* A campaña Non aos Tratados de Comercio e Investimento publico en castelán é un informe que analiza as demandas de investidores contra Estados perante tribunais de arbitraxe utilizando o Tratado sobre a Carta da Enerxía

* España é o país máis demandado baixo este tratado, segundo revela o informe, que se acompaña dun suplemento que profunda nas 45 demandas contra o Estado español

* Este tratado xa está sendo utilizado para desafiar medidas contra os combustibles fósiles e supón unha ameaza para a loita contra o cambio climático e unha transición energética baseada na xustiza climática

O informe ?Un Tratado para gobernalos a todos?, asinado por tres investigadoras do Corporate Europe Observatory (CEO) e do Transnational Institute (TNI), acaba de publicarse por primeira vez en castelán.

O informe pon de manifesto que o Tratado sobre a Carta da Enerxía (TCE) é unha ferramenta capital para empresas pantasma, investidores financeiros especulativos e corporacións asociadas á enerxía contaminante. Devandito tratado, asinado a día de hoxe por 51 países de Europa e Asia e que abrangue especificamente o sector da enerxía, permite aos investidores demandar aos Estados asinantes por medidas lexislativas que poidan prexudicar as súas ?expectativas lexítimas?.

Xunto ao informe, a campaña ?Non aos Tratados de Comercio e Investimento? publicouse un suplemento con información actualizada sobre as demandas de investidores estranxeiros a España no marco do TCE. A investigación revela que, das 45 demandas que invocaron ao Tratado sobre a Carta da Enerxía, sete foron decididas a favor do investidor, o que se traduce nunha perda de 687 millóns de euros.

Devandita cantidade equivale a case o total do orzamento para Cultura e Educación, practicamente o dobre do destinado a incentivar o acceso á vivenda e á metade do orzamento destinado a ?Desenvolvemento do medio rural?, como figura nos Orzamentos Xerais do Estado de 2018. Asemade, se os investidores gañasen todas as demandas, o Estado tería que pagar máis de 8.000 millóns de euros de diñeiro público en concepto de indemnizacións aos investidores e gastos en defensa legal.

O suplemento tamén inclúe unha análise do contexto político no que se enmarcan as demandas ao Estado español e as futuras consecuencias do pagamento de devanditas demandas, así como os intereses políticos e empresariais en xogo. Entre as súas conclusións salienta o feito de que, malia que as demandas a España son por recortes no sector de enerxía renovable, no 87 % dos casos o investidor demandante é un investidor financeiro especulativo, non unha empresa de enerxía renovable. Ademais, o 48 % das demandas foron presentadas por empresas que tamén teñen investimentos en sectores contaminantes como o do carbón, petróleo, gas ou nuclear.

Segundo o informe de CEO e o TNI, noutros países, grandes empresas de petróleo, gas e carbón xa recorreron ao tratado para impugnar políticas que favorecían as enerxías renovables, prohibían a explotación de petróleo, aplicaban impostos aos combustibles fósiles e introducían regulamentacións ambientais. Con estes antecedentes, é moi probable que o TCE siga sendo utilizado para litigar contra aqueles gobernos que aproben medidas para combater o cambio climático e reducir a pobreza enerxética, entorpecendo o camiño cara a unha transición enerxética xusta.


A crise ambiental global, os límites do planeta, a pobreza enerxética e a necesidade de equidade social fan imprescindible e urxente que se lexisle poñendo os dereitos humanos e a xustiza ambiental no centro das políticas públicas. Porén, o presente informe e o suplemento sobre o caso español poñen de relevo que, para que sexa posible, é imprescindible que España saia do Tratado sobre a Carta da Enerxía,como xa fixo Italia en 2015 e que se finalicen o resto de tratados de investimento que permiten a arbitraxe de investimento.

