de Guizán


Caderno Dixital de Antón Tenreiro
Caderno digital de Antón de Guizán .

O meu perfil
antontenreiro@gmail.com
 CATEGORÍAS
 BUSCADOR
 BUSCAR BLOGS GALEGOS
 ARQUIVO
 ANTERIORES
 DESTACADOS

CARTA ABERTA DE MONCHO BOUZAS A MARÍA BALTEIRA
PROJETO MARIA BALTEIRA
CARTA ABERTA A MARIA BALTEIRA.
Estimada Maria Peres, ?a Balteira?:
Permite-me o atrevimento de dirigir-me a ti, mas como em breve compreenderás, muitos
são os motivos que me empurram a isto.
Tu viveste oito séculos atrás, e transitaste o barulho do cais e das ruas da cidade de
Betanços que conformaste e que este ano de 2019 se comemora a si mesma pola sua
fundação, pondo no centro de interesse o teu tempo.
Tenho que dizer-che que desde o século XIII até entrado o século XX pouco ou nada
soubemos de ti. Mas nesse século as sociedades europeias todas, através das suas
universidades, foram descobrindo no campo de estudo das literaturas e idiomas uma
personagem literária sobranceira no que atualmente é considerada internacionalmente a
idade de ouro da literatura galego-portuguesa.
Magistralmente representavas as cantigas, como expressão artística da mais destacada
das soldadeiras, capazes de conjugar poesia, música, canto e dança, que chegaram aos
nosos dias no território do Reino da Galiza.
Também tem relevância ao longo destes oito séculos que o Reino de Portugal difundisse
o teu idioma aos cinco continentes. Em todos esses lugares as cantigas de amor, amigo,
escárnio e maldizer, também as tenções e pastorelas, são o berço das suas literaturas, e
como tais consideradas monumentos literários de incalculável valor.
Como compreenderás, o interesse em ti e nos jograis e trovadores que contigo criaram a
arte que nos foi legada, é imenso e as mentes mais lúcidas dedicaram muito tempo e
esforço ao estudo da tua figura.
Agora no século XXI sabemos que não só és uma personagem literária, sabemos que és
uma mulher real de carne e osso.
Naceste em Armeia (atual concelho de Coirós), de origem fidalga renunciaste ao estreito
papel que às mulheres do teu tempo era atribuído. Escolheste a liberdade que o âmbito
artístico che proporcionou, foste a soldadeira mais cobiçada e de maior prestígio das
cortes dos reis Fernando III e Alfonso X ?O Sábio?. Também sabemos que como
integrante dos círculos de poder mais elevados do reino, exerceste de embaixadora e
diplomata, chegando mesmo a evitar com a tua mediação guerras e desencontros.
Foi de tal magnitude a tua relevância, que os jograis e trovadores coetâneos teus,
organizaram ciclos para criar contra ti as cantigas de escárnio mais incisivas e as cantigas
de maldizer mais obscenas.
Maria, eu falo-che desde o século XXI e honestamente che digo que sabemos discernir,
polo que tens que saber que és reconhecida mundialmente como uma personagem
histórica de primeira magnitude, e por isso sentimos orgulho e fachenda.
Assim, nas terras de Betanços as suas gentes juntamo-nos para que em todos os lugares
dos reinos todas as pessoas saibam de ti, e se beneficiem da referência duma mulher
brava. Também da obra literária dos jograis Pero d?Armeia, Pero d?Ambroa e do trobador
Pedr?Amigo de Sevilha. Todos eles betanceiros como tu, que embora, como francamente demonstram algumas das cantigas deles, houvesse momentos em que se erigiram em
inimigos teus, compreenderás que a poesia deles, ao igual que ti mesma, sois para nós
um tesouro que recebemos na sua totalidade com a responsabilidade da sua custódia,
por vós, polo hoje e polo amanhã.
Não podemos negar que chegas aos nossos dias envolta no manto do escárnio e do
maldizer, mas é possível concentrar as nossas forças ao ritmo das cantigas de amor e
amigo para ti. Estamos a organizar um ciclo dedicado a ti, de signo bem diferente aos do
século XIII, com a participação como daquela de poetas, mas também de qualquer
pessoa que compartilhe connosco a oportunidade de honrar-te.
Chamamos ao nosso ciclo PROJETO MARIA BALTEIRA e tens que saber que com o
santo e sinal da Balteira não houvo porta que não se abrisse.
Conto-che:
-As tuas paisanas e paisanos de Armeia, através da Asociación Cultural Colantres
(Coirós), acollerão uma caminhada popular até o lugar da casa natal em que também
esteve o teu amigo Pero d´Armeia.
-As boas gentes de Guitiriz organizarão através do grupo NPG, Nova Poesía Guitirica,
recitais de poesia para a vossa honra.
-As paisanas e paisanos de Pero d´Ambroa e Pedr´Amigo de Sevilha, através da
Asociación de veciñas e veciños de Ambroa (concelho de Irijoa), criarão uma festa da
poesia na igreja de São Tirso de Ambroa, em que foi batizado o jogral Pero e em que
ressoou a voz do trovador Pedro exercendo de sacerdote.
-As tuas paisanas e paisanos da vila de Betanços, na cidade Velha, difundirão o
conhecimento sobre vós e a vossa poesia, através da Asociación Cultural Lar de Unta
com centenas de dípticos informativos a partir da sua sede social.
-Vão-se realizar representações teatrais nas praças, ruas e lugares para vos darmos a
conhecer.
-À beira do pórtico da glória da igreja de Santiago, ofereceremos, a partir da taberna
musical mais animada da vila, O Lanzós, um concerto de música medieval.
-Reuniremos ao redor de colóquios e conferências em que participará a escritora Marica
Campo (autora da novela Confusión e Morte de María Balteira), o escritor Manuel Portas
(autor da novela Lourenço, xograr), acompanhados do estudioso Alfredo Erias (diretor do
Museu das Marinhas).
O filólogo Eduardo Maragoto (presidente da Associaçom Gañega da Língua, AGAL) e
Xulio Loureiro (professor de galego em Betanços).
Também a professora e estudiosa da lírica medieval, a betanceira Concha Delgado e o
professor e estudioso da literatura galega Xosé Ramón Pena, betanceiro morador nas
terras da universidade do mar de Vigo.
-O Centro Ramón Piñeiro para o estudo das humanidades, cede para a sua difusão a
totalidade da obra dos autores betanceiros, assim como as cantigas que outros
trovadores como Alfonso X ?O Sábio? escreveram tendo-te como protagonista.
A Fundación Luís Seoane, cede a gravura do grande pintor galego feito para ti, para que
sirva de imagem do Projeto Maria Balteira.
-A Editorial Biblos editará com a colaboração dos Concelhos de Coirós, Irijoa e Betanços
um livro de poemas prologado por Concha Delgado, para que as vossas cantigas estejam
sempre à nossa disposição nos nossos lares, escolas e bibliotecas. A edição
corresponderá a Manuel Ferreiro, estudioso da lírica medieval ao som das ondas da
universidade da Corunha.
A XXII FEIRA FRANCA MEDIEVAL DE BETANÇOS será dedicada a ti e aos três Pedros,
e por ocasião do 800º ANIVERSÁRIO DE BETANÇOS também ocuparás um lugar
especial no coração das tuas vizinhas e vizinhos.
Desejamos, cara Maria, a tua visita assim como a de todas as pessoas que habitam
reinos ou repúblicas do mundo inteiro, quer sejam de perto ou de além mar. Porque é
bem merecida a oferenda, e quantas mais almas se juntarem, com maior força vão
ressoar, nos céus e na centenária pedra, da tua voz as cantigas do nosso ser.
Minha Senhor, Maria Peres A Balteira, aguardando seja do teu agrado o que as tuas
vizinhas e vizinhos argalhamos, recebe uma afetuosa saudação.
Assdo: Moncho Bouzas, integrante da NPG Nova Poesía Guitirica e do Grupo de Apoio á
Vocalía de Cultura da Asociación Cultural Lar de Unta.
Categoría: Xeral - Publicado o 26-06-2019 20:19
# Ligazón permanente a este artigo
Categoría: Xeral - Publicado o 26-06-2019 20:13
# Ligazón permanente a este artigo
MARÍA BALTEIRA VOLVE A BETANZOS 800 ANOS DESPOIS
A máis popular soldadeira da história, a Betanceira (de Armea) María Péres A Balteira, voltará a Betanzos oito séculos despois, na semana anterior á XXII Feira Franca Medieval, acompañada de tres xograres betanceiros das corres dos reis Fernando III e Afonso X O Sabio, Pero de Armea, Pero de Ambroa e Pero Amigo de Sevilha.

