dúbidas lingüísticas


As preguntas que facedes contestaranse cun comentario a non ser que a resposta requira un novo post

O meu perfil
 CATEGORÍAS
 RECOMENDADOS
 BUSCADOR
 BUSCAR BLOGS GALEGOS
 ARQUIVO
 ANTERIORES

Algúns datos sobre os acentos diacríticos
Temos que lembrar que a acentuación diacrítica emprégase para distinguir palabras que se escribirían igual de non seren acentuadas.
Así podemos distinguir as palabras con distinta tonicidade vocálica (abertas e pechadas). Nestas o acento recae sempre sobre a palabra coa vogal media aberta: óso (parte do corpo) / oso (animal), (parte do corpo) / pe (letra)

Se a palabra non ten diferente tonicidade, é dicir, se as dúas son abertas ou se as dúas son pechadas, o acento diacrítico distingue as vogais tónicas das vogais átonas: (atadura) / no (contracción en + o), é (verbo ser) / e (conxunción).

Tamén serve o acento diacrítico para marcar o alongamento da vogal tónica. Acontece isto nas contraccións de dous as: á (contracción da prep. a e do artigo feminino a) / a (artigo ou prep.)

O acento diacrítico non se utiliza en todas as palabras, só se utiliza nas palabras con máis frecuencia de uso ou nas que presentan un contexto ambiguo no que a palabra pode adquirir un dobre sentido.
O caso do verbo ter é un deles. As formas (el) ten / ten (ti) poden presentarse nun contexto no que poden valer calquera das dúas formas, entón optaremos por acentuar a que ten a vogal aberta (el) tén.
Ex. Ten conta diso (ti) / Tén conta diso (el)
De todos os xeitos estes son casos moi excepcionais e que poucas veces se presentan en textos reais.

NON ESQUEZADES QUE:
O acento diacrítico mantense ao engadir os pronomes átonos e tamén a segunda forma do artigo:
(verbo dar) / da (contracción de + a): Dálle as uvas da horta
Mañá dá-las notas da materia

É (verbo ser) / e (conxunción): éme imposible cantar e asubiar á vez

pór (poñer) / por (preposición): tes que póla/pólo no vertedoiro por se pinga
Comentarios (19) - Categoría: Ortografía - Publicado o 09-11-2006 13:17
# Ligazón permanente a este artigo
Abonar, Aboar, Estercar e Fertilizar


Temos que ter claras as diferenzas que existen entre estes catro termos.

abonar. v.t. 1. Facer que [alguén] adquira o dereito, mediante pagamento, de poder concorrer [a algo] ou recibir [algún servizo periodicamente]. Abonouno a unha publicación semestral. // v.p. 2. Adquiri-lo dereito, mediante pagamento, de poder concorrer [a algo] ou de recibir [algún servizo periodicamente]. Abonouse a unha revista literaria. Abonouse á tempada de ópera. SIN. subscribir(se).

aboar. v.t. 1. Probar a certeza ou realidade de [algo]. Este documento aboa a súa identidade. SIN. acreditar, garantir. 2. Pagar [a cantidade correspondente] [por unha venda, un préstamo, etc.]. Aboou o segundo prazo das taxas académicas.

estercar. v.t. Botar esterco a [unha terra]. Estercaron a leira antes de a sementar.

fertilizar. v.t. Facer fértil ou máis fértil [unha cousa, particularmente a terra], por medio de fertilizantes. Fertilizan as leiras con esterco.


A diferenza entre esterco e fertilizante é que o esterco sempre está composto por materias orgánicas mentres que o fertilizante pode estalo ou non, xa que hai fertilizantes químicos.


Comentarios (4) - Categoría: Léxico - Publicado o 30-10-2006 11:22
# Ligazón permanente a este artigo
Fin


O substantivo fin pode presentar dúbidas en canto ao seu xénero xa que ten os dous dependendo do seu significado.
Segundo o Gran dicionario Xerais da lingua por unha parte temos
a fin: 1.Termo ou remate dalgunha cousa; final (a fin do mundo, a fin do Imperio). 2. Feito de terminar ou terminarse algunha cousa; conclusión, final, remate (este traballo non dá chegado á súa fin). 3. Morte (cando chegue a nosa fin debemos estar preparados!).
o fin: 1. Obxecto ou motivo polo que se fai unha cousa, finalidade, propósito (a obra fíxose con este fin).



Comentarios (3) - Categoría: Léxico - Publicado o 18-07-2006 12:21
# Ligazón permanente a este artigo
Utilización de AMBOS/AS
AMBOS/AS é un pronome indefinido que sempre se ten que utilizar xunto co artigo os, as (tamén coa segunda forma: ámbolos, ámbalas) cando vai modificando un substantivo. Pode ir ou non xunto co numeral.

