Nós lembramos algunhas das tradicións máis emblemáticas do noso Nadal do 24 de decembro ata o 6 de xaneiro:
-24 Nadal: Noiteboa
-Tizón de Nadal
-Bacallau e pan de noces
-Roldas de paxoliñas,vilancicos e a misa do galo.
-Nadais e aguinaldos -28 de decembro: Santos Inocentes e outras trasnadas. -31 de decembro: Noitevella.
-Lumeiras e o Apalpador.
-Aninovos e Manueles. -5 Noite de Reis
-Cantos e Danzas de Reis (Fin do mundo,
reixes do Cebreiro? precedentes do Entroido)
Pero de onde saíron a Arboriña de Nadal e Papá Noel ?
Son dous elementos que tradicionalmente, hai cincuenta anos comezaron a introducirse nas nosas casas por influencia doutras culturas.
Nós celebrabamos o Nadal con beléns e cántigas, e aínda que había tamén figuras como o Apalpador nas montañas de Lugo e Ourense, en xeral esperabamos os agasallos na noite de Reis.
Comecemos polo que celebramos no día 24 de Nadal, é dicir, o nacemento e utilicemos este vídeo e unha fermosa cantiga tradicional adaptada recentemente polo grupo Berroguetto:
Este é o texto do nadal tradicional:
Cara Belén camiña unha nena ocupada
fermosa canda ela San Xosé a acompaña.
Chegaron a Belén e pediron pousada,
responderon desde dentro con voz alborotada
-Quen chama a miña porta, quen a miña porta chama?
-Somos Xosé e María que pedimos pousada
- Se traen cartos que entren e se non que se vaian.
- Cartos non traerei máis que un real de prata
-Iso é poucos cartos, pídano noutra parte.
San Xosé se apenaba, María o consolaba.
Non te apenes Xosé, non te apenes por nada,
que máis cartos ti queres que Isto que me acompaña?
Outra das particularidades do noso Nadal é a figura do Apalpador:
Un ciclo, o de Nadal, que remata o 6 de xaneiro coas danzas de Reis coma estas:
Facendo coincidir a entrada na Academia Galega da autora Fina Casalderrey principiamos con esta sección do Blog de Normalización. Dous documentos van acompañar esta entrada unha entrevista na VOZ TV con Fina:
E outro documento escrito (aquí en formato PDF) o seu discurso de entrada na Academia que é unha fermosísima visión dos nenos/nenas de autores e autoras da Literatura galega de todos os tempos.
Traemos aquí un traballo musical que dá moito xogo para traballar en Primaria con rapaces en galego. Trátase dun novo traballo musical de Migallas e titúlase Pan de millo:
