| Todo o referente o Navegante João da Nova |
|
| O navegante João da Nova (orixinalmente Joan de Nóvoa) nacido en Maceda-Ourense mostrase como un galego universal, o máis relevante do seculo XVI. |
|
|
| O meu perfil |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| Recopilando |
|
| Andamos a recopilar mais material en breve informaremos. |
|
|
|
|
| La Velleta Verda. Mediterrani |
|
 La Velleta Verda. Mediterrani é un Blog escrito por Gonçal Vicenç no que se recolle o 19 de octubre de 2012 un post cunha síntesis do libro ?Joao da Nova, Un mariño galego ao servicio da Coroa de Portugal? de Santiago Prol.
Enlace o post
http://pladelafont.blogspot.com.es/2012/10/joao-da-nova-marinero.html
|
|
|
|
|
| El descubridor del penal de Napoleón |
|
 El Pais
Edic Galicia
Miércoles 9 de mayo de 2012
DAVID REINERO
El 21 de mayo de 1502, hace ahora 510 años, barcos portugueses de vuelta de la India descubrían en mitad del Atlántico sur, a medio camino entre Angola y Brasil, la isla de Santa Elena. En ella, también en otro mes de mayo pero tres siglos más tarde, moriría encarcelado en 1821 Napoleón Bonaparte. El emperador francés puso la isla en los libros de historia, pero el primero en dibujarla en las cartas náuticas fue el comandante de aquella expedición lusa, João da Nova. En Maceda, en el centro de la provincia de Ourense, donde había nacido en torno a 1460, se le conoce como Xoán de Nóvoa.
De familia noble, João da Nova pasó a Portugal tras las revueltas irmandiñas y la caída en desgracia ante los Reyes Católicos de la aristocracia gallega. Con nueva grafía para su nombre se formó en Lisboa, ciudad en la que, pese a ser extranjero como Colón, llegó a alcaide o jefe militar en 1496. Luego vendría su conversión en el mayor navegante gallego del siglo XVI. Para Santiago Prol, macedense como él e investigador de su trayectoria en un libro publicado hace diez años, en el quinto centenario de su primer viaje, es también ?el gallego más relevante del siglo XVI?.
En 1501, cuatro años después de que Vasco da Gama llegase por primera vez a la India doblando el cabo de Buena Esperanza, João da Nova fue encargado de comandar la tercera expedición lusa por la misma ruta, que en su primera fase suponía navegar no pegado a la costa de África sino por el centro del Atlántico. En esa arriesgada trayectoria de ida, con la que la segunda expedición había descubierto Brasil, el macedense podría haber tocado, según Prol, la isla de Trindade, junto al continente americano. Pero fue a la vuelta de la India cuando descubrió en mitad del Atlántico sur la isla de Santa Elena, nombrada así en homenaje a la emperatriz de Constantinopla.
La isla, de 121 kilómetros cuadrados y hoy con poco más de 4.000 habitantes, fue pasando por manos portuguesas, holandesas y finalmente británicas desde 1651. Pero no se haría famosa hasta 1815, cuando Inglaterra decidió confinar en ella a su mayor enemigo, Napoleón Bonaparte, tras vencerlo definitivamente en Waterloo. Bonaparte murió allí seis años después.
En el haber de João da Nova no solo está el descubrimiento de Santa Elena, clave por su agua para avituallar a los barcos. A él se debería el hallazgo y denominación en el océano Índico de las islas Agalega, al noreste de Madagascar y al sur de las Seychelles. El nombre no puede ser más evidente y aunque otra teoría dice que proviene de la palabra lusa galé (galera), la República de Mauricio, a la que hoy pertenecen las islas Agalega, cree en su origen gallego.
El músico y comunicador Xurxo Souto incluso ha dejado por escrito su teoría de por qué João da Nova se habría acordado de su tierra al ver esas islas: son dos, alargadas, unidas por una lengua de arena. Como dos de las islas Cíes. Con 26 kilómetros cuadrados, en ellas viven hoy unas cuatrocientas personas.
Las Agalega habrían sido descubiertas por el navegante de Maceda en 1501, en la ida de su primer viaje a la India en cuyo retorno avistó Santa Elena. Pero João da Nova hizo un segundo viaje a la India en 1505. A la vuelta, enfermo y enfrentado con otros navegantes portugueses, permaneció un tiempo en la hoy denominada oficialmente Juan de Nova Island, así, con el nombre en castellano, el apellido en gallego o portugués, la denominación en inglés y paradójicamente propiedad de Francia.
La isla plurilingüe es un pequeño islote tropical de uso militar de apenas 4,4 kilómetros cuadrados en el estrecho que separa Madagascar de Mozambique. Allí rescató a João da Nova en 1506 su amigo Tristán da Cunha, al que se unió en su campaña para crear bases portuguesas en Ormuz y Omán que controlasen el comercio en los mares Rojo y Arábigo.
A João da Nova, por último, también se le atribuye haber alcanzado la mítica isla de Taprobana, de la que ya hablaban los griegos y a la que cantó Luis de Camões ?también de origen gallego, según alguna teoría? en el poema épico Os Lusíadas. Taprobana sería luego conocida como Ceilán y hoy Sri Lanka y para Santiago Prol la llegada del gallego estaría confirmada por la aparición de una inscripción portuguesa datada en 1501, año en el que por la zona solo navegaba él.
João da Nova murió en Cochin, al sur de la India, en 1509. Cinco siglos después de su descubrimiento de Santa Elena, con sellos, monedas y calles en su honor en Portugal y Gran Bretaña, en Galicia se le recuerda con poco más que el libro de Prol y una exposición en el castillo de Maceda. |
|
|
|
|
| Blog cun artigo sobre Joao da Nova |
|
Blog que dedica un post a Joao da Nova
Acceso o Blog
Artigo sobre Joao da Nova |
|
|
|
|
| Santiago Prol |
|
 Santiago Prol
A AELG, Asociación de Escritores en Lingua Galega, remata de colgar na súa web tres gravacións sobre o autor de esta bitácora, Santiago Prol. Son tres grabacións de video nas que fai referencia a Maceda e nunha delas fala sobre o navegante Joao da Nova.
Enlace os videos>>
Tamén existe unha entrada na Wikipedia sobre él:
Santiago Prol na Wikipedia>> |
|
|
|
|
| Cada día, un libro: 'Nobres vencellados ao castelo de Maceda' |
|
|
|
|
|
|
| CRONOBIOGRAFÍA DE JOÃO DA NOVA, |
|
o galego máis relevante do século XVI.
1450 [perto de]. Nace João da Nova [Xoán de Nóvoa] neste territorio.
1467 Revolución Irmandiña.
Foxen cara Portugal o arcebispo Fonseca II e relevantes nobres galegos [varios
vencellados coa casa nobiliaria dos Nóvoas de Maceda].
Diego de Lemos asalta e derruba parte da Torre de Maceda.
1469 Regresan [con mercenarios] os nobres dirixidos por Pedro Madruga.
Remata a Guerra Irmandiña coa derrota dos revolucionarios.
1476 Isabel de Castela vence a Afonso V de Portugal que apoia causa da Beltranexa
no conflito sucesorio.
1479 Tratado de Alcaçovas entre Castela e Portugal para dividir o mundo.
1480 Represiva presenza en Galiza da Santa Hermandad, Real Audiencia e gobernadores enviados polos Reis Católicos [“doma e castración do Reino de Galiza” en verbas de Zurita].
João da Nova marcha cara Lisboa desencantado coa nova realidade política en Galiza e Castela.
1481 Morre Afonso V de Portugal.
Sobe ao trono luso João II.
1488 Bartolomeu Días dobra o Cabo das Tormentas [Boa Esperanza] cara o Índico.
João da Nova participa activamente nas expedicións militares e de exploración polo Atlántico cos portugueses.
1492 Conquista de Granada.
Expulsión dos xudeus.
Relevantes cadros hebreos refúxianse en Portugal.
Cristovo Colón descubre accidentalmente varias illas no Caribe.
1494 Tratado de Tordesillas.
Divídese o mundo descuberto e por descubrir entre Portugal e Castela.
1495 Morre João II.
Sobe ao trono luso o seu curmán Manuel I.
1496 João da Nova exerce como alcaide da cidade portuaria de Lisboa.
1498 Vasco da Gama descubre o camiño marítimo cara a India circunnavegando o
continente africano.
Chega a Calecute, o grande emporio do Malabar indio.
