| A BITÁCORA DE FRAN BOUSO |
|
Un blog aberto para falar desde Mondoñedo ou calquera outro lugar do mundo sobre Mondoñedo e as súas cousas ou sobre as cousas do mundo.
Fran Bouso Crea tu insignia |
|
|
| O meu perfil |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| De banana azul e plátanos estériles |
|
 nº 89 2111/2017
LVG-AM
Ilustración: Antón Caxoto
Texto: Fran Bouso
A Banana Azul é unha megalópole descontinua europea que se estende desde o noroeste de Inglaterra ata Milán trazando unha liña curva imaxinaria semellante a un plátano -de aí o nome-. Neste territorio atópanse cidades e áreas como Mánchester, Londres, Bruxelas, Ámsterdan, Colonia, Frankfort, a Conca do Ruhr, Luxemburgo, Estrasburgo, Basilea, Zúrich, Milán e Turín. A tendencia tamén vai camiño que ir englobando nesta macroterritorio a París, Xénova, Mónaco e Niza. Se se preguntan cal é a característica unificadora de todas estas grandes urbes e rexións? Os xeógrafos cadran en que se trata dunha das maiores concentracións de habitantes, capital e industria do mundo, así se fixo saber nun congreso de especialistas celebrado en Dortmund hai dez anos. Eu vivín alleo -ou sen ser consciente desta realidade- ata hai cousa dun mes. Foi a xeógrafa e poeta Chus Pato a primeira que me falou do asunto durante os actos de entrega do Premio Mondoñedo10 de Poesía que se entregou nas San Lucas deste ano.
Poucos días despois, escoiteille a un amigo médico cuestionar as propiedades nutritivas dos plátanos que consumimos porque carecen de sementes e, polo tanto, son estériles. A conversa foi breve porque a noite xa ía longa e o frío metérasenos no corpo, pero o dato gardeino e, aos poucos días, indaguei sobre este particular. A miña sorpresa foi maiúscula cando me atopei con titulares en medios de comunicación de solvencia tales como ?O plátano, ao borde da extinción? ou ?A froita máis antiga do planeta Terra podería extinguirse en dez anos?. Dende mediados dos anos 60 do pasado século, a variedade de plátano máis consumida no mundo é a Cavendish despois de que o fungo Fusarium oxisporum provocara a práctica extinción do plátano Gros Michel. Pois agora o Cavendish parece que está a ter a mesma sorte que o Gros Michel ou Big Mike? porque se está vendo afectado por outro fungo que pon en perigo a súa supervivencia. Aínda por riba o que dicía o meu amigo médico vai resultar que é verdade, polo menos na parte referente ás sementes. Os plátanos que están nas cadeas de distribución na actualidade son híbridos de dúas especies, a Musa acuminata e a Musa balbisiana e durante a combinación xenética perderon a capacidade reprodutiva, agora as bananeiras reprodúcense por excisión a partir dun pedazo de toro ou de raíz.
Agardo que os habitantes das cidades que pertencen á banana azul non se vexan afectados por ningunha praga, nin que sofran de esterilidade, pero o certo é que a taxa de natalidade dos países nos que se integran é das máis baixas de Europa.
Está ben preocuparse por medrar, mellorar en calidade de vida, ser competitivos a nivel mundial, ter industria, postos de traballo... Pero non debemos esquecer nunca as funcións vitais de todo ser vivo: nutrición, relación e reprodución.
En Galicia nacemos preto de corenta e cinco mil pícaros no 1976, o ano pasado non chegamos aos dezanove mil nacementos o que fixo baixar a taxa de natalidade do 16,27 no 76 (11,39 na provincia de Lugo) ao 7,12 no 2015 (6,44 na nosa provincia). En Lugo provincia nacemos 4814 no ano 1976 e menos da metade (2085) o pasado ano. Pero non perdamos a esperanza, en Mondoñedo viñeron ao mundo dez bebés máis no ano 2016 que os 17 nacidos un ano antes. Iso si, o dato está moi lonxe dos rexistrados no ?babyboom? do 76 cando os nacemos 90 mindonienses. |
|
|
|
|
| Grazas, Antón Caxoto |
|
nº 90 28/11/2017
LVG-AM
Ilustración: Antón Caxoto
Texto: Fran Bouso.
Para min é un luxo -e tamén unha reponsabilidade- poder publicar cada semana un artigo dentro dunha sección fixa como é esta e moito máis desde hai un ano por iren os meus escritos ilustrados con viñetas orixinais feitas ex profeso por Antón Caxoto.
O outeiro de Mondoforte apareceu por primeira vez o 26 de febreiro de 2016 como unha sección semanal no programa Voces da Mariña que, desde Radiovoz, era emitido polas emisoras de Viveiro e Ribadeo para todo o norte da provincia de Lugo. Foi a proposta de Félix Jorquera, o locutor do programa, o impulso suficiente e necesario para intentar manter unha colaboración semanal. Non era a primeira vez que algún medio mo propoñía -refírome a unha colaboración semanal-, pero si foi a primeira vez que aceptei. Creo, que axudou moito á decisión que a emisión fose radiofónica, medio no que colaborei en diferentes etapas desde os 16 anos e no que me sinto moi cómodo. Medio ano máis tarde O outeiro de Mondoforte aparece cada martes tamén nas páxinas de A Mariña de La Voz de Galicia. Ata o momento van publicadas arredor de 90 entregas, das cales 50 -todas desde hai un ano- levan debuxos do amigo Caxoto. Na radio houbo un parón duns meses, por motivos de saúde, pero agora O outeiro de Mondoforte segue a emitirse en Radiovoz para todas as emisoras da provincia de Lugo.