Ex.
Ambas as directoras tiveron unha carreira paralela.
Ambas as dúas directoras tiveron unha carreira paralela

Cando o indefinido non vai modificando un substantivo non se lle pon o artigo.
Ex.
Desde entón quedou entre ambos unha grande amizade.

É importante saber que este indefinido fai alusión a dous referentes polo tanto NUNCA se pode dicir *ambos os tres.
Comentarios (3) - Categoría: Morfosintaxe - Publicado o 01-06-2006 13:00
# Ligazón permanente a este artigo
APORTAR VS ACHEGAR
Estas dúas formas son correctas en galego pero teñen un significado moi distinto.

APORTAR: Chegar a porto
ACHEGAR: (entre outros moitos significados). Proporcionar algo novo ou distinto a unha determinada cousa.

Entón NON É CORRECTO empregar a forma aportar en frases como:

Tiven que *aportar datos para verificar a falsidade do caso.
O Goberno *aportou 2 millóns de euros aos damnificados.
Fixo unha *aportación de 2000 euros a unha ONG.
Nos documentos que presentei tiven que *aportar unha fotocopia do meu carné.

O correcto sería:

Tiven que achegar datos para verificar a falsidade do caso.
O Goberno achegou 2 millóns de euros aos damnificados.
Fixo unha achega de 2000 euros a unha ONG.
Nos documentos que presentei tiven que achegar unha fotocopia do meu carné.
Comentarios (2) - Categoría: Léxico - Publicado o 24-05-2006 12:46
# Ligazón permanente a este artigo
Desenrolar vs Desenvolver


Definicións (segundo o Dicionario da Real Academia Galega, DRAG)

Desenrolar:
1. Estirar [algo que estaba dobrado ou encollido en forma de rolo]. Desenrolou as cartolinas para mostra-las ilustracións. // v.p. 2. Deixar de estar enrolado ou envolto [algo]. Desenrolouse o fío do carrete. SIN. desenroscar(se), desenvolver(se).
2. Borrar do rol. Desenrolaron cinco mariñeiros. ANT. enrolar

Desenvolver:
1. Quita-lo envoltorio a [unha cousa]. Desenvolver un regalo. Desempaquetar.
2. Facer que [algo] deixe de estar envolto ou enrolado, desfacer un rolo. Desenvolve-lo fío. SIN. desenrolar, desenroscar.
3. Facer que [algo] pase dun estado a outro máis perfecto, teña maior actividade, adquira maior importancia. Desenvolve-las calidades físicas. Desenvolve-la industria dun país. Desenvolve-la intelixencia.
4. Deixar [algo] de estar envolto ou enrolado, desfacerse [un rolo]. Desenvolveuse o fío do nobelo.
5. Obrar [dunha maneira determinada] [nun asunto que pode ter dificultade]. Desenvólvese ben como actor. SIN. defenderse, manexarse.
6. Ter lugar [un suceso] [dun modo ou nun lugar determinado]. O proxecto desenvólvese conforme o previsto. SIN. transcorrer. A acción da película desenvólvese en Galicia. SIN. localizarse, ocorrer, situarse, suceder.
7. Pasar [algo] dun estado a outro máis perfecto, ter maior actividade, adquirir maior importancia. As plantas nacen, desenvólvense e morren. As nacións pobres tardan en desenvolverse.
OBS. Ten dous participios: desenvolvido e desenvolto

Entón tamén serve desenvolver para o significado de desenvolver software


Comentarios (4) - Categoría: Léxico - Publicado o 29-04-2006 18:00
# Ligazón permanente a este artigo
Colocación do pronome átono


Como norma xeral poñeremos o pronome átono sempre despois do verbo.
Fíxeno onte.
*O fixen onte (o asterisco indica que a forma está errada)
Aínda así hai varios casos onde o pronome se coloca antes do verbo:


Nos enunciados das interrogativas directas sempre que haxa un pronome interrogativo.
Ex: Quen cho dixo?


Nas exclamativas pasa o mesmo:
Ex: Que cho dea carallo!


Cando existe unha partícula negativa tamén se antepón o pronome:
Ex: Non o sei facer. Ninguén o sabe facer. Nada lle ten que facer


Cando o enunciado comeza por determinados adverbios:

Mesmo llo repetin onte
Incluso cho devolvín con xuros
Tamén o fago eu
Só o fago por ti
Unicamente lla deixei a ela
Seica mas tes ti.
Disque cha amañou o outro día
Quizais cho diga mañá
Seguramente ma viu cando entraba na casa
Aínda che teño un respecto
Ata llo deixei na súa mesa
Xa che dixen que o fixeras amodo
Sempre nos berra
Deseguida cha traio
Axiña che descubriu
Rapidamente te boto da casa
Moito lle quere a seu avó
Pouco che deixou na pota
Bastante te aturei hoxe
Demasiado lle aturei nesta relación.
Menos me deu a min!
Máis lle vale!
Velaquí a tes
Velaí mas trae

Por regra xeral, con todo, pouco, demasiado, tanto...que, alguén, algo, ninguén, nada, calquera, propio, ambos, etc. o pronome anteponse ao verbo.