1500 II Expedición cara a India con Álvares Cabral que oficialmente descubre Brasil.
1501 João da Nova comanda a III Expedición con catro caravelas innovadoras.
Descubre a Ilha da Trindade [fronte as costas do Brasil].
En Mossel Bay funda a primeira igrexa cristiá do que hoxe conforma Sudáfrica.
Acha Juan de Nova Island [na canle de Mozambique].
Asenta unha feitoría [lugar para o comercio] en Cananor [India].
Atopa a cobizada Ilha da Taprobana [hogano Sri Lanka, antano Ceilán].
Derrota ao samorím [señor do mar] de Calecute na Batalla de Cananor.
1502 Volta felizmente a Lisboa coas catro caravelas cargadas de pementa, canela e
outras mercadorías de Oriente demandadas].
Atopa [na torna-viagem] Agalega Islands [perto de Madagascar].
Descubre a estratéxica illa Santa Helena no Atlántico Austral.
Tamén a illa Ascensión [algúns cronistas datan este achado en 1501].
1505 Parte cara a India comandando o buque insignia da mariña portuguesa, a nao
Frol de la Mar.
Fai intensas xestións diplomáticas pola costa oriental africana.
Constrúen unha fortaleza en Quíloa.
Conquistan Mombasa.
Francisco de Almeida ocupa o cargo de vicerrei en Cochim [India].
João da Nova exerce a diplomacia en varias misións no Malabar indio.
1506 Sae das costas do Kerala [Malabar] coa Frol de la Mar.
Inverna na illa de Pemba [perto de Zanzibar] por mor do monzón desfavorábel.
Atópase en Mozambique coa expedición comandada polo seu amigo e financeiro Tristão da Cunha.
1507 João da Nova, Tristão da Cunha e Afonso de Albuquerque conquistan a illa Socotorá, na entrada do Mar Roxo.
João da Nova acompaña a contragusto a Afonso de Albuquerque polas costas de Omán até o grande emporio de Ormuz [nunha incursión de terra queimada].
1508 O nauta galego regresa á India coa Frol de la Mar.
O fillo do vicerrei [D. Lourenço] morre na Batalla de Chaul fronte a Mir Hocem,
o capitán maior do sultán de Exipto.
1509 João da Nova e Francisco de Almeida derrotan a unha coalición de turcos, exipcios e indios na histórica Batalla Naval de Diu, transcendental para o dominio dos lusos en Oriente.
O mariño galego estivo en primeira liña co buque insignia Frol de la Mar.
+ Morre João da Nova a finais dese ano en Cochim, sede do vicerreinado.
1510 O comercio mundial concéntrase no eixo Lisboa-Sevilla en detrimento do
Mediterráneo [até daquela o centro económico do mundo era O Cairo].
2002 Cincocentos anos despois das descubertas de Trindade, Juan de Nova Island, Sri
Lanka, Agalega Islands, Santa Helena e Ascensión, o espírito deste egrexio mariño galego emerxe na súa terra de orixe coa publicación da súa biografía.
Inaugurase na torre da homenaxe do Castelo de Maceda a exposición permanente “João da Nova, o descubridor do século XVI”.
2009 Cúmprense 500 anos do pasamento de João da Nova, o galego máis relevante
do século XVI.
Galiza segue a ter unha débeda no recoñecemento deste fillo sobranceiro.
____________________________________________________________________
Fontes:
PROL, S.: (2002), João da Nova, un mariño galego ao servizo da Coroa de Portugal, Deputación de Ourense.
PROL, S.: (2009), Nobres vencellados ao Castelo de Maceda, Difusora, Ourense.
www.blogoteca.com/joaodanova |
|
|
|
|
| NOBRES VENCELLADOS AO CASTELO DE MACEDA |
|
 Presentación literaria de Santiago Prol Blanco
Chega ás librerías un novo libro do escritor e investigador Santiago Prol Blanco publicado pola editorial ?Difusora de letras, artes e ideas?, máis de 250 páxinas nas que sé recolle ós nobres vencellados á Maceda e ao seu castelo na que o autor percorre, expón e nós achega á historia de Maceda dende as vivencias dos seus personaxes de máis nobreza, Un libro que abrangue aos nobres vencellados ao Castelo de Maceda máis egrexios que levaron o seu nome polo mundo adiante dende a Baixa Idade Media.
A presentación, en colaboración ca Consellería de Cultura do Concello de Maceda, terá lugar na Torre da Homenaxe do Castelo de Maceda o sábado 4 de abril ás 20 h e intervirán Xabier Oviedo (Alcalde de Maceda), Xavier Paz (Editor), Antonio Blanco Rodríguez (Delegado Provincial de Cultura), Ramón Caride (Escritor) Bieito Seara (Director Xeral de Acción Social) e Santiago Prol (Autor do Libro). |
|
|
|
|
| NOBRES VENCELLADOS AO CASTELO DE MACEDA |
|
 Por Santiago Prol
Chega as librerias un novo libro do escritor e investigador Santiago Prol publicado pola editorial ?Difusora de letras, artes e ideas?, máis de 250 páxinas nas que se recolle os nobres vencellados a Maceda e ao seu castelo na que o autor percorre, expón e nos achega a historia de Maceda dende as vivencias dos seus personaxes de máis nobreza. Como expón na contraportada do libro:
?Esta rigorosa achega abrangue aos nobres vencellados ao Castelo de Maceda máis egrexios que levaron o seu nome polo mundo adiante dende a Baixa Idade Media: María Fernández, a filla do conde de Traba. Afonso X o Sabio e o seu preceptor Garci Fernández. Pedro Iáñez de Nóvoa que fixo carreira política e militar dentro da Igrexa. Joâo da Nova, un galego universal, o máis relevante do século XVI. Xoán Iáñez de Nóvoa e o Panteón de Nóvoas Egrexios.
Outrosí o condado de Maceda (1654) que lle foi concedido a Alonso de Lanzós e Nóvoa. O III conde Joseph Benito de Lanzós e Nóvoa acadou a Grandeza de España de 1ª clase (1710). O seu primoxénito Antonio Pedro Nolasco chegou a gobernador de Madrid e vicerrei de Navarra. Unha condesa de Maceda está soterrada no que hogano conforma o Panteón de Galegos Ilustres. Baltasar Pardo de Figueroa, VIII conde de Maceda, finou na batalla de Medina de Rioseco (1808). Xoán Xosé caamaño Pardo, conde consorte de Maceda, foi un dos ilustrados de comezos do XIX en Galiza... A relevante nómina deste volume soborda o ámbito local. Unha aproximación necesaria que enche unha eiva da nosa memoria colectiva?. |
|
|
|
|
| ILHA DA TRINDADE DESCUBERTA POR JOÃO DA NOVA |
|
 Situada a 1.090km da costa do estado do Espírito Santo, no oceano Atlântico, a ilha de Trindade é muito montanhosa e de difícil acesso por causa do mar agitado naquela região. A ilha desabitada tem cerca de sete quilômetros de extensão por quatro quilômetros de largura, sendo toda cercada de rochedos, com exceção de uma pequena praia em seu lado sudeste (ilustração), de areia muito branca e fina, onde existe um morro em forma de pirâmide, com 390 metros de altura, ao qual se dá o nome de Pão de Açúcar. Na extremidade meridional da ilha, em um rochedo com 70 metros de altura, encontra-se um túnel com cerca de 140 metros de extensão, por onde as águas do mar penetram naturalmente, fazendo grande ruído.
Descoberta pelos navegadores portugueses na época do descobrimento do Brasil, ela foi ocupada pelos ingleses, no século 18, depois restituída a Portugal e finalmente passou ao domínio brasileiro quando a independência foi proclamada em 1822. Durante todo esse tempo a ilha de Trindade permaneceu sem ter habitantes, até que em janeiro de 1895 o governo inglês considerou-a apropriada para a instalação dos equipamentos de uma companhia telegráfica transatlântica e por isso enviou para lá o navio Barracouta, cujos tripulantes desembarcaram em solo ilhéu e nele hastearam a bandeira inglesa. Esse fato chegou ao conhecimento das autoridades brasileiras em 16 de julho do mesmo ano, e estas solicitaram a imediata devolução da ilha, mas a Grã-Bretanha apegou-se à circunstância de que ela estava abandonada e por isso propôs arbitramento internacional para solucionar a pendência. Como o Brasil não aceitou a proposta inglesa, o governo português se ofereceu como intermediário para a tentat iva de encontrar uma forma de resolver amigavelmente o impasse entre as duas nações, o que veio a acontecer quando a Inglaterra reconheceu o direito de plena soberania do Brasil sobre a ilha da qual havia se apossado indevidamente.
