| Blog da Comisión Cultural MARTÍN SARMIENTO de Vilafranca para a potenciación do uso do galego nos centros do ensino no Bierzo e a promoción dos Intercambios escolares Bierzo-Galicia. |
|
|
| O meu perfil |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| A APERTA DA ANTIGA GALLAECIA (II) |
|
DE SARMIENTO A MESTRE
Foi entrado xa o novo milenio cuando, seguíndolle a pista aos estudos que o Padre Sarmiento realizara sobre o Bierzo reparei que aquela teoría que me contara don Antón Fraguas de que o antigo Miño era o Sil, resultaba ser unha vella teoría enunciada polo noso frade erudito nado en Vilafranca do Bierzo en 1695 e considerado o Pai das Letras Galegas.
De novo sentín aquela aperta da vella Gallaecia, esta vez nas palabras dun vecín do século XVIII, pero adiantado ao seu tempo, un galego-berciano que ademais de estudoso da lingua, coma Fraguas, gustaba de indagar sobre a xeografía, a historia, a etnografía e tantas outras ciencias, algunhas delas aínda sen ter sido consideradas tal e que logo serían tamén obxecto de estudo polo que vén de ser homenaxeado no Día das Letras recentemente.
Mais neste mes de maio, mes da Letras, acabamos de recibir unha nova aperta, entrañable e querida (por ser próxima e fresca) que une de novo ao Bierzo con Galicia, que nos lembra que seguimos sendo a Antiga Gallaecia. Trátase do libro do vilafranquino J. Carlos Mestre 200 gramos de patacas tristes
o seu primeiro libro en galego. Cunha breve dedicatoria inicia Mestre este relato lírico da súa infancia, cargada de señardade, pero tamén de vigorosa e actual reivindicación da memoria dos humildes cuxa lectura recomendamos encarecidamente. A dedicatoria é a que segue:
"Á riseira memoria de frei Martín Sarmiento e case todos os meus conveciños"
(Continuará)
|
|
|
|
|
| A APERTA DA ANTIGA GALLAECIA (I) |
|
LEMBRANZA DUN ENCONTRO CASUAL CON ANTÓN FRAGUAS
As persoas viaxamos neste mundo coma as augas dun río, o río da vida, e nesa viaxe atopámonos rodando como os cantos que arrastra a corrente. Aquel día, cuando soubo que era do Bierzo, nun fluír áxil na mente dun vello estudoso do propio, pensou de inmediato no Medulio e no río Sil e, como non, deixándose levar, faloume do río Miño: Eu penso -dixo- que o Sil e o Miño eran para os romanos o mesmo río. Estábamos na porta de entrada da Facultade de Filoloxía na Praza de Mazarelos de Compostela onde o abordara tras dunha charla á que asistira, el agardaba por alguén e con naturalidade derivou a conversa cara ao campo da lingua. A etimoloxía, a orixe da palabra Sil é celta e a do Miño, en latín, Minius, significan o mesmo. Ambas fan referencia ao mesmo, á cor terrosa da auga pola arxila, logo o Sil debería ser o Miño, que máis tarde a historia posterior confundiu. A ubicación da famosa batalla contra os galaicos, como contan as fontes latinas máis antigas, podemos situala á beira do Minius, é dicir, do Sil que é o que leva a auga e que conflúe co que hoxe chamamos río Miño
Corría o ano 82 ou 83, Antón Fraguas lembro levaba boina e cunha complicidade e confidencialidade absolutas, que me sorprenderon, contoume sen coñecerme de nada a súa teoría sobre a localización do Medulio no Bierzo nun plis-plas. Aquel home de carácter afable e humilde, que gustaba do saber popular e da historia, reivindicaba para o Bierzo con argumentos que nunca oíra unha galeguidade ben fonda e milenaria. Don Antón Fraguas era un vello galeguista, amante da nosa Terra, podo dicir que aquela tarde, naquelas palabras que non deixei que levara a corrente e das que hoxe simplemente fago memoria, sentín o agarimoso e sincero abrazo da antiga Gallaecia.
Antón Fraguas nos máis de 1300 artigos e traballos que publicou iniciara o seu andar galeguista falando do culto aos mortos. Estas letras que escribo hoxe son sen dúbida unha homenaxe ao seu bon facer e ao seu compromiso pola Terra que o viu nacer, algo máis que unha obriga e un dereito que comparte con tantos outros mortos e vivos que tamén amaron esta Terra. Antón Fraguas que foi un gran observador do discorrer do tempo, do calendario tradicional, rematou os seus días dándolle voltas ás festas populares. El era un home do pobo, e, como tal, é honrado con razón e con alegría no Día das Letras deste 2019. Logo das chuvas e folerpas vein días nos que entre os nosos dedos, como a auga, escorrentan palabras e encontros con persoeiros vivos ou mortos, cos que temos coincidido muitas veces en festas, homes e mulleres que insistiron nas mesmas teimas e conflúen co mesmo cariño na eterna cantinela que resoa, coma cuando leva un río auga a cachois, ese murmurio secular lembrando que o Bierzo é unha parte inseparable do celme de Galicia.
Héctor M. Silveiro Fernández. Académico correspondente polo Bierzo da Real Academia Galega.
Na prensa berciana:
BierzoDiario |
|
|
|
|
| O alumnado do programa de galego do Bierzo e Sanabria visita Galicia |
|
Un curso máis desprazáronse a Galicia alumnos/as do Programa de Promoción do galego no Bierzo, unha actividade que promove anualmente a Secretaría Xeral de Política Lingüística da Xunta de Galicia como un dos complementos que contribúen á dinamzación de actividades en galego entre o alumnado de galego do Bierzo. Acoden habitualmente tanto rapaces de Primaria como de Secundaria co seu profesorado.
Así foi recollida a nova nalgún medio:
O portal da lingua
creando tu provicia |
|
|
|
|
|
|