Colocación nas perífrases.

Polo xeral o pronome irá posposto ao verbo auxiliar.
Antepoñerémolo nos casos que vimos antes
Cando hai unha perífrase de participio a única maneira na colocación do pronome átono é a posposición·


Ex: Téñollo feito moitas veces
Xa llo teño feito moitas veces

Cando temos unha perífrase de infinitivo ou de xerundio o pronome pode ir co verbo auxiliar ou co auxiliado indistintamente:
Ex: (INF) Podíamo facer pouco a pouco
(INF) Podía facermo pouco a pouco
(XER) Foron facéndomo pouco a pouco
(XER) Fóronmo facendo pouco a pouco

Cando a perífrase ten un nexo entre os dous verbos, o pronome tamén se pode antepoñer ao verbo auxiliado:

Ex: Tíñao que facer.
Tiña que o facer.
Tiña que facelo


Sei que para moitas persoas é moi complicado pero é importantísimo saber colocar ben o pronome. Con un pouco de interese e de esforzo é moi doado conseguilo. ÁNIMO




Comentarios (8) - Categoría: Morfosintaxe - Publicado o 23-04-2006 16:27
# Ligazón permanente a este artigo
Gran, grande, san, santo, pos-, post-


É moi doado lembrar cando se ha de poñer cada unha das opcións:
Sempre que a palabra que veña a continuación comece por vogal hase poñer a forma rematada en vogal, se a palabra seguinte comeza por sonsoante tense que poñer a forma rematada en consoante:
VOGAL + VOGAL
CONSOANTE + CONSOANTE

Ex:
É unha gran muller. Sentiu unha grande emoción
Vou ir de romaría ao Santo Andrés. Hoxe celébrase o San Campio.

Con respecto a pos- ou post-

POS + CONSOANTE
POST + VOGAL

Ex:
Sonche xente da posguerra. Levou moi ben o postoperatorio


Comentarios (5) - Categoría: Morfosintaxe - Publicado o 16-04-2006 15:12
# Ligazón permanente a este artigo
Cuestións de fonética


ALGÚNS APUNTAMENTOS SOBRE A PRONUNCIA

Nos grupos cultos cc, cd, x [ks], ct, bc, bm, bs, bt, bv, bx, ps, pt, pn, mn, gm, etc. a consoante implosiva, de se pronunciar, ten que ser de xeito moi relaxado incluso tamén é frecuente non pronunciala directamente. Cando estes grupos están precedidos das vogais e ou o estas vogais son sempre abertas. Cocción, obcecar, omnipotente, óptica, heptágono, sectario, sector sectorial. obxecto...

Hai que evitar nos grupos cc, cd, cn, ct, dm, dn a pronuncia do primeiro elemento como interdental (pronuncia como a da z), actuar, admitir...O primeiro elemento dos grupos cultos gm e gn pronúnciase como velar sonoro (un g relaxado) ou mesmo coma un ene velar, mais nunca como aspirado. Magnesio, magma, magnate, ignorar...


PRONUNCIA DO X COMO /KS/

complexo /ks/
crucifixo /ks/
prefixo /ks/
reflexo /ks/

saxón /ks/ polo tanto tamén anglosaxón ...
sufixo /ks/

PRONUNCIA DO N VELAR


Benestar /ŋ/


Comentarios (4) - Categoría: Fonética - Publicado o 08-04-2006 23:34
# Ligazón permanente a este artigo
Problemas coa acentuación


As sílabas encarnadas son as tónicas:

Acne
Alolo
Argon
Atmosfera
Cripton
Diocese
Elite
Escime
Libido
Medula
Melito
Neon
Olimada
Parasito
Senon
Sinera
Téxtil


Comentarios (4) - Categoría: Ortografía - Publicado o 08-04-2006 23:23
# Ligazón permanente a este artigo
[1] 2 [3]
© by Abertal



Warning: Unknown: Your script possibly relies on a session side-effect which existed until PHP 4.2.3. Please be advised that the session extension does not consider global variables as a source of data, unless register_globals is enabled. You can disable this functionality and this warning by setting session.bug_compat_42 or session.bug_compat_warn to off, respectively in Unknown on line 0