelas fugaces (fenómeno tamén chamado ?cambiarse as estrelas?), que no ronsel de luz debuxado no ceo están a indicar a orientación do lugar onde vai acontecer un pasamento. Hai quen diferenza entre estrelas fugaces comúns e fachas, afirmando que as fachas caen ao chan (estariamos a falar entón de asteroides) e que só neses casos podemos interpretalo como agoiro de morte. Por iso adoita escoitarse: E a noite antes de morrer caeu unha facha ao pé da casa.

O forno das meigas X
A cerimonia da morte (I)
Era frecuente até hai uns anos, que antes de sacar o defunto da casa se lle botase algo de comer ao gado.
Seica se non se facía isto, corríase o perigo de que o gado deixase de comer. As explicacións que a xente dá sobre este fenómeno son confusas. Disque ao saír o defunto do seu fogar para sempre, prodúcese unha tensión ambiental que só os animais son quen de percibir, mais se nese tránsito o gado está a comer, o trauma é menor ou non dá entrado nel.
Este ritual aínda se levou a cabo nunha casa de Lagoa hai nove anos.

O forno das meigas XI
A cerimonia da morte (II)
Antes, non existían as vías de comunicación que hoxe existen nas parroquias do rural, agora estamos afeitos a estradas asfaltadas, pistas forestais, camiños máis ou menos transitábeis... Mais non sempre foi así. Noutrora, congostras, corredoiras, carreiros e carrilleiras conformaban a rede viaria aldeá.
A escaseza de vieiros rurais practicábeis puido ser a orixe do que vou narrar. Ás veces o tránsito do cadaleito dende a casa até o cemiterio convertíase nun labor nada doado, sen coches fúnebres nin estradas polas que circular, e con distancias ben longas, as ringleiras de apesarados parentes e veciños do defunto víanse obrigados a atravesar terreos de toda caste, sempre tras os restos mortais do finado. Daquela, o traxecto tripado pola fúnebre compaña ficaba oficializado como camiño público. Xa que logo, por onde atravesaba un cadaleito cara a derradeira morada, viña de nacer un camiño, e ningún dono dos terreos afectados podía opórse.

O forno das meigas XII
O pasamento
Aquela muller estaba soa na casa, era noite e tiña as fiestras e as contras todas pechadas. Dende a cociña ouviu como se taraboulasen na ventá do comedor, ergueuse e foi ver, cando se atopaba no corredor percibiu que ?algo? unha forza invisíbel, como unha corrente de ar moi forte penetraba pola fiestra e continuaba polo corredor até abrir a porta dun cuarto, para seguidamente facer o mesmo camiño á inversa e saír pola mesma ventá que entrara. Tempo despois soubo que esa noite morrera, por vontade propia, unha persoa que adoitaba pasar tempadas naquela casa, e que decote durmía no cuarto do que aquela forza ?fora despedirse?.
É común a asociación dos derradeiros instantes da existencia dunha persoa coa ruxida e bruscos movementos de portas e fiestras, e non sempre o pasamento ten que acontecer na devandita casa, abonda con que a persoa teña estado vinculada a ela.

O forno das meigas XIII (Adicado a Xosé Ramón Maseda Blanco)
Non haberá máis de dez anos que aconteceu, foi nunha noite de verao, xeira na que as casas do Valadouro se enchen de visitantes, motivo polo que as testemuñas foron numerosas.
Dende as casas de San Tomé púidose observar un grande relostro que xurdía de? O Prado das Chantas!
Unha persoa do lugar aventurouse a coller o automóbil e subir decontado pola pista que leva ao curro, non ía só, canda el levaba a un seu fillo, un neno de oito ou nove anos. Cando ámbalas dúas testemuñas coroaron a pista forestal e se atoparon no espazo de lecer habilitado para celebrar a rapa das bestas, viron algo espectacular: Unha renque de luces pousada enriba do Prado das Chantas.
O pánico que xurdiu no neno fixo que se visen obrigados a marchar de alí e voltar á casa. A testemuña adulta sempre describe a escena do mesmo xeito: ?Era como ver unha festa ao lonxe?.

