"Naquel país, pequeno e practicamente descoñecido,
había xente que tardaba anos e anos en se botar a falar na súa lingua. Ninguén puido explicar... nunca -nin os científicos da National Geographic, que foron os últimos en estudar a lingua de cabo a rabo- por que, mentres nas máis de 5.000 linguas do planeta a xente comeza a falar as primeiras palabras arredor dos 13 meses- de media, aproximadamente-,
nesta lingua moita xente tardaba anos e anos e nalgúns casos máis anos en comezar a pronunciar as primeiras sílabas. Descubríuse mesmo xente que nunca chegou a falar na súa lingua, na súa precisamente, e que. por outra parte, non tivo problemas para se iniciar e chegar a falar con fluidez outros idiomas, o que demostraba a fantástica dificultade da lingua daquel país único no mundo.
A xente que nunca chega a falala explicaba, na madurez ou na senectude das súas vidas e por tanto cando xa chegaran reflexionar profundamente sobre o problema, que non se atrevían a falar a lingua porque aínda non estaban preparados; ou levando a man á cocorota e rascando co dedo índice dicían que lles parecía imposibél ou que xa era demasiado tarde; ou, cunha vaga esperanza e confiando nas xeracións vindeiras, dicían- A ver se os meus fillos o conseguen.
Dábanse algúns casos extraordinarios, si, de nenos e nenas precoces na aprendizaxe e uso do seu idioma, que chegaba á escola falando na súa lingua, se ben eran excepcións que confirmaban a regra: unha porcentaxe mínima entre a inmensa maioría dos que, acabados os estudos obrigarorios e mesmo os universitarios, non consegúían botarse a falar no idioma daquel inaudito país.
A xente que conseguía, por fin, algún día, e a pesar de todo, falar a lingua, animaba ó resto a esforzarse un pouco máis, explicaban que si, que era posíbel, qeu supoñía un traballo considerábel, sobrehumano nalgúns casos, mais que o esforzo ao final pagaba a pois non todo o mundo podía dicir que era quen de falar a lingua máis dificil do mundo.
Era tan dificil que nas escola mesmo había profesores e profesoras que non conseguían falala.
Era tan , tan difícil que case ninguén lle chamaba polo seu nome, por poñer o caso dunha palabra de uso común e corrente, ao cuberto cóncavo co que se come a sopa.
Era tan , tan dificil que algunha xente nin sequera conseguía dicir Bo día, Ola, Boa noite ou Adeus.
Era unha lingua tan extremadamente difícil que mesmo había xente que, dada a dificultade e a frustración, acababa emigrando para outros países onde aprender a lingua non fose un problema."
Sechu Sende "Made in Galiza"