| Blog da Comisión Cultural MARTÍN SARMIENTO de Vilafranca para a potenciación do uso do galego nos centros do ensino no Bierzo e a promoción dos Intercambios escolares Bierzo-Galicia. |
|
|
| O meu perfil |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| Vilafranca e Marín dúas vilas nas que se fala galego |
|
Historia local: a orixe e significado do nome de Vilafranca
Hoxe en día existen dúas posibilidades para o significado etimoloxico de Vilafranca. Unha é a de vila "franca", isto quere dicir ?libre de impostos?, grazas ao favor dalgún rei para os seus habitantes. A outra posibilidade etimolóxica é a de "vila dos francos" por ser unha vila con gran cantidade de franceses a causa do Camiño de Santiago.
Aínda hai outra etimoloxía, pero esta de carácter lendario, popular, e sen base científica, pero non por iso menos interesante. Esta teoría popular relaciona a orixe de Vilafranca cos vaqueiros de Tineo e Luarca que baixaban ás brañas de Valdeprado e Leitariegos e que, desexando vales de maior bonanza, confiaron a procura nunha vaca branca que veu asentarse en Vilafranca.
A orixe máis propia asóciase ao mosteiro de Santa María de Cluniaco ou Cruñego, onde benedictinos franceses de Cluny -os monxes negros- se asentaron en 1070, baixo o reinado de Afonso VII, para atención dos peregrinos franceses e que trouxeron, entre outras cousas, o cultivo da vide.
Xunto co anterior, foise formando un burgo de francos, peregrinos franceses que permanecerían nestas terras e que daría o nome ?VILA FRANCORUM-(?vila dos francos?) e importancia á poboación. Sen dúbida estableceríanse tamén xudeus, galegos e xentes doutras terras.
Tamén se fala de vila sen franquías. Durante varios séculos tería dous corrixidores, un para os francos e outro para os do lugar.
Adxunto unha imaxe do castelo de Vilafranca.
Jorge Franco Fernández (IES.Padre Sarmiento)
O TOPÓNIMO ?MARÍN?
Do latín villam vallis Marini, ?vila do val de Mariño?,unha "vila" ou granxa que sería propiedade dun tal Mariño. Xa no 1112 aparece como Marín a secas, cando a raíña Doña Urraca dá este lugar a Diego de Arias( Ego Urraca Regina?facio cartam donationis de illas hereditates quas habeo in terra Morrazo, videlicet Marin?)Rivas Quintas publicou un libro coa toponimia de Marín(Verba, anexo 18, Santiago de Compostela 1982) que reúne o que se sabe de gran parte da toponimia do municipio e lugares veciños.
O que hoxe é Marín o seu centro urbano foi, por longo tempo, non máis ca un hangar ou cobertizos para unhas lanchas e aparellos. O Marín de entón, o primitivo e evolucionou dunha vila ou explotación agraria da época do Baixo Imperio Romano que estaba terra adentro, no Sancto Juliano de Valle Marini. Nunha granxa romana, coma dez máis, de nome vila no municipio. Coa seguridade da zona lindante co mar, aumenta a poboación; fanse tomadas e roteas. Nace o Marín de hoxe. É o ano 1112, cando por primeira vez vémolo nomeado, cuns poucos veciños e o seu alfoz e mar en fronte.
Un cabaleiro rico que posuía estas terras, meteuse monxe e legará ao mosteiro do Oseira as súas propiedades de Marín.
Antigamente, Marín chamabase San Xián de Ancorados polos barcos que fondeaban na súas cercanias, pero é seguro que se trataba dunha deformación popular de ?encoirados? que significa curtidurías de coiro, como as que había na beira do río Lameira, que desauga no núcleo urbano da vila.
O pai Sarmiento afirma que o seu nome vén da palabra latina "mare" que significa mar, pero hoxe se sabe que deriva do nome dun antigo dono destas terras chamado Marinus; Marín deriva entón de (terram) Marini: ?a propiedade de Marinus?. Ambas referencias ao mar son, polo tanto, puras coincidencias, aínda que leve no seu escudo de feitura moderna unha inscrición en latín IN MARE NOSTRA FORTUNA que quere dicir: no mar a nosa fortuna!
Paula García Area (CPR. San Narciso)
|
|
|
|
|
| Deixa o teu comentario |
|
|
|
|
|