O forno das meigas XIV
A comezos do século XX produciuse un eclipse, o cal foi visíbel dende o noso val. Daquela non se debían anunciar tales acontecementos con antelación, xa que na parroquia de Mor, o medo e a superstición marcaron a data na que se escureceu o sol.
Unhas mozas viñan do pozo cuns caldeiros cheos de auga, no momento no que ían cara a casa tivo lugar o eclipse, daquela os seus maiores mandáronlles desbotar a auga que traían, e botárona ao chan.
Supoñíase que a falta de luz solar no traxecto podía ter creado algún efecto negativo no líquido elemento, a escuridade sempre estivo asociada ao mal, nomeadamente cando a xente non coñecía a orixe desta caste de fenómenos.

O forno das meigas XV
Cando a veciñanza intercambia os ovos das galiñas ou se empresta un animal para mellorar a xenética da facenda, se non hai pagamento polo medio, córrese o risco de que as cousas non vaian ben (que os pitos non saian, que a coella non empreñe...), por iso se paga de xeito simbólico, por exemplo con dez céntimos, e dise: Dez céntimos para as ánimas.

O forno das meigas XVI
Fauna fantástica
Se te pica o alacrán pide a cera e máis o pan e se te roe a delonciña pídeo moito máis axiña. É un dito valeco que advirte do perigo de certos animais (eses seres que viviron decote acarón noso, e que tamén espertaron medos, receos e fantásticas crenzas), outro becho nada recomendábel é a cadela de frade
-insecto morador da leña húmida- xa que se se nos mete nun ouvido a morte é certa.
No val sucado polo río Ouro (ou Douro, como realmente é) cóntase que noutrora as ovellas falaban, e delataron a Xesús Cristo cando foron preguntadas polo seu agocho, xa que respostaron: ?Belén, Belén?. Daquela o fillo de Deus dixo: ?Nunca vosoutros máis faledes?, e privounas da fala, deixándoas cunha voz que aínda lembra ás derradeiras palabras que pronunciaron os ovinos.
Outros animais moi vinculados á historia sagrada son as anduriñas, paxariños emigrantes dos que algúns valecos din que non teñen pés.
Hai ao redor de setenta anos naceu en Vilagabe (Mor) un xato ou un año (os datos son confusos) cunha cabeza humana, a explicación que se deu verbo do fenómeno estaba vinculada ás prácticas zoofílicas.
Dise que a delonciña séntese atraída pola cor vermella e pode atacar ás persoas vestidas con roupaxes da devandita cor.
Da raposa cóntase que cando anda quente -xeira na que late e ouvea ruidosamente- bota lume pola boca.
A pebida é un vulto que lles sae ás galiñas debaixo da lingua empecéndolles a inxestión, cando se lles arrinca, dise que hai que queimalo para que non se lle reproduza ao animal... As mesmas persoas que toman esta precaución afirman que pode ser sinxelamente: Unha bruxaría.

LIONEL REXES

Comentarios (0) - Categoría: Xeral - Publicado o 30-12-2014 11:45
# Ligazón permanente a este artigo
Textos elaborados para a instalación artística P-Arte-luz
Entre decembro do 2013 e xaneiro do presente ano expúxose en Ferreira do Valadouro unha instalación artística denominada "P-Arte luz". Traballei nela xunto a profesionais do eido audiovisual e acheguei os seguintes textos:

P-ARTE-LUZ
(Instalación artística multidisciplinar coa Luz como fío condutor)
P-Arte luz é unha proposta na que se alían varias disciplinas artísticas (fotografía, vídeo, deseño, plástica, narrativa?) co obxectivo de convidar a unha reflexión encol dun amplo concepto que adoitamos chamar electricidade, enerxía, sol? Ao cabo, a luz.
●XA SE LLES COÑECE AOS DÍAS? É a invocación popular empregada cando a radiación solar anuncia a mudanza das estacións. Os días reven e as noites alónganse? ou á viceversa. A LUZ, e máis a NON LUZ presaxian a transición climatolóxica, exercen como sinais, mesmo antes cas temperaturas.

●Nos mitos da Antigüidade, os agoiros de morte van acompañados de misteriosas luces, luzadas e clásicas candeas (sempre vinculadas aos ritos funerarios), estas LUCES DO ALÉN ben poden gardar reminiscencias da crenza-anceio dunha nova existencia ALÓ, nese eido idealizado, temido, intuído e ao cabo fornecido das convencións culturais e dos acervos misticistas.

●Unha das convencións culturais estabelece o dogma do BEN irmandado coa claridade e do MAL cómplice da escuridade, xa que logo, a LUZ achéganos un estado de graza, e a NON LUZ fainos entrar en contacto coas entidades maléficas. Segundo as escrituras cristiás, quen estea en graza de Deus non temerá a escuridade da noite, malia todo, escóitase no rural galego que os que andan de noite nunca a Deus viron.

●É so casualidade que moitas das vixentes lendas urbanas estean asociadas á LUZ ou á súa AUSENCIA?? O automóbil sen luces, o apagón urbano, réptiles cegos morando nas tebras, unha deserta estrada na noite pecha?

●Neste século XXI no que os vellos medos e fantasías esmorecen nos museos virtuais da Rede, entre nós reina o derradeiro mito (?) da Civilización occidental, os visitantes doutros afastados e ignotos PLANETAS ?é novidosa esta sensación?- que decote branden inquietantes LUCES NO CEO para se presentaren ou despedírense? Eis un neocódigo? Ou se cadra o máis primitivo sistema de comunicación?

●A moradora das tebras por excelencia é a curuxa, padroa do coñecemento (luz que fire a escuridade) na Grecia clásica, heraldo da morte (dona da derradeira luz) no antigo Exipto, compaña do lóstrego (a luz letal) no Oriente e augur da preñez (arauto dunha nova vida á que se vai DAR A LUZ) no Occidente.
Neste misterioso animal sintetízanse as contradicións dos sensos que o ser humano achega á LUZ, sabenza, remate da existencia, morte violenta, nacemento ?ou renacemento?- ? Non estaremos perante o símbolo das dinámicas cíclicas? Nacer-Aprender-Morrer? RENACER.

LIONEL REXES
Comentarios (0) - Categoría: Xeral - Publicado o 30-12-2014 10:50
# Ligazón permanente a este artigo

UN RAPAZ DE LAGOA
Gravuras de Contos do Valadouro
Xosé Blanco
Ediciós do Castro. 2000
Comentarios (0) - Categoría: Xeral - Publicado o 29-12-2014 18:35
# Ligazón permanente a este artigo
Vasoiras de xibarda
?A noite de San Xoán, as meigas do Val da Mariña xúntanse no Monfadal, untan os corpos con touciño, e ás doce da noite voan dacabalo de vasoiras de xibarda, collidas de dúas en dúas pola mao dereita, soben á Infesta, beben auga da fonte do Espiñarcao e guíndanse no Xistral coas meigas do Valadouro e doutras partes, onde fan o reparto das moscas e das pulgas para todo o ano.?

