Blog da Comisión Cultural MARTÍN SARMIENTO de Vilafranca para a potenciación do uso do galego nos centros do ensino no Bierzo e a promoción dos Intercambios escolares Bierzo-Galicia.
GALLAECIA un topónimo moi antigo Gallaecia é o nome que os romanos lle puxeron ao que agora chamamos Galicia. O nome de Gallaecia deu lugar ás actuais formas Galicia/Galiza. pero non son sinónimos. Pois o territorio ao que denominaron Gallaecia os romanos era maior ao que hoxe é Galicia. Gallaecia ocupaba o actual norte de Portugal atá chegar ao río Douro`polo sur, sendo máis discutidos os lindes orientais, incluíndo para algúns unha boa parte das actuais Asturias, León e Zamora. Era un territorio onde floreceu a cultura castrexa entre os séculos VI a.C. e a chegada dos romanos no ano 137 a. C. no que un tal Décimo Xunio Bruto realiza unha operación de castigo contra os lusitanos e ataca aos galaicos que lles foran a axudar matando a milleiros deles e sendo o primeiro romano en cruzar o río Limia. O Triunfo militar de Bruto fixo que os romanos o denominasen a partir da victoria cun curioso título: Gallaicus, presentándose en Roma como vencedor deste pobo.
O nome de Galicia é, segundo parece unha raíz céltica que viría a significar "terra de montañeses"
GALEGO DE GALLAICUS
Gallaicus ou callaicus, é o nome que recibía un dos pobos que habitaban entre o Miño e o Douro á chegada dos romanos. É un xentilicio, o nome das xentes que habitan un territorio ocupado polos pobos castrexos, con clara influencia celta, e que os romanos xeralizaron para denominar a calquera dos habitantes das distintas tribos castrexas tanto do norte do Miño como do Sur ata chegar ao Limia ou mesmo ao Douro.
O sufixo aic-, aec- que evoluciona a -ego é moi característico do noroeste penínsular e está moi presente en multitude de xentilicios ( vilego de Vilar de Aceiro) e topónimos.
UN MICROTOPÓNIMO EN -EGO: CRUÑEGO
O Cruñego ou Cruñiego é o nome que se lle dá á colexiata situada en Vilafranca. Dise que o nome podería provir da unión de Cluny máis o sufixo -ego (procedente de -AIKU > -ECO > -ego), que é un sufixo que proven do indoeuropeo, pero non do celta. Tamén podería vir do nome Cluniaco, por ser a colexiata de Vilafranca mosteiro cluniacense noutro tempo, ligada ao fenómeno xacobeo.
Pero se neste topónimo poderiamos ver a pegada do indoeuropeo, noutros que hai por toda Galicia podemos atopar pegadas das linguas celtas, como por exemplo Biobra, que é unha pequena poboación de Valdeorras, situada na provincia de Ourense, no concello de Rubiá, que presenta o sufixo ?OBRA, procedente do celta ?OBRE. Con este sufixo existen moitos nomes estendidos por toda a xeografía galega, como por exemplo Añobre, que se encontra na provincia de Pontevedra, Callobre, que se encontra na Coruña, Sillobre, tamén na Coruña, Alcabre, que se encontra no concello de Vigo, Xiabre, en Pontevedra...
Belén Diz Juncal( Marín) e Diego Díaz Poncelas ( Vilafranca)
GALLAECIA un topónimo moi antigo 
