| Avante Galiza! |
|
'Estamos fartos de saber que o povo galego fala un idioma de seu, fillo do latim, irmao do Castellano e pai do Portugués. Idioma apto e axeitado para ser veículo dunha cultura moderna, e co que ainda podemos comunicar-nos com mais de sesenta millóns de almas (...) O Galego é un idioma extenso e útil porque -con pequenas variantes- fala-se no Brasil, en Portugal e nas colónias portuguesas'.
(Castelão - Sempre em Galiza)
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| Galiza contada a un foraxido |
|
 ¿Cómo é Galiza?
O planeta non se chama Galiza. O planeta é Terra. Galiza é a miña terra, dentro da Terra. Pero Galiza está e non está en Galiza. É un lugar e un deslugar. Como lugar, Galiza é pequena. Bueno, depende. É o suficientemente grande.
Temos un Transmundi. E un Extramundi. E vales que levan o nome de Mar, Amor, Ouro ou Silenzo. E un Pico Sacro e unha Boca do Inferno.
O ser vivo con máis nomes en Galiza é o vagalume. Para a ciencia, Lampyris nocticula. Vagalume significa lume errante. Pero téñense recollido case cen denominacións. Algunhas preciosas, todas metáforas: vella do caldo, lucencú, verme da noite, corcoño...
Gustaríame enviarche un vagalume...
O antropólogo dí: "Galiza é un mundo". O galego, cando se pon cascarrabias, dí que Galiza é o cú do mundo. Sería un bonito cú. Calquera parte do mundo pode sé-lo cú do mundo. Depende. Hai días. Hai séculos bós e malos. A distancia, tí sábelo moi ben, é algo subxetivo. Oín a un campesiño describir así o destino de dous dos seus fillos, emigrantes: "un anda preto, por Bós Aires; o outro, lonxe, nun sitio moi raro, Francfort ou algo así".
A máis fermosa definición de galego deuna un vello emigrante enquisado na televisión. Preguntáronlle: "¿Está vostede orguioso de seren galego?". O home mirou ao público, mirou logo á cámara e dixo: "Estou moi orguioso porque galego, galego, pódeo ser calquera". Ou esta outra frase, dun mariñeiro que agora traballa de operario do ferrocarril en Nova Zelanda: "Vin tanto mundo que son máis galego que ninguén".
Galiza está e non está en Galiza.
A fotografía máis famosa da historia de Galiza é a dunha despedida. Un tío e un sobriño choran no porto de A Coruña. Choran porque os seus vanse. A veces penso que tamén choran porque eles non se van.
Galiza é morriña. Teño morriña, teño saudade. É unha palabra que exportamos. Que aparece noutros diccionarios. No da Real Academia Española. No Collins inglés. É unha verba que che regalo, para que difundas no teu planeta, pero adminístraa con prudencia. Morriña significa botar en falta algo, nostalxia, melancolía. Está asociada a unha historia de dor, de perda, de emigración.
Pero ten coidado coa morriña. Colgáronlle ao galego un sambenito de pobo tristeiro. E ademáis é un comodín que o mismo serve para un discurso electoral que para unha dor de moas.
A fórmula dun presunto carácter galego sería H + M = I (humor mais morriña, ou melancolía, igual a ironía).
Melancólicos somos todos, pero o que de verdade ten prestixio en Galiza é o humor.
Hai outras tres cousas, tres fetiches que me gustaría enviarche. Son moi antigos e moi futuristas á vez. Daríasme a razón se os vises. Un amuleto de san Andrés de Teixido, unha gaita e un polbo.
Galiza é televisión, como todo o mundo. O galego pasa unha media de tres horas ante a televisión. Grazas á televisión hai tresillo en casi tódalas casas. A televisión galega non é peor que as outras, inda que hai demasiadas interrupcións publicitarias do veterano presidente. Pero tamén saen Bogart e Ingrid falando galego en Casablanca. E iso pode salvar unha lingua.
¡O tempo! O primeiro que fai un galego ao erguerse é buscar unha vista ó ceo. Hai xente que fai vinte flexións, que se preocupa pola cotizazón do yen, que se santigua ou que se toma un prozac. O galego, non. Antes que nada, elabora o seu parte meteorolóxico.
A brétema, oficialmente, reside en Londres. Pero un londinense de berce, filólogo e traductor do galego ó inglés, Jonathan Dunne, dí que a primeira vez que viu a brétema de verdade foi ó se apear dun tren en Lugo. Sinteuse nun planeta extrano. Até que un día, nunha cafetería, fixouse nun vello que, á súa vez, contemplaba a choiva pola fiestra. Chovía e chovía dende facía tempo. Nun intre determinado, o vello volveuse e díxolle: "¿Qué? Parece que chove".
Gustaríame enviarche un feixe de brétema. Ás veces a brétema serve para ver mellor.
MANUEL RIVAS
Galiza contada a un extraterrestre (fragmento) |
|
|
|
|
| 1 Comenta-se que... |
|
| 1 |
Lin os tres posts q puxeste. Realmente, gostei dos tres pero deste disfrutei coa ironia, nostalxia e humorismo amargo que ás veces desprende. O Rivas pode ter máis ou menos amigos pero , ás ve#blgtk08#ces, cando non sabes do autor e te enfrentas a un texto anónimo xulgas desde a inocencia e coma neste caso xulgas a calidade onde está e se chega ao sentimento. Gran texto, non só polo autor. |
|
|
Dito por turonio (08-09-2006 02:32) |
|
|
| E ti que pensas disto? |
|
|
|
|
|