Contos do Valadouro
X. Pisón, M. Lourenzo, I. Ferreira
Ediciós do Castro. 2005
Comentarios (0) - Categoría: Xeral - Publicado o 29-12-2014 18:27
# Ligazón permanente a este artigo
LECTURAS DE INFANCIA (IV)
Por esas datas apareceu na miña casa un libro que xa era mítico para a miña familia, Corazón, de Edmundo de Amicis. Miña nai levábame falado moito desta obra que ela lera na súa infancia, mais o libro quedara na casa petrucial ou se cadra desaparecera. A casualidade quixo que un domingo nun posto do Rastro ?morabamos no barrio de La Latina- aparecese un impecábel exemplar de Corazón, encadernado en coiro verde escuro e letras douradas? Agora forma parte da miña biblioteca e máis da miña memoria evocadora.
Comentarios (0) - Categoría: Xeral - Publicado o 29-12-2014 16:13
# Ligazón permanente a este artigo
LECTURAS DE INFANCIA (III)
Da EXB lembro outra lectura por audición (malia que daquela xa podía interpretar o código en por min) da que mesmo creo que tivemos que facer un traballo, debeu ser un resumo ou algo semellante.
Don Pedro líanos cada día un pouquiño (todo serio como el era) de El polizón del Ulises, aquela obra de Ana Mª Matute galardoada en 1965 co Lazarillo de Literatura Infantil. Mais eu daquela andaba engaiolado pola banda deseñada da época (mediados dos ?80), Mortadelo y Filemón, Zipi y Zape, 13 Rue del Percebe, Famosas Novelas de Bruguera onde descubrín a Verne, a Salgari e a outros monstros da literatura, grazas a ese sabedor caramelo multicolor, a viñeta.
Comentarios (0) - Categoría: Xeral - Publicado o 29-12-2014 16:05
# Ligazón permanente a este artigo
LECTURAS DE INFANCIA (II)