Óscar Lomba: "Aproveito este espazo para reiterar o meu agradecemento á militancia. Grazas aos 204 inscritos e inscritas que apoiaron a miña candidatura nas primarias de PODEMOS e de paso informo que por motivos alleos á miña vontade debo renunciar a ocupar o posto da lista que as mencionadas inscritas e inscritos de PODEMOS Vigo tiñan decidido que debía ocupar. O consenso de vontades das diferentes organizacións que conforman Marea de Vigo conduciu a este desenlace e a miña decisión foi renunciar a estar entre os 11 primeiros postos da lista, para facilitar a negociación de PODEMOS Vigo co resto de actores (Esquerda Unida, Anova, Equo...).

Grazas a toda a militancia e inscrit@s de PODEMOS en Vigo que destes o voso apoio a miña candidatura nas primarias municipais!

Volveremos a vernos en vindeiros procesos e prometo non ceder no futuro ás presións alleas á vontade da nosa militancia!"

Óscar Lomba Álvarez, naceu hai 51 anos no barrio obreiro de Lavadores en Vigo. Lomba foi elixido candidato nº 2 no corpo de lista de VIGO PODE nas primarias municipais de PODEMOS en Vigo. Licenciado en dereito e diplomado en maxisterio. Tamén é un coñecido activista social e estivo vencellado a diversos colectivos e asociacións. Foi membro do consello reitor e vicepresidente da Cooperativa Árbore, asesor xurídico da Plataforma de Afectados pola Hipoteca (PAH) e voceiro de SOS PXOM, entre outros. Actualmente é membro do Observatorio para a defensa dos dereitos e libertades (ESCULCA) e socio-fundador do Ateneo Atlántico.

Colaborou e publicou artigos de opinión nos seguintes medios: Diario 16 de Galicia, A Nosa Terra, Galicia Hoxe, Xornal de Galicia, A Trabe de Ouro, Tempos Novos, La Voz de Galicia, Atlántico Diario, El Correo Gallego, A Peneira, Galicia Confidencial, Praza Pública e Sermos Galiza. Escribe tamén nos blog Aforzadaxente e No Ollo do Furacán.


Entrevista realizada polo xornalista Xurxo Rodriguez Pérez. Xurxo Rodriguez dirixiu e presentou programas de radio como Troula, Trisquel e Ultreia, entre outros, nas emisoras Radio Archipiélago, Canal 9, ´Las Arenas´ e ´Radiodifusión Fuerteventura´. Asemade publica habitualmente no seu blog Distopías 18 e colabora tamén co blog Aforzadaxente e no blog da asociación ?No Ollo do Furacán?. Tamén publica artigos de opinión en ´Noticia Vigo´ e noutros xornais dixitais.



1) Vostede é candidato número dous no corpo de lista de ´VIGO PODE´ nas primarias de PODEMOS en Vigo. Como se presentaría?

Son candidato número dous no corpo de lista nas primarias municipais de PODEMOS en Vigo. Estou convencido de que en Galicia hai moita xente progresista e en Vigo existe tamén unha maioría progresista que non quere que as torpezas de determinados dirixentes dunha parte da ?esquerda? nos arrastren ao enfrontamento e ao retroceso. Porén unha boa parte desa maioría viguesa progresista e con formulacións transformadoras necesita un novo proxecto que renove a súa ilusión e confianza en que as cousas pódense facer aínda mellor. Para iso hai que abrir e sumar indo máis aló de etiquetas ou nomes como MAREA DE VIGO.

As forzas políticas do cambio son necesarias, a cidadanía e a súa creatividade son imprescindíbeis. Hoxe todo o mundo sabe que necesitamos un revulsivo.

As próximas eleccións municipais en Vigo son moi importantes. Vigo é unha cidade poliédrica e ten varias facianas. Unha das súas facianas está debuxada polas loitas da súa xente, nas folgas xerais históricas como a de 1972, pero tamén polas grandes mobilizacións en defensa da sanidade pública, do naval, o comportamento exemplar dos vigueses e viguesas limpando as nosas praias coas súas propias mans despois da catástrofe do Prestige ou a autoorganización dos veciños e veciñas que apagaron a vaga de incendios do ano 2017. Porén tamén ten outra faciana máis gris representada polo populismo localista, o nepotismo e o enchufismo de Caballero

Por iso retirei a miña candidatura a encabezar a lista de PODEMOS EN VIGO e decidín integrarme na lista unitaria que encabeza Xaquín Pastoriza. Estou convencido de que é necesario un proxecto de confluencia amplo cun programa conxunto e participativo, compasando nosas primarias de PODEMOS VIGO coa posibilidade de incorporar a outras moitas persoas nun proxecto integral, optimista e de futuro.