A primeira vez que oín falar de Antón Caxoto foi na inauguración do Parque do Seminario de Mondoñedo. Os rapaces de Xoldra puxeron o seu empeño en mellorar aquel lugar para poñelo a disposicion de todos como zona de recreo e esparcemento. Nun dos muros había uns murais que moito me gustaron, foran executados pola xente de Xoldra coa colaboración do Garabateiro Caxoto. Empecei a interesarme polo seu traballo, parecíame fresco e espontáneo. Hai agora tres anos propúxenlle ilustrar a serie Crónicas das San Lucas que se publica neste mesmo xornal desde entón durante os días de celebración das feiras máis antigas de Galiza -xa van 18 entegas-.
O ano pasado, o día de Santa Cilla cadraba martes e quixen facer un Outeiro de Mondoforte un pouco especial lembrando a tódolos músicos da Mariña, pero en especial aos que foron compañeiros na Banda de Música da Asociación Cultural Pascual Veiga. Para darlle máis viveza ao texto pedinlle a Antón que o ilustrara. Foi unha petición puntual, a sorpresa chegou no momento no que durante unha conversa telefónica o debuxante me propón ilustrar de xeito habitual O outeiro de Mondoforte.
50 historias e 50 viñetas nun ano ben merecen unha celebración e, con tal motivo, está prevista unha exposición cunha selección dos traballos publicados no último ano nesta sección que estará aberta durante todo o Nadal no bar O Porriño de Mondoñedo e que será inaugurada o vindeiro sábado, 2 de decembro ás catro e media da tarde. Por suposto vostede, amigo lector, está convidado.
Antón Caxoto é un tipo grande en tódolos sentidos, cun gran corazón que non lle cabe no peito, traballador incansable e sempre ten un sorriso na cara e palabras, xestos e feitos de ánimo e alento para os que a el se achegan. Moitas grazas, Antón. |
|
|
|
|
| A Fundación Álvaro Cunqueiro |
|
 nº 88 14/11/2017
LVG-AM e RV
Ilustración: Antón Caxoto
Texto: Fran Bouso
Hai agora dez anos que Enrique Cal Pardo tomou a firme decisión de presentar a súa renuncia a presidir a fundación que leva o nome do autor de «Merlín e Familia», foi por estas datas de novembro do ano 2007. Cal Pardo foi o primeiro e único presidente que tivo a organización desde a súa formación. En 2018 cumpriría 20 anos de existencia. A institución deuse a coñecer en público o 28 de febreiro de 1998 durante a celebración dun acto no que tamén se fixo entrega do IV Premio de Narrativa Álvaro Cunqueiro que convocaban conxuntamente os concellos de Vigo e Mondoñedo. Marilar Aleixandre, a miña profesora de Didáctica da Ciencias Experimentais na Facultade de Ciencias da Educación da Universidade de Santiago, fora a galardoada pola súa novela «A compañía clandestina de contrapublicidade».
Rábade Paredes, con «Branca de Loboso» acadara a distinción na primeira convocatoria do certame que tiña unha periodicidade bianual; «Xente de mala morte», de Alfonso Álvarez Cáccamo foi o seleccionado no 1993; «Os moradores da nada», de Xabier Lama obtivo o recoñecemento dous anos máis tarde e Antón Riveiro Coello foi o gañador da -polo momento- última edición que se fallou en Mondoñedo no 1999 e foi entregado en no Pazo de Castrelos de Vigo no 2000.
É certo que o Premio de narrativa Álvaro Cunqueiro xa nacera con anterioridade á creación da fundación homónima e un podía vivir sen a outra ou viceversa. Agora teñen algo en común, ademais do nome: están en ?standby? agardando a que alguén os reactive.
Don Enrique Cal Pardo, o presidente
Don Enrique, home traballador e modesto, renunciou á presidencia da fundación alegando que, ?esa fundación non funciona e para estar aí de nome, nada; precisa xen
te nova que dinamice todo. Eu fun presidente cos alcaldes Loira e Rego, pero que vai facer un presidente cando o vicepresidente é un alcalde??.
A comisión da Fundación
A Fundación Álvaro Cunqueiro foi moi activa nos últimos anos do pasado milenio e os dous primeiros do século XXI, especialmente unha comisión integrada porlos profesores e escritores Antón Meilán, César Morán, Ramón Reimunde, Manolo Lourenzo e Xé Freyre -agardo non esquecerme de ninguén, tomo como referencia a acta da reunión celebrada o 30 de decembro de 2000-.
Eu mesmo formaba parte desa comisión como representante do Concello de Mondoñedo en calidade de Técnico de Cultura. A ruta turístico-cultural A cidade de Cunqueiro, da que se editaron uns folletos desplegables co itinerario e textos de Cunqueiro referidos a cada unha das paradas así como as placas que figuran aínda hoxe nelas, deseñouse no seo desa mesa de traballo precisamente. As xornadas adicadas ao autor de «As crónicas do sochantre» de setembro do 2001 tamén se forxaron na referida comisión, así coma outras moitas activades culturais que serviron para conmemorar o 80 aniversario do nacemento de Cunqueiro Mora.
O 2021, á volta da esquina
O ano 2021 está, coma quen di, á volta da esquina e para que daquela a maquinaria da Fundación Álvaro Cunqueiro estea a pleno rendemento, é fundamental que non se tarde en facerlle unha posta a punto que permita o arranque do motor. Virán acontecementos importantes, sen dúbida (o propio museo adicado ao noso escritor mindoniense, tamén universal, na mesma Praza da Catedral). |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