Hai outro libro na miña infancia que, coido, nunca tiven nas mans, xa que nolo lía a mestra de párvulos. Encantábame o son daquelas capas duras e o voo daquelas follas grosas. De cando en vez virávanolo para que visemos os debuxos, eran ilustracións nas que imperaban un can e unha ovella, tales eran Can y Me aventureros, un conto da mestra Aurora Medina e ilustrado por Francis Bartolozzi, editado en 1976 por Santiago Rodríguez. Decátome agora de que cando nolo lía a señorita Mercedes no colexio Vázquez de Mella, de Madrid, tratábase dunha novísima publicación. Non sei se foi a propósito da ovella do conto que, un día, a mestra preguntounos como se denominaban os fillos das ovellas, e eu respostei mutton, doutra volta preguntounos cal era o contrario de viejo e eu dixen nuevo? Aquelas influencias idiomáticas do francés e do galego non eran moi ben recibidas pola señorita Mercedes.
Comentarios (0) - Categoría: Xeral - Publicado o 29-12-2014 16:03
# Ligazón permanente a este artigo
LECTURAS DE INFANCIA
LECTURAS DE INFANCIA
É posíbel que moitas persoas, mesmo boas lectoras, non lembren o seu primeiro libro, aquelas primeiras páxinas que ficaron arquivadas no cerebro e que inconscientemente marcaron gustos por certas cores, recendos, tipografías?
Eu non só o lembro, eu consérvoo. E estou certo de que foi o primeiro porque gardo recordo, non de lelo, senón de que mo leran. Líamo miña nai, por dous motivos, o primeiro é obvio, e o segundo é que está en francés.
Títúlase Qu?attend donc Caroline?, os autores son P. Ferrel e máis o ilustrador L.W. Myers, o selo editorial ten o fermoso nome de Éditions des deux coqs d?or e o conto foi inserido na colección Praline. É unha publicación de 1972, así que cando mo lía miña nai tratábase dunha publicación recente.
Caroline é unha xirafa, unha xirafa á que ninguén escribe cartas. Ela agarda, vai á poste, pregúntalle ao perroquet Isidore (que exerce de carteiro) mais nunca ten correo; e a miña pobre observa como os outros animais reciben moreas de cartas? Un día acontece? Ben imos deixalo aquí para non rebentar a historia a ninguén. Só unha pista, a cousa remata ben.
O volume presenta certo deterioro lóxico, algunhas engurras e algúns borranchos meus (non sei se tentei perfecciónalo na miña inocencia pueril) mais continúa a ser practicábel. Para min xa é un fetiche.
Comentarios (0) - Categoría: Xeral - Publicado o 29-12-2014 16:00
# Ligazón permanente a este artigo
UN NOVEMBRO MOI LITERARIO (A sombra de Cunqueiro está sentada na praza)
Foto: Pepa Losada
E agora si, marchamos cara a Mondoñedo, cidade que frecuentei por motivos laborais durante todo o mes de novembro.
Remexendo nunhas dependencias municipais atopei unha alfaia que me entretivo e me engaiolou naquelas visías xornadas. Trátase de Entrevistas a A. Cunqueiro, de Ramón Nicolas, publicada por Nigra en 1994, naquelas páxinas íspen o verdadeiro Cunqueiro con parágrafos tirados de conversas e diversos encontros con xornalistas ou críticos. Emocioneime, cando atopei unha referencia ao meu grande amigo Manuel Lourenzo, quen levou aos escenarios varias obras dramáticas do mindoniense; dise nesta obra que don Álvaro ficara moi satisfeito co traballo do director e dramaturgo valadourés.
Cunqueiro continúa fabulando por aquelas ruelas máis tamén continúa sendo obxecto de estudo nas universidades, vímolo ben claro o sábado 22 na presentación de Álvaro Cunqueiro 30 poemas, unha contundente análise asinada pola profesora Camiño Noia e editada polo Centro Pen-Galicia na súa colección Arte de Trobar, coa axuda do ente autonómico e máis da Universidade de Vigo.
O traballo da autora raia na cirurxía literaria, case diríamos na microcirurxía da poética cunqueirana, á que somete a uns raios x que por veces semellan translucir a vida privada ?sentimental, familiar, matrimonial- do escritor mindoniense. Se cadra foi por iso, ou non, que César Cunqueiro (presente no evento) amosou unha opinión contraria a algunhas teorías plasmadas no estudo, feito que non foi desaproveitado pola autora na súa quenda, na cal, aclarou que a primeira pexa que lle puxo Luís G. Tosar (tamén presente na mesa) para a publicación da obra, foi unha hipotética negativa do fillo
-antes citado- do autor á hora de ceder os dereitos sobre a obra paterna.
Sexa como for, é verdade que percibimos a sensación de que algunhas pasaxes introdúcense de máis na privacidade dun don Álvaro que seguramente para os máis novos fica desmitificado como persoa despois destas páxinas, onde por outra banda, se castiga con dureza a súa conivencia coa Ditadura.
Con todo, Cunqueiro foi, é e será, excelso.
Nos meus días mindonienses coñecín o escritor Xosé Ruiz Leivas, quen me agasallou dúas das súas obras, Don Celestino, editada pola Deputación de Lugo en 1992 e máis Franceses en Mondoñedo 1809, publicado en 2011 pola Asociación de Amigos da Cidade de Mondoñedo, ambas obras en castelán. Contoume Pepe Ruiz Leivas a xénese destas narracións e mesmo algún obstáculo malintencionado que tivo que salvar a primeira para chegar ao prelo.
Quen tamén me foi presentado nese literario novembro foi Félix Villares, autor de estudos sobre a Escola Poética do Seminario de Mondoñedo e do poeta homenaxeado nas Letras Galegas do presente ano, Xosé Mª Díaz Castro, traballos que consultei para preparar unha conferencia que pronunciei o 17 de maio no Castelo do Castrodouro. Comenteillo a don Félix ?en Mondoñedo chámanlle así- e recordoume que a RAG estaba a preparar un simposio sobre Díaz Castro para esas datas.
Así que? Quen dixo que maio era o mes das letras? E logo novembro? Para min foi un completísimo e rotundo mes da literatura. Por suposto, axudou moito a miña estadía mindoniense, porque como xa dixen, don Álvaro anda por alí, e Leiras tamén, eu vin as pegadas das ferraduras do seu cabalo no portal dunha casa, unha casa onde mora por veces, outro compañeiro das letras, Antón Meilán.
Comentarios (0) - Categoría: Xeral - Publicado o 29-12-2014 15:05
# Ligazón permanente a este artigo
1 [2]
© by Abertal

Warning: Unknown: Your script possibly relies on a session side-effect which existed until PHP 4.2.3. Please be advised that the session extension does not consider global variables as a source of data, unless register_globals is enabled. You can disable this functionality and this warning by setting session.bug_compat_42 or session.bug_compat_warn to off, respectively in Unknown on line 0