Será para participar do PROXECTO MARÍA BALTEIRA, que varias entidades de Betanzos e a contorna preparan para a primeira semana de xullo dentro da conmemoración dos 800 anos e para aportar contidos á XXII Feira Franca Medieval.

A Asociación Cultural, gastronómica e deportiva Lar de Unta promove este proxecto, coordinado polo grupo poético NPG Nova Poesia Guitirica co patrocínio do Concello de Betanzos e a colaboración da Asociación de amigos do casco histórico, a Asociación de Veciños de Ambroa, a Asociación Cultural de Colantres, Biblos, Café Lanzós e os concellos de Irixoa e Coirós.
O Proxecto María Balteira prepara para a primeira semana de xullo, previa á Feira Franca, unhas xornadas que incluirán en Betanzos recitais de poesía, charlas, mesa redonda, concerto, edición de pasquíns, a edición da obra dos xograres e trobadores Pero de Armea, Pero de Ambroa, Pero Amigo de Sevilha (S. XIII) e poemas adicados a María Balteira, todos eles naturais das Terras de Betanzos.
O día 6 de xuño os actos trasladaranse a Ambroa (Irixoa) e o día 7 de xuño a Armea (Colantres, Coirós), lugares de onde procedían os xograres e María Balteira, que formaron parte da corte de Afonso X O Sabio na idade de ouro da literatura medieval galego portuguesa. Alfredo Erias, director do Museo das Mariñas, Dores Cao, profesora do IESP As Mariñas, a catedrática Concha Delgado (prologuista do libro que editará Biblos), o filólogo Xosé Ramón Pena, o profesor Eduardo Maragoto, presidente de AGAL, o profesor Xulio Loureiro do IESP As Mariñas, Marica Campo, autora do libro Confusión e morte de María Balteira ou Manuel Portas, autor do libro Lourenço xograr, serán algúns dos conferenciantes destas xornadas que pretenden divulgar o importante papel de Betanzos na idade de ouro da lírica medieval hai 800 anos aparellado ao peso político da cidade nese período histórico.
A Fundación Luís Seoane (este ano adicanse a Luís Seoane as artes galegas) cedeu o gravado do autor sobre María Balteira para imaxe do Proxecto, do libro e dos pasquíns, e o Centro de investigación de humanidades Ramón Piñeiro coa colaboración do seu secretario Armando Requeixo, cedeu a obra completa destes tres poetas medievais e poemas adicados a María Balteira.
A tradición literaria de Betanzos remóntase á Idade Media, época de esplendor da lírica e auténtica idade de ouro para Galiza e Portugal. Aportamos a esta época un trobador, dous xograres e unha soldadeira, María a Balteira. Os tres autores pertencen ao século XIII, manteñen relacións literarias e frecuentan as mesmas cortes, a corte real de Afonso X e, posibelmente, a corte señorial galega de Rodrigo Gómez de Trastámara.
O trobador Pero García de Ambroa, natural de San Tirso de Ambroa, no concello de Irixoa, partido xudicial de Betanzos, é autor dunha cantiga de amigo, unha cantiga de amor, once de escarnio e unha tensón. Hai autores que consideran que teríamos que distinguir entre un Pero de Ambroa xograr e un Pero Garcia de Ambroa trobador ; outros opinan que son a mesma persoa e algún engade que é o mesmo autor cunha evolución de trobador a xograr pola decadencia económica. Este trobador foi obxecto de crítica por moitos autores pola súa suposta peregrinación a Terra Santa e pola relación con María a Balteira.
Pero de Armea, orixinario do municipio de Coirós, do lugar de Armea, é autor de 13 cantigas de amor, catro de amigo e unha cantiga satírica, de escarnio de amor.
Pedro Amigo de Sevilla, designado de Sevilla porque residiu nesa cidade, é identificado por Martínez Salazar e García Blanco cun clérigo de de San Tirso de Ambroa, no concello de Irixoa, lugar de onde era orixinario Pero García de Ambroa. Foi coengo de Oviedo e de Salamanca onde firma o seu testamento en 1302. A súa obra está formada por dezasete cantigas satíricas, catro cantigas de amor, unha pastorela, dez cantigas de amigo e unha tensón con Xohan Vasquiz de Talaveira.
Toda esta obra e os poemas de diversos autores da época adicados a María Pérez A Balteira serán editados polo proxecto co prólogo da profesora betanceira Concha Delgado.


