| Pandereiteir@s e festeir@s da beira atlántica da Galiza |
|
|
|
|
| Malmequer |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| Entrevista a Cristina Pato |
|
 Ten 29 anos e desde que empezou a ter a éxito na súa carreira como artista pasaron xa máis de 10. Cristina Pato é agora unha gaiteira máis madura que vive en Nova Iorque dedicada por completo á música.
Pregunta: Como comezou nisto da música? A súa irmá Raquel dedícase tamén a iso, ten entón algunha influencia a súa familia?
Resposta: Pois comecei precisamente pola miña irmá Raquel. Eu son a pequena de catro irmás e filla de acordeonista, así que dalgunha maneira a música sempre estaba en casa. Aínda que foi Raquel a que cando eu tiña catro anos empezou coa gaita e logo co piano, e a miña nai a que me axudou a levalo todo.
P: Resultoulle difícil abrirse camiño nunha música que non ten ese carácter de comercial?
R: Sinceramente no meu caso creo que foi todo o contrario. Cando tiña 17 anos estaba a tocar co grupo Mutenrohi, cos que acababa de gravar un disco. Esa relación con eles foi o que fixo que empezase a miña carreira en solitario a través de Fonomusic, unha compañía discográfica hoxe desaparecida. Non hai que esquecer que cando lanzamos o meu primeiro disco a gaita estaba a vivir un momento histórico.
P: Custa que unha discográfica se fixe nun gaiteiro?
R: Supoño que agora volve ser difícil. En 1999 as discográficas 'buscaban' gaiteiros, no 2009 céntranse noutras cousas aínda que o bo é que hoxe hai máis selos especializados que antes e producir un disco e fabricalo está ao alcance de calquera pequena compañía ou artista. Ademais, a tecnoloxía cambiou e abaratou todo o proceso.
Fusións coa gaita
P: Vostede dedícase a mesturar a música da gaita con outros estilos, resúltalle difícil sacar a gaita dese terreo folk no que lla etiquetaron?
P: Non é que me expuxo sacar a gaita galega dun terreo en concreto, simplemente tento levala ao meu terreo persoal, como calquera outro instrumento. Empecei facendo folk e música tradicional e polo camiño funme indo cara ao pop, o funk... ou como agora, cara á música clásica. O mellor que lle pode pasar á gaita é que se normalice como instrumento e que sexa facer todo tipo de música.
P: Susana Seivane, Carlos Núñez, Hevia, vostede? Cre que houbo un boom da gaita?
R: O boom foi a nivel comercial, Hevia chegou a vender millóns de copias dos seus discos o que sen dúbida foi un feito histórico. De súpeto as discográficas interesábanse por Galicia e polo noso instrumento e iso foi o que provocou o boom a nivel nacional. En Galicia o boom empezou nos anos 70 e en certo xeito continúa, con altos e baixos pero continúa.
P: Ás veces escóitase que vostede é nacionalista por facer da gaita o seu instrumento ou forma de vida. Moléstalle que relacionen a música coa política?
R: Nacín en Galicia, falo galego e toco o instrumento galego por excelencia; noutras palabras: son Galega. Si relacionamos calquera destes elementos coa política as dúas cousas acábanse contaminando. O mellor que lle pode pasar á música galega é que sexa completamente independente da política e que sobreviva a calquera cambio de goberno ou ideoloxía.
Vivindo en Nova York
P: Vostede pasou tamén unha gran tempada en Nova Iorque desenvolvéndose como artista. Que tal esa experiencia? Que lle achega?
R: Levo cinco anos nesta cidade fascinante que me está achegando experiencias incribles. Vin facer o meu doutoramento cunha bolsa da Fundación Barrié da Maza. Aquí atopei a calma suficiente para reestruturar a miña carreira profesional. Levo tres anos traballando e gravando con Yo Yo Ma e o Silk Road Ensemble e un como profesora adxunta da Nova Iersei City University. O doutoramento termineino en maio de 2008 e aínda que quero volver a Galicia, por agora non teño unha data concreta.
P: Como influíu Nova Iorque na súa música?
R: Está a influír unha barbaridade, do mesmo xeito que influíu na miña vida persoal. Vinme con 24 anos en pleno apoxeo da miña carreira como gaiteira, precisamente vinme para tentar volver pór os pés na terra e darme outro atracón de disciplina. Cambiei moito a nivel persoal, o cal supoño que se nota a nivel profesional. Agora teño 29 anos e estou en pleno proceso de produción do meu cuarto disco en solitario, disco que desde a miña perspectiva vai ser o primeiro desta nova etapa, o primeiro disco no que controlo todo o proceso.
P: Como recibiron a música de gaita en Estados Unidos?
R: É algo sorprendente mesmo para min. Cando cheguei quería tentar centrarme na miña carreira académica, polo que deixei a gaita un pouco de lado unha tempada, pero dalgunha maneira a miña carreira académica e a gaita empeñáronse en reunirse a través do compositor Osvaldo Golijov, a quen coñecín nunha Master Class en Rutgers University. Osvaldo, que entre outras cousas é o compositor en residencia da Chicago Symphony Orchestra e o compositor das bandas sonoras de Francis Ford Coppola, interesouse moitísimo pola gaita e empezou a traballar en repertorio novo para o instrumento. Desde ese momento non parei, estreei as súas obras en Carnegie Hall, Lincoln Center, Chicago Symphony e as súas obras con gaita gañáronse páxinas en xornais como o The New York Times ou o Chicago Sun. E grazas a el empecei a traballar con Yo Yo Ma, con quen colaborei no seu último disco como artista convidada.