Descrevendo a história da ilha de Trindade, em Folha Online, o jornalista Lucas Cembranelli informa que ela surgiu há aproximadamente 3 milhões de anos depois de uma série de explosões vulcânicas na extremidade oriental da cadeia de montanhas submarinas localizadas na mesma latitude de Vitória, no Espírito Santo. E esclarece: ?O descobrimento da ilha é atribuído ao navegante espanhol João da Nova, que viajava a serviço de Portugal. Em março de 1501 o navegante partiu de Lisboa com destino à Índia, mas o mau tempo e os fortes ventos do Atlântico Sul, próximo da costa africana, obrigaram-no a mudar de rota, o que resultou na descoberta de uma nova porção de terra, que foi chamada Ilha de Assunção. Um ano após a descoberta, o português Estevão da Gama, durante uma viagem para a Índia, visitou a ilha, mas ignorando a passagem de João da Nova, deu o nome para as terras de Ilha da Trindade, mantido até hoje. Em 22 de agosto de 1539, o rei de Portugal, Dom João 3º, doou o território para o fidalgo da Casa Real, Belchior de Carvalho, que entretanto jamais tomou posse?.
Continuando, diz o jornalista que ?em 1700, o astrônomo inglês Edmond Halley, durante uma expedição para realizar medições magnéticas no Atlântico, para o governo inglês, teria se deslumbrado com os contornos e formas impressionantes da ilha, e resolveu tomar posse, desconhecendo a descoberta de Portugal. Em 1781, a Inglaterra ocupou a ilha com tropas militares. Sabendo da ocupação, Portugal protestou em Londres. Enquanto o assunto se resolvia pelos canais diplomáticos, em 1783, o vice-rei do Brasil, Luís de Vasconcelos, enviou 150 militares de artilharia de desembarque a bordo da nau ?Nossa Senhora dos Prazeres? para expulsar os ingleses. Porém, quando as tropas de portuguesas chegaram, os ingleses já haviam abandonado a ilha, deixando materiais de guerra, como 12 canhões intactos. Depois da retirada inglesa, Portugal resolveu colonizar a ilha enviando casais de açorianos ao local, munidos de sementes e instrumentos agrícolas. Porém, logo verificaram que o solo era improduti vo e não prestava para a lavoura. Trindade passou a ficar ocupada somente por militares, e serviu de presídio a réus incendiários. A ocupação perdurou até 1795, quando o Conde de Resende determinou a desocupação da ilha, que voltou a ficar abandonada?.
E conclui sua descrição: ?Em 1895, a Inglaterra voltou a ocupar Trindade, declarando-a território britânico. Depois de várias tentativas de mediação, os ingleses re-solveram recuar e, em agosto de 1896, retirou os sinais de sua posse. No ano seguinte, o cruzador brasileiro Benjamin Constant dirigiu-se à ilha para a ocupação oficial e definitiva. Foi construído um marco na encosta do morro do Pão de Açúcar, com duas placas comemorativas. Durante a Primeira Guerra Mundial, o território serviu de guarnições militares, e logo após ao término dos conflitos foi novamente abandonado. Entre os anos de 1924 e 26, o presidente Artur Bernardes transformou Trindade em um presídio político. Nessa época, foi colocada a imagem Nossa Senhora de Lourdes na gruta que recebe o mesmo nome. Estiveram entre os presos na ilha o patrono da força aérea brasileira, Marechal-do-Ar Eduardo Gomes, e Juarez Távora. Deflagrada a Segunda Guerra Mundial, a Marinha do Brasil voltou a ocupar Trindade militarme nte, devido à sua localização estratégica. A ocupação da Marinha durou até 13 de junho de 1945. Em 1950, a ilha foi visitada por uma importante expedição científica, sob a orientação do ministro João Alberto, com a finalidade de planejar uma colonização e construir uma base aeronaval. Em 1957, a Ilha da Trindade foi ocupada por brasileiros da Marinha com a criação do Poit (Posto Oceanográfico da Ilha da Trindade), que até hoje protege o território?.
FERNANDO KITZINGER DANNEMANN |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
