| Esta é unha bitácora que recolle novas, opinións, críticas e curiosidades sobre arqueoloxía en Galicia e no mundo. |
|
|
| O meu perfil |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| En busca do tempo perdido (Catro anos do saco de Bagdad). |
|
"Era costume nos antigos Persas pasar cinco días en anarquía despois do pasamento do seu Rei, a fin de que a experiencia dos asasinatos, roubos e outras desgracias lles obrigase a ser máis fieis ao seu sucesor".
Non parece que haxa outra explicación que a deste ominoso fragmento do chamado ?Manifesto dos Persas?, para entender o que aconteceu en Bagdad hai agora mesmo catro anos. Daquela, cautivo e desarmado de armas de destrucción masiva o exército de Sadam Hussein, comenzou no Iraque unha anarquía que, pola pasividade demostrada polas tropas invasoras, semellaba decretada ao igual que a dos antigos Reis de Reis. O mundo fitou abraiado nas súas televisións cómo centos de pillabáns arramblaban con canto de valor atopaban nos edificios oficiais, dende ordenadores ata saneamentos, e os arrastraban polas rúas en carriños improvisados. Era doado sacar conclusións: aquelas xentes oprimidas vingábanse da súa miseria saqueando os opulentos pazos do dictador e os centros de poder dun réxime terrorífico. Satisfeitos (e incívicos, o que tamén ten o seu punto propagandístico), os iraquíes danzaban arredor de improvisadas fogatas nas que ardían os papeis dunha odiada burocracia, mentres marines armados ata os dentes sorrían indolentes, sen máis. O traballo estaba feito.
Pero entre os edificios saqueados, axiña nos enteramos que estaba o Museu Arqueolóxico de Bagdad. Chegaron imaxes das súas salas baleiras, vitrinas escachadas, estatuas e obxectos esnaquizados. Alí estaban pezas senlleiras da historia da humanidade: o Vaso e a Dama de Uruk, a máscara de Sargón, as taboíñas do Enuma Elish, kudurrus, lamasus, selos, tesouros, arquivos enteiros de pazos, cidades, civilizacións? Non era o único: Outros museus, Mosul, Tikrit? foran bombardeados. E na terra onde se inventou a escritura, a Biblioteca Nacional Iraquí foi queimada por enteiro. Arderon un millón de libros, entre eles os primeiros exemplares de obras de Avicena, ou de Averroes, ou dos Contos das 1001 noites. Como ardeu a Biblioteca dos Coráns de Bagdad, ou a de Kirkuk, ou a da Universidade de Basora, ou a do Museu de Mosul? ?Esas cousas pasan?, dixo Donald Rumsfeld, cando comparou o sucedido coas consecuencias dunha partida de fútbol, e declarou: ?A xente libre posúe a liberdade para trabucarse e cometer crimes". Confundía, sen dúbida, liberdade con libertinaxe. Non leu a Kant.
A situación do Patrimonio iraquí non era entón tampouco demasiado boa. No ano 1991, cando a I Guerra do Golfo, foron saqueados parcial ou completamente os museus de Basora, Maysan, Kufa, Kirkuk, Qadisiya, Dohuk e Suleimainiya. Tamén desapareceron as súas bibliotecas, e foron asaltados e danados moitos monumentos e xacementos arqueolóxicos. Estas pezas foron colocadas no mercado internacional. Algunhas apareceron anos despois nas coleccións de museus occidentais como o Metropolitan, o British, ou o Museu dos Países da Biblia de Xerusalem. Co bloqueo imposto polos vencedores, e sobre todo nas zonas de exclusión ao Norde e o Sur, bandas organizadas de ladróns armados asaltaban os xacementos e os museus, incluso asasinando aos seus gardas. Cun mercado de antigüedades cada vez máis goloso, (o tráfico ilegal de antigüedades é o terceiro máis importante do mundo, despois do de drogas e o de armas), e cunha poboación cada vez máis miserable, a destrucción do Patrimonio convertíuse nunha industria.