PROGRAMA DE ACTOS:
LUNS 1, 20:00 horas, Salón Azul do Liceo:

PRESENTACIÓN do proxecto coa presenza de representantes das diferentes entidades que participan.


MARTES 2, 20:00 horas, Salón Azul do Liceo:

RECITAL poético: "Todas somos María Balteira". ESTREA do sketch teatral para a Feira Franca Medieval.


MÉRCORES 3, 20:00 horas, libraría Biblos:

CONFERÉNCIA "Betanzos na Lírica Medieval galego-portuguesa" cos filólogos betanceiros Concha Delgado e Moncho Pena, especialistas en lírica medieval.


XOVES 4, 20:00 horas, libraría Biblos:

CHARLA COLOQUIO, "O galego do século XIII ao seculo XXI. O futuro é agora" con Eduardo Maragoto, Lingüista, presidente de AGAL e Xulio Loureiro, mestre de galego no IES As Mariñas.


VENRES 5, 20:00 horas, Salón Azul do Liceo:

MESA REDONDA: "800 anos, 800 versos, 800 histórias" con Alfredo Erias, director do Museo das Mariñas, Manuel Portas, profesor e escritor autor de Lourenzo xograr e Marica Campo, mestra e escritora autora de Confusión e morte de María Balteira.


22:00 horas: Porta da Igrexa de Santiago.

CONCERTO de música barroca cortesía do Café Lanzós.


SÁBADO 6, 20:30 horas, Igrexa de San Tirso, Ambroa, Irixoa. RECITAL poético "Amigos de Pero" homenaxe a Pero de Ambroa e Per' Amigo de Sevilha e presentación do sketch teatral da Feira Franca Medieval.


DOMINGO 7, 11:00 horas, Palco de música no Cantón: Andaina a Armea (orixes de Pero de Armea e María Balteira) guiada pola mestra de galego do IES As Mariñas, Dores Cao. Á chegada, mostra do sketch teatral da Feira Franca Medieval.
Categoría: Xeral - Publicado o 26-06-2019 08:56
# Ligazón permanente a este artigo
© by Abertal

Warning: Unknown: Your script possibly relies on a session side-effect which existed until PHP 4.2.3. Please be advised that the session extension does not consider global variables as a source of data, unless register_globals is enabled. You can disable this functionality and this warning by setting session.bug_compat_42 or session.bug_compat_warn to off, respectively in Unknown on line 0