Paréceme necesario facer un chamamento en Vigo a xuntarse, a sumar a todas as forzas verdadeiramente progresistas e a toda a cidadanía con ou sen adscrición de partido, á que segue atenta esperando un cambio e tamén á quen está na apatía ou a dúbida.

A política debe ser da xente e fana os vigueses e as viguesas. Estou convencidos de que a cooperación, a apertura e a transversalidade multiplican e son as mellores chaves para converter a Vigo nunha cidade con futuro.

2) Se fixéramos un percorrido pola biografía da cidade, considerada coma un organismo vivo e falaramos dos estiróns que deu no seu medre ou crecemento que momentos ou xeiras salientaría?

No primeiro terzo do século XX salientaría o desenvolvemento e crecemento do Porto de Vigo que se asocia á imaxe de emigración de miles de galegos que se embarcaron rumbo ao continente americano, pero tamén ao desenvolvemento económico. Comezan a crearse importantes empresas na cidade como os estaleiros de Barreras (a finais do século XIX) e Vulcano, así como Pescanova e unha multitude de empresas relacionadas co mar, sendo o sector industrial por antonomasia, ao cal hai que imputar a creación e expansión da maior parte das demais industrias.

Outro símbolo da cidade foi o tranvía, que comezou a funcionar en 1914. A cidade neste tempo ten unha enorme actividade social, abundan os xornais e semanarios, as asociacións e as organizacións de carácter político ou sindical, pero todo este dinamismo quedou neutralizado co estoupido da Guerra Civil. Segundo avanza o século, Vigo absorbe o municipio de Bouzas en 1904 e o de Lavadores en 1941, agrandando o seu termo administrativo e aumentando a súa poboación.

A mediados de século trázase a Gran Vía e a cidade sofre un enorme medre demográfico coa incipiente creación de barrios residenciais como o de Coia. Instálanse novas industrias, como Citroën Hispania, á vez que melloran as comunicacións e créanse novos plans para ensanchar a cidade. Vigo sofre un elevado crecemento demográfico, pasando dos 30.000 habitantes que había en 1910 aos case 300.000 de hoxe en día?

3) ¿Como valora a xestión dos anos de goberno do Alcalde Abel Caballero, practicamente a última década na cidade?

A miña valoración non é positiva. O goberno de Caballero partía das mellores condicións posíbeis, pero non as aproveitou. En 10 anos Vigo recibiu 2.500 millóns de euros e destes só dedicou a investimentos 300 millóns de euros. Ao meu xuízo a xestión da actual Xunta de Goberno Local non foi boa. Non se produciu unha transformación da cidade. Dedicáronse inxentes cantidades de recursos a beirarrúas, lousas e baldosas. Non se desenvolveron proxectos estratéxicos de importancia. Non se construíron urbanizacións. Non se crearon vivendas de protección oficial. Vendéronse moitas das que había antes. Non se construíron novas zonas verdes? Fomentouse o enfrontamento permanente e a ficción do inimigo exterior levounos ao illamento de Vigo.

Caballero baseou a súa política no enfrontamento gratuíto. Enfrontamento coa Zona Franca, co Celta de Vigo, coa Xunta de Galicia, co Goberno central, cos concellos do Área metropolitana? co resultado dunha cidade illada e con menos aliados. En xeral a miña opinión é que houbo mala xestión?

4) Engadiría algunha cousa positiva?

Positiva? Non. Engadiría que coa suspensión do PXOM a situación urbanística de Vigo retrocedeu 25 anos. O Tribunal Supremo tombou o Plan Xeral de Ordenación Municipal (PXOM) de Vigo que levaba en vigor desde o ano 2008. A sentenza do Supremo, atendendo ao recurso interposto por unha asociación veciñal cualificou como ?radicalmente nula? a tramitación ambiental ?indebidamente xustificada?. A caída da achaiadura devolveu á cidade á situación urbanística do ano 1993, con miles de vivendas ilegais.