Así que, nas vísperas da Guerra do Iraque, era ben previsible o que ía suceder. Os marines protexeron de xeito impecablemente eficiente o Ministerio do Petróleo, onde non se rompeu unha xanela, e deixaron á súa sorte unha inmensa parte da memoria da Humanidade. A ?liberdade? decretada por Rumsfeld, incumplindo todos e cada un dos artigos da Convención de La Haya, non debía de ser de todo desinteresada: Mentres isto sucedía, un poderoso lobby de anticuarios formado en Outubro do 2002, o American Council for Cultural Policy, (ACCP) presionaba ao goberno americano para suavizar as leis de importación de antigüedades (Cultural Property Act), e facía consideracións sobre a necesidade de que o goberno iraquí resultante da invasión liberalizase a exportación dos seus tesouros artísticos cara as ?xentes e institucións que máis os aprecian e que, polo tanto, hanos coidar mellor? (sic).
Nun primeiro momento, ante a falla de información contrastada, as cifras do saco foron esaxeradas. Moitas das pezas foran previamente resgardadas, (coma os tesouros de Nimrud, agachados nas criptas do Banco Nacional, tamén bombardeado). Houbo un lento pingue de obxectos reaparecidos. O director das coleccións orientais do British Museum, John Curtis, declarou entón que só desapareceran unhas 40 pezas, información que axiña os medios máis conservadores se encargaron de airear. Un ano despois da invasión, o mesmo Curtis informaba que 15000 obxectos foran roubados das vitrinas, dos que só se recuperaron 7000. Desapareceran ademais toda a colección de selos (5.800), e a de taboíñas cuneiformes. O tempo non mellorou as cousas. Andrew Burnnet, vicedirector do Museu Británico acaba de afirmar este mes, co gallo da exposición ?Tesoros Asirios do British Museum? no Museu Arqueolóxico de Alacante (MARQ), que as 8000 pezas que faltan das vitrinas seguen sen aparecer.
É só unha mostra da situación do patrimonio iraquí. Na actualidade o Museu de Bagdad ten os accesos tapiados, e as coleccións que conserva foron trasladadas. Moitos dos museus iraquís están na mesma situación. Os gardas non cobran o seu soldo. Os investigadores rarean, non hai estudos de postgrao na universidade pois os profesores que non foron asasinados están no exilio. Fóra da ?zona verde? non hai autoridade. Onde está o exército americano, a cousa non pinta mellor: As ruínas de Babilonia, a capital do mundo, son usadas como depósito militar, e o empedrado da antiga vía das procesións está esnaquizado polo paso dos vehículos. O balbordo destes e dos helicópteros causaron o derrubo do templo de Nabu, o de Ninmah e o pazo de Nabucodonosor II. O teatro helenístico é un aparcadoiro de blindados. Mirádeo en Google Earth (32º32'36"N ? 44º25'20"E). E en Ur, a patria pequena de Abraham, (30º57'45"N ?46º06'11"E) construíron unha base aérea, con dúas pistas de catro quilómetros, removendo milleiros de camións de terra, cubrindo 32000 m2 de hangares e arruinando o entorno do xacemento para sempre. No zigurat, os marines pintan grafitis, e levan os tixolos de souvenir. Poida que estean a destruír o que queda dunha civilización de hai 6000 anos, pero eles traen outra: na base construiron un Burguer King e un Pizza Hut.
En setembro, Donny George Youkhanna, presidente do Consello Estatal de Antigüedades e Patrimonio, antigo director do Museu Nacional de Bagdad e arqueólogo en Iraq durante tres décadas, anunciou a súa dimisión e o seu exilio en Siria, tras recibir ameazas de morte dirixidas á súa familia, pero tamén farto da inxerencia, a corrupción e a intransixencia dos novos gobernantes. O mesmo George Youkhanna ven de protagonizar coa SAFE (Saving Antiquities for Everyone) unha campaña contra a pillaxe da herdanza cultural da humanidade. Celebrouse os pasados días 10, 11 e 12 de Abril, con vixilias e candeas acesas, en cidades e vilas de todo o globo, coincidindo coas datas do expolio da memoria dos iraquies, que é o mesmo que a nosa, que a do mundo enteiro. Aquí mesmo acendo eu a miña candeíña. |
|
|
|
|
| 2 Comentario(s) |
|
| 1 |
Bem-vindo de volta à Galiza #blgtk08#e à rede, Willy Fogg!!! ;-) |
|
|
Comentario por suso (18-04-2007 13:05) |
|
|
|
|
|
| Deixa o teu comentario |
|
|
|
|
|
