| Pandereiteir@s e festeir@s da beira atlántica da Galiza |
|
|
|
|
| Malmequer |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| O legado de Faustino Santalices |
|
 O Municipal expón materiais vinculados ao gaiteiro
No Museo Municipal de Ourense ten lugar ata o próximo día 27 a exposición titulada Faustino Santalices: ciencia dá gaita, consciencia dá zanfona (tradición musical galega).
Anteriormente -no segundo semestre de 2010- esta exposición había estado no Museo Etnolóxico de Ribadavia, en conmemoración e homenaxe do artista polo cumprimento do cincuentenario do seu falecemento. Faustino Santalices Pérez (Bande, 1877-Madrid, 1960) foi, segundo o poeta galego Ramón Cabanillas, «ou meirande coñecedor, con fervente e apaixonado enamoramento, dá nosa anterga e venerabre música». E, por outra banda, pódeselle considerar con toda razón -como precisa no excelente catálogo da mostra Roberto Varela, conselleiro de Cultura- un activista cultural do patrimonio etnomusical galego. En suma, representa «unha figura emblemática, e en boa medida mítica, do noso folclore musical», como sinala, á súa vez, no mesmo referido catálogo Xosé C. Sierra Rodríguez, director do Museo Etnolóxico de Ribadavia. Esta mostra, en fin, conta cun amplo respaldo institucional, que a acredita amplamente. A súa iniciativa e comisariado corresponden aos irmáns Félix e Cástor Castro, gaiteiros e responsables da Aula de Música Tradicional Gómez Mouro de Ourense. Por outra banda, patrocínana o Concello de Ourense, a Axencia Galega das Industrias Culturais (Agadic) e a Xunta de Galicia. E, para rematar, producírona a Difusora de Letras, Artes e Ideas, o Arquivo Castro Vicente e a familia Faustino Santalices Muñiz.
Servizo á música galega
Santalices foi, nunha soa peza e ao máximo nivel de excelencia, investigador, recolector, artesán construtor de instrumentos musicais, intérprete, compositor e divulgador da música tradicional galega. E todo este complexo e difícil papel artístico iniciouno xa durante o seu bacharelato, ao aprender a tocar a gaita en Celanova, do famoso Gaiteiro de Penalta -inmortalizado polo gran poeta galego Curros Enríquez-. Del recibiu todo o que era o seu repertorio e, sobre todo, aprendeu a técnica de tocar o instrumento a dedos tapados -ou pechado-, segundo ese estilo clásico galego de moi especial virtuosismo. Pero talvez sexa a máis importante das súas facetas musicais a súa ejecutoria de recolección histórica de todo o que se refire á gaita galega e tamén a zanfona. El foi vivamente consciente do proceso de degradación da gaita á altura dos anos vinte do século pasado e da necesidade de recuperar a zanfona, practicamente desaparecida a inicios do pasado século, tras a súa brillante historia do medievo juglaresco e a posterior utilización empobrecida en cantárelos rueiros de cego.
Zanfonista ademais de gaiteiro
Santalices recibiu o pasado día 26 -e xa que logo xa tras a inauguración da súa exposición aquí comentada do día 21-, aínda que esta vez no Auditorio Municipal, a homenaxe dun certame-concerto dos actuais dez mellores zanfonistas en activo e a súa gravación en disco. A súa figura histórica ben o merece. Foi o único zanfonista da península ibérica durante o primeiro cuarto do século XX e o enteiro e verdadeiro recuperador da zanfona como instrumento musical. No terreo anecdótico, cabe subliñar que tivo en canto espectador dos seus concertos de zanfona ao rei Alfonso XIII, en 1953 gravou catro discos de zanfona e en 1956 publicou un libro tamén sobre a zanfona. En suma, tributou a este instrumento musical moita ilusión. Como dixo no seu libro, este «instrumento de xograr, foi recollido do arroio, con toda a herdanza daqueles nómades cantores, polos cegos» e, así, «deixou de soar nos palacios para vibrar nas romarías». Tamén parece vibrar na pedra tanto do Pórtico da Gloria como do Pórtico do Paraíso.
La Voz de Galicia |
|
|
|
|
| Deixa o teu comentario |
|
|
|
|
|