A nulidade da achaiadura urbanística de Vigo é un problema do Concello de Vigo e tecnicamente falando a súa solución está no propio Concello, sen que se poida descargar esta responsabilidade na Comunidade Autónoma.

5) Posta a óptica no investimento en gasto social. Como valora as políticas sociais e cal é a súa alternativa?

Estimo que o gasto social en Vigo foi insuficiente. E non o digo eu. O informe anual da asociación de directoras e xerentes dos servizos sociais cualifica de «precario» o gasto social por habitante de Vigo, xa que simplemente dedícanse uns 42,43 euros por habitante. O estudo, realizado cos datos publicados polo Ministerio de Facenda e Administracións Locais recolle os 384 municipios con máis de 20.000 habitantes e mostra as cifras reais sobre gasto social. Mentres cidades como Santurce e Baza lideran a listaxe con máis de 200 euros por habitante, ou cidades como Barcelona e Zaragoza superan os 100 euros habitante, Vigo sitúase nunha zona baixa da táboa con pouco máis de 42 euros.

6) Xa rematando, a modo de resumo e síntese. Cal é o seu modelo de cidade?

O meu modelo de cidade é ben diferente do modelo de Caballero. Opino que Vigo debe recuperar o dinamismo perdido. A riqueza da nosa cidade é creada de xeito agregado e cooperativo e acho que é necesario repartila dun xeito xusto. Esa é a clave para construír un novo modelo produtivo que favoreza o benestar de toda a cidadanía viguesa e que modifique o modelo de cidade. Durante os últimos anos aceptouse estoicamente por parte dos distintos gobernos municipais exclusivamente unha economía baseada no sector naval, a automoción ou o comercio e o emprendemento individual. O resto da economía viguesa estivo «impulsada» por unha elite egoísta e obtusa, composta por individuos como Fernández Gayoso e Pego Alonso da antiga entidade financeira NovaGalicia Banco, Manuel Fernández de Sousa e Alfonso Paz Andrade de PESCANOVA, González Viñas e García Costas no sector naval?que favoreceron unha economía especulativa.

Fronte a ese modelo fracasado opino que é necesario favorecer a recuperación da economía viguesa e debería potenciarse a investigación, o desenvolvemento e a innovación tecnolóxica, é dicer, o I +D+ i. É necesaria unha nova industria que impulse a produción innovadora, creativa, con alto valor engadido e un comercio adaptado ás necesidades reais dos vigueses e viguesas. Habería que impulsar unha economía do próximo, un comercio local baseado nas iniciativas cooperativas, as empresas de economía social e as redes de economía solidaria que respecten o medio ambiente e os dereitos dos traballadores e traballadoras. Creo que é necesario elaborar un Plan de Desenvolvemento Local de Vigo. Sería moi necesario un amplo debate cidadán para a preparación dun Plan de Desenvolvemento Local e un Plan Estratéxico para o Desenvolvemento Económico de Vigo e a súa área de influencia. Ese futuro plan estratéxico debería ser elaborado por expertos pero con achegas da propia cidadanía a través de métodos participativos, un plan deseñado para axudar a mellorar a calidade de vida da poboación de Vigo, rompendo as dinámicas de marxinación e que poña énfase na poboación máis indefensa, como as mulleres e os mozos. Non podemos seguir baseando a nosa economía no sector Naval, a automoción e o comercio. Sería imprescindíbel impulsar novos sectores económicos, como o sector aeroespacial, o sector das telecomunicacións, o sector da ciencia, a medicina e o medio ambiente (investigacións biomédicas, investigacións mariñas, sector farmacéutico?), un sector financeiro propio e tamén o sector cultural vigués.

Para iso teriamos que impulsar un gran debate cidadán e de sectores implicados co obxectivo de crear un consorcio de empresas públicas co apoio da comunidade autónoma, do propio concello e da universidade de Vigo.