Gaiteira e pianista
P: A vostede coñécella especialmente pola gaita, pero que hai do piano? Segue tocando?
R: Claro, o meu doutoramento é en piano, en concreto en Collaborative Piano, que é unha disciplina que se centra no repertorio vocal e de cámara. Nos últimos anos gravei un par de discos como pianista acompañante, estreei tamén o concerto para piano e orquestra de Octavio Vázquez coa Sinfónica de Galicia e toquei en escenarios como o do Festival de Ópera de Galicia, o Via Stellae, o Queen Sofia Spanish Instiute ou o Festival Liszt de Río de Janeiro. A miña carreira como gaiteira transcendeu e é a que ocupa a maioría das miñas xiras, a miña carreira como pianista leva outro ritmo e ten outro tipo de proxección, pero nunca parei con ningunha das dúas.
P: Vostede logrou o éxito cando era moi novo, custoulle asumir ese novo papel? Custa ter os pés na terra?
R: Con 18 anos é á vez difícil e fácil asumir o que che toca. Tiven e teño a sorte de ter unha familia que me apoiou en todo o que fixen e un marido que me acompaña precisamente desde os 18. Ademais, nunca parei coa miña carreira académica, o que fixo que dalgunha maneira agarráseme ben ao chan. Durante o primeiros cinco anos de carreira en solitario, facendo xiras, promocións e discos non me desligué do conservatorio de Liceu e terminei tres carreiras superiores, ademais de facer un máster na Universidade Pompeu Fabra. No momento en que quedei libre dos meus contratos discográficos foi cando decidín virme a Nova Iorque para continuar estudando, reflexionar e reformularme o meu futuro. Esa capacidade de reflexión dáma o ter que estar tantas horas soa estudando, nunha carreira que nunca termina, que é a música.
P: Que fai Cristina Pato no seu tempo libre? Que tipo de música gústalle escoitar?
P: Vou á ópera case todas as semanas, devoro biografías de artistas e personaxes históricos e vexo clásicos do cinema en casa cun cubo de flocos de millo. A música que me gusta vai desde Caetano Veloso até Shostakovich, pasando por Juan Perro, Wagner, Arto Lindsay ou Stravinsky...
P: Quen é o seu referente no mundo da música?
R: Teño moitos. Yo Yo Ma é un deles, un cellista de prestixio que decide achegar a música clásica a todos e a través de todas as vías posibles. Marisa Monte, a diva da música brasileira, é tamén un referente pola súa maneira de adaptar a súa formación clásica á súa vocación, e un longo etcétera.
P: De todas as colaboracións con diferentes artistas, con cal quedas?
R: De todas aprendín moitísimo, e espero seguir colaborando e aprendendo. O bo desta profesión é que nunca terminas de aprender.
P: Metropolitan, Nacións Unidas, Yo Yo Ma, un doutoramento... non sente vertixe ás veces do alto ao que está a chegar?
R: Doume conta do privilexiada que son por poder chegar a todo o que fixen, non paro de dar as grazas a todos os que me botaron unha man na miña carreira. Tampouco paro de traballar e iso fai que non teña moito tempo para coller vertixe. Tento mirar cara adiante e non volver atrás, para o bo e para o malo, así cada paso que dou é un máis do longo camiño que escollín.
Mirando ao futuro
P: Cales son os seus próximos proxectos?
R: Coa gaita é o meu cuarto disco en solitario, que espero lanzar en febreiro de 2010 e co piano un disco con Rosa Cedrón (ex de Luar na Lubre) do noso proxecto SOAS. Ademais dun par de bandas sonoras e varias colaboracións.
P: Por último, sorprendeulle que a chamasen para rodar aquel anuncio de Freixenet? Que recordos garda daquel momento?
R: Tiña 18 anos e estaba en pleno proceso de adaptación á miña nova vida, o anuncio de Freixenet foi como un agasallo de nadal, foi sen dúbida unha experiencia inesquecible que a nivel persoal supuxo un empurrón emocional sen precedente.
Ten 29 anos e desde que empezou a ter a éxito na súa carreira como artista pasaron xa máis de 10. Cristina Pato é agora unha gaiteira máis madura que vive en Nova Iorque dedicada por completo á música.
www.galiciae.com |
|
|
|
|
| 1 Comentario(s) |
|
| 1 |
Quería dar a miña "noraboa" a quen "traduciu" esta entrevista, xa que a orixinal en Galiciaé era en español. A ver se deixamos de usar os tradutores de internet e nos fixamos un pouquiño, porque chamarlle ao xenio do violoncello Yo Yo Ma, "Eu Eu Ma" (ata catro veces polo menos), a Juan Perro chamarlle "Juan Can" (non sei por que non aparece "Xoán Can", por outra banda...) ou tradu#blgtk08#cir New Jersey por "New Xersei" (que non sei por que non "Novo Xersei") é de vergoña. As cousas ou se fan ben ou non se fan. Entendo que o/os responsable/es disto teñan moitas cousas que facer, pero para facelas mal mellor non facelas. Ou publicar a entrevista en español (sen correr o risco de ofender a ninguén con eses "nomes") ou non publicala. Non creo que sexa tan complicado. |
|
|
Comentario por Andrés (17-10-2009 03:13) |
|
|
| Deixa o teu comentario |
|
|
|
|
|