Ao mesmo tempo penso que habería que crear un Instituto de Crédito Municipal e unha sociedade de capital risco que axudarán ao financiamento de proxectos complementarios de desenvolvemento local baixo a protección e o control público. En resumo habería que priorizar as persoas fronte ao formigón.



Sen máis deséxolle sorte nesta andaina.

Por * Óscar Lomba Álvarez



(Intervención íntegra de Óscar Lomba na ofrenda floral perante a Oliveira situada no Paseo de Alfonso XII en Vigo)

Hoxe, 14 de agosto de 2018, cúmprense 86 anos da colocación dunha placa na oliveira de Vigo que foi protexida cun enreixado de ferro e unha cancela; onde foi colocada unha placa de bronce acreditando a promesa que perante ela, fixeron os vigueses de ?amor, lealdade e abnegación pola nosa cidade?, en agosto de 1932, sendo alcalde o republicano Amando Garra. Lembremos que as eleccións municipais celebradas o 12 de abril de 1931 determinaron a proclamación da Segunda República Española.

Durante tres anos, a nova República, presidida por Alcalá Zamora e con Azaña como xefe do goberno, intentou sentar as bases dun Estado democrático en cuxo marco quedarán garantidas as autonomías das comunidades nacionais (Catalunya, Euskadi e Galiza), a separación da Igrexa e o Estado e un amplísimo programa de reformas e, por mor do devandito programa, estableceu por primeira vez na historia un sistema autenticamente democrático en todos os eidos, incluíndo a propia Xefatura do Estado, logrouse o voto feminino, botouse a andar a necesaria reforma agraria, a extensión da educación universal, a laicidade das institucións públicas e a democratización do Exército.

Grandes políticos tomaron parte neste intento por modernizar o Estado español. Intelectuais como Salvador de Madariaga, Novoa Santos, Rodríguez Cadarso, Otero Pedrayo, Daniel Castelao?van desempeñar un papel relevante nas Cortes republicanas. Tamén hai que salientar políticos como Julián Besteiro, Indalecio Prieto, Francisco Largo Caballero, Juan Negrín, Francesc Maciá, Lluis Compañys, Federica Montseny, Dolores Ibárruri ?Pasionaria?? Outras figuras, como Casares Quiroga, Portela Valladares, Barcia Trelles ou González López alcanzarán, tamén, gran protagonismo nos gobernos republicanos. Asemade hai que salientar as figuras de Ramón Suarez Picallo e Alexandre Bóveda.

Unha das grandes novidades que trouxo a República foi a modernización cultural do país sobre todo no que atinxe ao equipamento educativo. Non esquezamos que o 11 de agosto de 1933 comezou a Misión Pedagóxica de Galiza, dirixida por Rafael Dieste; unha viaxe por terras galegas que duraría seis meses e que percorreu a meirande parte das comarcas galegas. Entre 1931 e 1936, o labor deste inxente esforzo educativo chegou a preto de sete mil vilas e aldeas. Moitas das misións, escolas e bibliotecas ambulantes víronse reforzadas cunha masiva dotación de mestres e educadores voluntarios, que formaron unha hoste de propagación do ideario republicano, socialista, anarquista, e galeguista. Ademais, como salienta Ramón Villares na súa Breve Historia de Galicia, ?nalgunhas vilas como Noia, Ribadeo ou Vilalba abríronse centros de ensino medio e na Universidade compostelá, unha nova xeración de estudantes, vinculada a FUE e a organizacións galeguistas, alentou a galeguización da universidade?. Pero o dobre acoso a que se viu sometida por determinadas organizacións radicalizadas que pedían reformas revolucionarias e inmediatas, e por determinados sectores inmobilistas, conservadores e mesmo reaccionarios e contrarrevolucionarios (chegando a producirse algún levantamento como o de Sanjurjo en 1932), xunto cun grande anticlericalismo, co que simpatizaba un importante sector da sociedade española, e a lentitude de determinadas reformas sociais, dificultou a consolidación do réxime republicano e, nas eleccións de novembro de 1933, os partidos de centro dereita (nucleados ao redor da C.E.D.A) obtiveron unha rotunda maioría. A viraxe cara á dereita que deu o novo goberno durante aquel bienio negro, coa anulación de moitas medidas da etapa anterior, provocou sublevacións en Asturias e Catalunya (outubro de 1934), cuxa represión veu representar o primeiro acto do xigantesco drama que se iniciaría o 18 de xullo de 1936. Os sectores máis reaccionarios non aceptaron o rumbo que tomaba o Estado español e tampouco as reformas que pretendían acabar con determinados prerrogativas dos devanditos sectores privilexiados. As capas adiñeiradas e privilexiadas da sociedade puxeron todo o seu empeño para facer fracasar a República e terminaron impulsando e apoiando unha insurrección militar que provocou unha sanguenta guerra civil, e que acabou nunha terríbel ditadura que durou 40 anos. Antes da morte do ditador comezouse a xestarse a Transición e bosquexouse un sistema parlamentario que en virtude da Lei de Sucesión na Xefatura do Estado do 26 de xullo de 1947, proporía a Juan Carlos como sucesor de Franco a título de rei, proposta ratificada polas Cortes Españolas en xullo de 1969, perante as que o novo príncipe prestaría xuramento de gardar e facer gardar as Leis Fundamentais do Reino e os principios do Movemento Nacional, é dicir, o ideario franquista. Xa que logo, non houbo ruptura democrática e por iso existiu certa continuidade entre o aparato da ditadura e a monarquía parlamentaria que a sucedeu. Por iso aqueles que seguimos crendo nos ideais republicanos non podemos renunciar á nosa aspiración de ver nacer en Galicia e no conxunto do Estado español un novo proceso constituínte que conduza á instauración dunha IIIª República.

As vindeiras eleccións municipais de 2019 poden ser o primeiro paso para constituír candidaturas de unidade popular e republicanas no maior número posible de cidades e vilas de Galicia que poidan consolidar unha alternativa antimonárquica que poña en cuestión a lexitimidade do réxime nado da IIª Restauración Borbónica.



Hoxe 14 de agosto de 2018 é un bo día para facer unha ofrenda floral perante esta Oliveira que é símbolo da nosa cidade, cantar o Himno Galego e o Himno del Riego e para berrar xuntos: Viva a República!



* Óscar Lomba Álvarez (Vigo 1966) Licenciado en Dereito e activista social.

Confederación Olívica

* Xurxo Rodríguez Pérez


O catorce de Agosto de 1932, antevéspera da festividade do peregrino occitano San Roque, patrón de Vigo, a Corporación Municipal Constitucional Republicana circundaba cun enreixado o símbolo vexetal da cidade, a Oliveira, situada no Paseo de Alfonso.

Incrustada ou soldada á cancela unha placa, máis ou menos literalmente, indica a devoción do pobo vigués á súa cidade amada, entregado con lealdade, abnegación e amor á súa causa.

A primavera próxima do 2019 cumpriranse corenta anos da celebración das primeiras eleccións democráticas trala ditadura franquista, que non réxime autoritario, como algúns docemente optan por chamar nos nosos días.

Sería boa ocasión para darnos cita no Paseo de Alfonso ao pé da Árbore-Símbolo, que tantos embates soubo aguantar, exposto ás galernas que, aínda lembro, na miña infancia chegaron á amputación dalgún dos seus brazos-pólas.

Unha Oliveira, (A Oliveira) ao fin, aireada por ventos salgados atlánticos, ventos mareiros, en pé, resistindo como as xentes ás que representa, portador do espírito de diversidade que os barrios e parroquias reclaman con voz propia.

Barrios con Voz, dicía un slogan dos noventa, con razón, alá por Teis.

Un Vigo, ao que se entende mellor en clave confederal, fortemente descentralizado, expresión do espírito de bravura e independencia de quen o poboaron e aínda seguimos habitando.

A Oliveira, entre Poboadores e a Rúa de Santiago, fronte ao chafariz do Paseo de Alfonso, invítanos sempre á memoria, saudosa e vindicativa, testemuña de tantos afáns.

* Xurxo Rodriguez Pérez é analista político

1 [2]